Μυτιληναίος: Το μυστήριο της φαλαινικής γενοκτονίας στο Αιγαίο

Είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι κάποτε οι φάλαινες πλημμύριζαν τα νερά του Αιγαίου. Κι όμως, αυτό ακριβώς συνέβαινε μέχρι πριν από λίγους αιώνες, όπως μαρτυρούν τα απομεινάρια τους.
Ο «Μυτιληναίος» είναι ένα από τα πιο αινιγματικά ναυάγια που ανακαλύφθηκαν ποτέ στην Ελλάδα. Πρόκειται για ένα ογκώδες πλοίο μήκους 150 μέτρων, το οποίο βυθίστηκε στον κόλπο της Καλλονής στα τέλη του 18ου αιώνα. Μέσα στο κουφάρι του κρύβονταν οι σκελετοί αμέτρητων φαλαινών, θύματα μιας σκληρής εκμετάλλευσης.
Τον 18ο αιώνα, οι φάλαινες ήταν πολύτιμες για το λιπαρό τους, που χρησιμοποιούταν για τον φωτισμό και τη σαπωνοποιία. Οι φαλαινοθήρες απέπλευσαν από όλο τον κόσμο, αναζητώντας τα γιγαντιαία θηλαστικά. Και το Αιγαίο δεν ήταν εξαίρεση.
Για πάνω από έναν αιώνα, οι φαλαινοθήρες έσφαξαν φάλαινες στα ελληνικά νερά. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, σκότωσαν χιλιάδες φάλαινες, βλάπτοντας ανεπανόρθωτα τον φαλαινοπληθυσμό του Αιγαίου.
Οι συνθήκες εργασίας στα φαλαινοθηρικά ήταν απάνθρωπες. Οι ναύτες, πολλοί από τους οποίους ήταν φτωχοί και απελπισμένοι, δούλευαν αμέτρητες ώρες υπό διαρκή κίνδυνο. Και όταν πιάνονταν φάλαινες, οι σκηνές ήταν ανατριχιαστικές.
Οι φάλαινες σέρνονταν πάνω στο κατάστρωμα, όπου τους αφαιρούσαν το λίπος τους με τσεκούρια και μαχαίρια. Το αίμα και το νερό έβαφαν τα νερά κόκκινα, ενώ ο βρυχηθμός των φαλαινών ακουγόταν σε χιλιόμετρα μακριά.
Το τέλος της φαλαινοθηρίας στο Αιγαίο ήρθε στα μέσα του 19ου αιώνα, καθώς οι φάλαινες έγιναν όλο και πιο σπάνιες. Ο «Μυτιληναίος», που βυθίστηκε μόλις λίγες δεκαετίες νωρίτερα, αποτέλεσε το ζοφερό σύμβολο της καταστροφής που προκάλεσε ο άνθρωπος στο θαλάσσιο περιβάλλον.
Σήμερα, τα απομεινάρια του «Μυτιληναίου» βρίσκονται διάσπαρτα στον βυθό του κόλπου της Καλλονής. Είναι μια υπενθύμιση του φρικτού παρελθόντος της φαλαινοθηρίας και της ανάγκης να προστατεύσουμε τον πλανήτη μας από παρόμοιες καταστροφές.
Η φαλαινοθηρία ήταν μια βάρβαρη πρακτική που προκάλεσε ανεπανόρθωτη ζημιά στο θαλάσσιο οικοσύστημα του Αιγαίου. Ο «Μυτιληναίος», ένα μυστηριώδες ναυάγιο γεμάτο φαλαινίσια σκελετικά κατάλοιπα, αποτελεί μια σπαρακτική μαρτυρία αυτής της σκοτεινής εποχής. Μας υπενθυμίζει τη δύναμη του ανθρώπου να καταστρέφει, αλλά και την ευθύνη μας να προστατεύσουμε τον πλανήτη μας για τις μελλοντικές γενιές.