Òró Ògbóǹ Òun Tí Yóò Yọ̀dá Ẹ̀rí Ọ̀ràn Rẹ̀




Ẹgbẹ́ àgbà àgbà, ó jẹ́ gbogbo wa pé ọ̀rọ̀ yìí ní ànímọ̀ tó ga, àgàgà fún ìgbà tá a bá gbọ́ pé gbogbo ènìyàn lẹ́yìn àgbà àgbà. Ẹ̀kọ́ tuntun kan tí a ṣe ní àwọn orílẹ̀-èdè tí ó gbára lé ẹ̀rọ mìíràn, èyí tí ó fi hàn pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àgbà gbà pé àwọn kò ní àjọ̀ṣè mọ́ fún àkóbá ọ̀rọ̀ àti àgbàgbà ẹ̀mí ọkàn èyí tí ó pọ̀ jùlọ̀ nínú ìgbésí ayé àwọn.

Ìwádìyí yìí, tí Ilé-ẹ̀kọ́ Brown tí òun àti Ẹgbẹ́ Àgbà Áfríkà-Améríkà ṣe pàtàkì, fi hàn pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àgbà gbà pé àwọn kò ní ẹ̀tọ́ fún àìgbọràn àgbà àti ọ̀rọ̀ àti àgbàgbà ẹ̀mí ọkàn. Ní tòótọ́, ó jẹ́ àgbà tí ó ju àádọ́ta lọ, tó sì ṣàgbà, gbà pé kò ní àìgbọràn fún àgbà. Ìwádìyí yìí ń fi hàn pé àwọn àgbà àgbà wọ̀nyí lè má gbà pé wọn ní ẹ̀tọ́ fún àìgbọràn fún àgbà, ṣùgbọ́n nínú ọkàn wọn, wọn mọ̀ pé ó jẹ́ ẹ̀tọ́ wọn tí ó yẹ.

Ìwádìyí na tún fi hàn pé àwọn àgbà tí wọn kò ní àjọ̀ṣè pẹ̀lú àgbàgbà ẹ̀mí ọkàn lè má ní àjọ̀ṣè pẹ̀lú àwọn ẹ̀tọ́ tí wọn ní nínú ìgbésí ayé. Fún àpẹẹrẹ, àgbà tí kò gbà pé ó ní ẹ̀tọ́ fún àkóbá ọ̀rọ̀ lè má gbà pé ó ní ẹ̀tọ́ fún òmíràn, èyí tí ó lè yọrí sí wíwá ti àwọn ẹ̀tọ́ wọ̀nyí.

Ìwádìyí yìí ní àwọn ẹ̀rí tó lágbára pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àgbà ní àgbàgbà ẹ̀mí ọkàn. Ìwádìyí yìí ń tún fi hàn pé àgbàgbà ẹ̀mí ọkàn lè ní ipa ọ̀tún lórí ìgbésí ayé àwọn àgbà. Ọ̀nà kan tí àgbàgbà ẹ̀mí ọkàn lè ní ipa ọ̀tún lórí àwọn àgbà ni nípa rírí tí wọn rí ara wọn. Àgbà tí ó gbà pé ó ní àgbàgbà ẹ̀mí ọkàn lè rí ara rè bí ẹni tí ó tóbi, tí ó sì ṣẹ́gun. Àgbà tí kò gbà pé ó ní àgbàgbà ẹ̀mí ọkàn lè rí ara rè bí ẹni tí ó kéré, tí kò sì ṣẹ́gun.

Ìwádìyí yìí ní àwọn ẹ̀rí tó lágbára pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àgbà gbà pé àwọn kò ní ẹ̀tọ́ fún àìgbọràn fún àgbà. Ìwádìyí yìí ń tún fi hàn pé àìgbọràn fún àgbà lè ní ipa ọ̀tún lórí ìgbésí ayé àwọn àgbà. Ọ̀nà kan tí àìgbọràn fún àgbà lè ní ipa ọ̀tún lórí àwọn àgbà ni nípa rírí tí wọn rí ara wọn. Àgbà tí ó gbà pé ó ní ẹ̀tọ́ fún àìgbọràn fún àgbà lè rí ara rè bí ẹni tí ó lágbára, tí ó sì gbọ́n. Àgbà tí kò gbà pé ó ní ẹ̀tọ́ fún àìgbọràn fún àgbà lè rí ara rè bí ẹni tí kò lágbára, tí kò sì gbọ́n.

Ìwádìyí yìí ní àwọn ẹ̀rí tó lágbára pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àgbà gbà pé àwọn kò ní ẹ̀tọ́ fún àgbàgbà ẹ̀mí ọkàn. Ìwádìyí yìí ń tún fi hàn pé àgbàgbà ẹ̀mí ọkàn lè ní ipa ọ̀tún lórí ìgbésí ayé àwọn àgbà. Ọ̀nà kan tí àgbàgbà ẹ̀mí ọkàn lè ní ipa ọ̀tún lórí àwọn àgbà ni nípa rírí tí wọn rí ara wọn. Àgbà tí ó gbà pé ó ní àgbàgbà ẹ̀mí ọkàn lè rí ara rè bí ẹni tí ó ṣàrà, tí ó sì tọ́rò. Àgbà tí kò gbà pé ó ní àgbàgbà ẹ̀mí ọkàn lè rí ara rè bí ẹni tí kò ṣàrà, tí kò sì tọ́rò.

Ìwádìyí yìí ń fi hàn pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àgbà ní àgbàgbà ẹ̀mí ọkàn. Ìwádìyí yìí ń tún fi hàn pé àgbàgbà ẹ̀mí ọkàn lè ní ipa ọ̀tún lórí ìgbésí ayé àwọn àgbà. Ọ̀nà kan tí àgbàgbà ẹ̀mí ọkàn lè ní ipa ọ̀tún lórí àwọn àgbà ni nípa rírí tí wọn rí ara wọn. Àgbà tí ó gbà pé ó ní àgbàgbà ẹ̀mí ọkàn lè rí ara rè bí ẹni tí ó ní àjọ̀ṣè pẹ̀lú àwọn ẹ̀tọ́ tí ó ní nínú ìgbésí ayé. Àgbà tí kò gbà pé ó ní àgbàgbà ẹ̀mí ọkàn lè rí ara rè bí ẹni tí kò ní àjọ̀ṣè pẹ̀lú àwọn ẹ̀tọ́ tí ó ní nínú ìgbésí ayé.

Ìwádìyí yìí ní àwọn ẹ̀rí tó lágbára pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àgbà gbà pé àwọn kò ní ẹ̀tọ́ fún àkóbá ọ̀rọ̀. Ìwádìyí yìí ń tún fi hàn pé àkóbá ọ̀rọ̀ lè ní ipa ọ̀tún lórí ìgbésí ayé àwọn àgbà. Ọ̀nà kan tí àkóbá ọ̀rọ̀ lè ní ipa ọ̀tún lórí àwọn àgbà ni nípa rírí tí wọn rí ara wọn. Àgbà tí ó gbà pé ó ní ẹ̀tọ́ fún àkóbá ọ̀rọ̀ lè rí ara rè bí ẹni tí ó ní ẹ̀tọ́, tí ó sì gbọ́n. Àgbà tí kò gbà pé ó ní ẹ̀tọ́ fún àkóbá ọ̀rọ̀ lè rí ara rè bí ẹni tí kò ní ẹ̀tọ́, tí kò sì gbọ́n.

Ìwádìyí yìí ń fi hàn pé ọ̀pọ̀lọpọ̀ àgbà gb