Ìbráhìm Bàbángídà

Ìbráhìm Bàbángídà jẹ́ ọmọ orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, tó di olórí orílẹ̀-èdè Nàìjíríà lati ọdún 1985 sí 1993. Ó jẹ́ ọ̀kan lára àwọn olórí ogun tí ó jẹ́ olórí orílẹ̀-èdè Nàìjíríà fún ọ̀pọ̀ ọdún, àti ọ̀kan lára àwọn olórí orílẹ̀-èdè Nàìjíríà tí ó jẹ́ àríyá.

Bàbángídà bí ní Minna, Nàìjíríà, ní ọdún 1941. Ó lọ sí ilé-ẹ̀kọ́ girama ti Government College ní Bida, àti ilé-ẹ̀kọ́ gíga ti Ahmadu Bello University ní Zaria. Lẹ́yìn tí ó kàwé gboyè nínú ìmọ̀ ìmọ̀ ẹ̀rọ, ó lọ sí ilé-ẹ̀kọ́ ogun ti Royal Military Academy Sandhurst ní England.

Bàbángídà padà sí Nàìjíríà ní ọdún 1963, ó sì bẹ̀rẹ̀ iṣẹ́ rẹ̀ nínú ẹ̀ka ogun orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Ó kɔ́ ipa pàtàkì nínú Ogun Àgbélébù Nàìjíríà, tí ó jẹ́ ogun tí ó farapamọ́ ọ̀rọ̀ àjùmọ̀ orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Lẹ́yìn tí ogun náà parí, Bàbángídà di olùṣọ̀títọ́ sí Olórí Orílẹ̀-Èdè Nàìjíríà, Olusegun Obasanjo.

Ní ọdún 1985, Bàbángídà jagun ọ̀tọ́ Olórí Orílẹ̀-Èdè Nàìjíríà Muhammadu Buhari, ó sì di olórí orílẹ̀-èdè Nàìjíríà. Ó ṣàgbà sí ipò ọlọ́jà ọ̀rọ̀ àjùmọ̀, ó sì kọ́ ilé-ìgbìmọ̀ àgbà, tí ó jẹ́ ilé-ìgbìmọ̀ tí ó ṣètò àwọn ìlànà àti òfin fún orílẹ̀-èdè Nàìjíríà.

Ìgbà tí Bàbángídà jẹ́ olórí orílẹ̀-èdè Nàìjíríà jẹ́ àkókò ìlànà àti àwọn ìdíje ọ̀rọ̀ àjùmọ̀. Ó kọ́ Ìwé Ìgbàgbọ́ Póliíìsì, tí ó jẹ́ ìwé àgbà tí ó ṣètò àwọn ìlànà fún ìjọba demokráásì ní Nàìjíríà. Ó tún kọ́ ilé-ìgbìmọ̀ àgbà, tí ó jẹ́ ilé-ìgbìmọ̀ tí ó ṣètò àwọn ìlànà àti òfin fún orílẹ̀-èdè Nàìjíríà.

Ní ọdún 1993, Bàbángídà jágun amúlúdùfin Moshood Abiola, ṣùgbọ́n kò ní ìgbàgbọ́ àwọn ènìyàn Nàìjíríà. Ó fagilé, ó sì gba Ológun Olúṣẹ́gun Ọbasanjọ́ lágbà.

Bàbángídà jẹ́ ọ̀kan lára àwọn olórí orílẹ̀-èdè Nàìjíríà tí ó jẹ́ àríyá. Ó jẹ́ ọmọ ìgbómìíràn, ó sì jẹ́ ẹni tí ó ní ọ̀pọ̀ àwọn òjíṣẹ́ àti ọ̀rẹ́. Ó jẹ́ ẹni tí ó ń fẹ́ràn lóríṣiríṣi àwọn eré ìdárayá, ó sì jẹ́ ẹni tí ó ní àwọn ọ̀rẹ́ àgbà tí ó jẹ́ àwọn olórí orílẹ̀-èdè mìíràn.

Bàbángídà ṣì wàláaye ní ọdún 2023, ó sì gbàgbé ọmọ rẹ̀ ọkùnrin kan, tí ó jẹ́ ọmọ ogun.