Πες το ψεματα

Στην Ελλάδα, η λέξη "ψέματα" έχει διπλή σημασία. Από τη μία, αναφέρεται στα ψέματα που λέμε σκόπιμα για να εξαπατήσουμε τους άλλους. Από την άλλη, μπορεί επίσης να αναφέρεται σε αθώα λάθη ή παρανοήσεις. Στην καθημερινή γλώσσα, χρησιμοποιούμε συχνά τη λέξη "ψέματα" με τον δεύτερο τρόπο χωρίς απαραίτητα να υπονοούμε δόλο ή κακές προθέσεις.

Αλλά υπάρχει μια τρίτη, πιο σκοτεινή σημασία της λέξης "ψέματα" που συζητείται σπάνια. Στη μυθολογία της αρχαίας Ελλάδας, ο όρκος ήταν ένας ιερός δεσμός που δεν μπορούσε να σπάσει. Όσοι έσπαγαν έναν όρκο τιμωρούνταν σκληρά από τους θεούς. Ωστόσο, υπήρχε μια εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα: τα "ψέματα του όρκου".

Τα "ψέματα του όρκου" ήταν ψέματα που λέγονταν ενώ ορκίζονταν οι θεοί. Θεωρούνταν λιγότερο σοβαρά από τα κανονικά ψέματα, καθώς δεν θεωρούνταν ότι παραβίαζαν τον όρκο. Αυτό οφειλόταν στην πεποίθηση ότι οι θεοί ήταν πολύ έξυπνοι για να εξαπατηθούν από λόγια και ότι μπορούσαν να καταλάβουν την πραγματική πρόθεση του ατόμου που έλεγε τα ψέματα.

Αυτή η πεποίθηση αντικατοπτρίζεται στον τρόπο που η λέξη "ψέματα" χρησιμοποιείται στην καθημερινή γλώσσα. Μπορούμε να πούμε "είπα ένα ψέμα στον όρκο" για να δηλώσουμε ότι είπαμε κάτι που δεν ήταν αλήθεια, αλλά δεν πιστεύαμε ότι παραβιάσαμε τον όρκο μας. Ή μπορούμε να πούμε "είπα ένα ψέμα του όρκου" για να δηλώσουμε ότι είπαμε κάτι που δεν ήταν αλήθεια, αλλά πιστεύαμε ότι θα το ξεπερνούσαμε.

Η έννοια των "ψεμάτων του όρκου" είναι μια υπενθύμιση ότι η αλήθεια έχει πολλές πτυχές. Ίσως δεν είναι πάντα εύκολο να πούμε τι είναι αληθινό και τι όχι, και ίσως υπάρχουν στιγμές που δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να πούμε ένα ψέμα.

Αλλά είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι κάθε φορά που λέμε ένα ψέμα, το κάνουμε με δικό μας κίνδυνο. Τα ψέματα μπορούν να βλάψουν τους άλλους και μπορούν επίσης να βλάψουν εμάς τους ίδιους. Είναι πάντα καλύτερο να λέμε την αλήθεια, ακόμα κι αν είναι δύσκολο. Και αν πρέπει να πούμε ένα ψέμα, ας φροντίσουμε να είναι ένα "ψέμα του όρκου" - ένα ψέμα που δεν παραβιάζει την ακεραιότητά μας.