Èsiké: Ìgbà Ńlá Ọ̀rọ̀ Àgbà

Ẹgbẹ́rẹ̀gbẹ́ ọdún, ọ̀rọ̀ àgbà ti jẹ́ apá pàtàkì ti àṣà àti ìtàn Yorùbá. Ní àkókò tí àkọsílẹ̀ kò tíì ṣe deede, ọ̀rọ̀ àgbà jẹ́ ọ̀rọ̀ tí àwọn ènìyàn lò láti kọ̀wé ìtàn wọn, kọ́ ọ̀rọ̀ wọn, ó sì jẹ́ ọ̀rọ̀ tí wọ́n fi ń kọ́ àwọn ọ̀dọ́ nípa àṣà àti àtòjọ̀ wọn.

Ní àkókò àtijọ́, àwọn ọ̀rọ̀ àgbà wọ́pọ̀ nílẹ̀ Yorùbá. Àwọn ọ̀rọ̀ àgbà wọ̀nyí jẹ́ ọ̀rọ̀ tí àwọn àgbà tàbí àwọn tí ó ní ọgbọ́n tó ga sọ. Nígbà tí ọ̀rọ̀ àgbà bá dé, àwọn tí ń gbọ́ sábà máa tọrọ fún àtúnmọ̀ tàbí àlàyé èdè. Ìgbà míràn, ọ̀rọ̀ àgbà lè jẹ́ ẹ̀gbẹ́rán ọ̀rọ̀ tàbí kéré síi, ṣùgbọ́n ó jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó ní ọ̀pọ̀lọpọ̀ ìlànà àti èkúnréré tí ó ṣí àgbà. Ní àkókò àtijọ́, àwọn ọ̀rọ̀ àgbà wọ̀nyí jẹ́ ọ̀rọ̀ tí àwọn ènìyàn lò láti kọ̀wé ìtàn wọn, kọ́ ọ̀rọ̀ wọn, ó sì jẹ́ ọ̀rọ̀ tí wọ́n fi ń kọ́ àwọn ọ̀dọ́ nípa àṣà àti àtòjọ̀ wọn.

Ní àkókò òní, ọ̀rọ̀ àgbà ṣì jẹ́ ọ̀rọ̀ tí ó wọ́pọ̀ nílẹ̀ Yorùbá. Síbẹ̀síbẹ̀, àwọn òní kò mọ́ àwọn ọ̀rọ̀ àgbà tó pọ̀ bíi ti àwọn àgbà àtijọ́ wọǹ. Èyí jẹ́ nítorí pé òpọ̀ àwọn ọ̀dọ́ ò ní àkókò tàbí àníyàn láti kọ́ àwọn ọ̀rọ̀ àgbà wọ̀nyí.

Ìgbà ńlá ọ̀rọ̀ àgbà jẹ́ ìgbà tí ó ṣe pàtàkì láti ṣe ìtunṣe àti dídàgbà ọ̀rọ̀ àgbà. Ní àkókò tí àkọsílẹ̀ ti di deede, ó ṣe pàtàkì láti kọ́ àwọn ọ̀rọ̀ àgbà wọ̀nyí láti gbà á fún ọ̀rọ̀ àgbà wa láti kọ. Ní àkókò tí àkọsílẹ̀ ti di deede, ó ṣe pàtàkì láti kọ́ àwọn ọ̀rọ̀ àgbà wọ̀nyí láti gbà á fún ọ̀rọ̀ àgbà wa láti kọ. Àwọn àgbà ńlá ni àwọn aṣáájú ọ̀rọ̀ àgbà wọ̀nyí, ó sì jẹ́ ọ̀rọ̀ tí àwọn ènìyàn lò láti kọ̀wé ìtàn wọn, kọ́ ọ̀rọ̀ wọn, ó sì jẹ́ ọ̀rọ̀ tí wọ́n fi ń kọ́ àwọn ọ̀dọ́ nípa àṣà àti àtòjọ̀ wọn.

Ìgbà ńlá ọ̀rọ̀ àgbà jẹ́ ìgbà tí ó ṣe pàtàkì láti ṣe ìtunṣe àti dídàgbà ọ̀rọ̀ àgbà. Ní àkókò tí àkọsílẹ̀ ti di deede, ó ṣe pàtàkì láti kọ́ àwọn ọ̀rọ̀ àgbà wọ̀nyí láti gbà á fún ọ̀rọ̀ àgbà wa láti kọ. Àwọn àgbà ńlá ni àwọn aṣáájú ọ̀rọ̀ àgbà wọ̀nyí, ó sì jẹ́ ọ̀rọ̀ tí àwọn ènìyàn lò láti kọ̀wé ìtàn wọn, kọ́ ọ̀rọ̀ wọn, ó sì jẹ́ ọ̀rọ̀ tí wọ́n fi ń kọ́ àwọn ọ̀dọ́ nípa àṣà àti àtòjọ̀ wọn.

Ní àkókò tí àkọsílẹ̀ ti di deede, ó ṣe pàtàkì láti kọ́ àwọn ọ̀rọ̀ àgbà wọ̀nyí láti gbà á fún ọ̀rọ̀ àgbà wa láti kọ. Àwọn àgbà ńlá ni àwọn aṣáájú ọ̀rọ̀ àgbà wọ̀nyí, ó sì jẹ́ ọ̀rọ̀ tí àwọn ènìyàn lò láti kọ̀wé ìtàn wọn, kọ́ ọ̀rọ̀ wọn, ó sì jẹ́ ọ̀rọ̀ tí wọ́n fi ń kọ́ àwọn ọ̀dọ́ nípa àṣà àti àtòjọ̀ wọn.