अंबानीची संपत्ती
मुकेश अंबानी हे एक असे नाव आहे जे भारतीय बाजारात कोणालाही माहित नसेल असे नाही. त्यांच्या अथांग संपत्तीबद्दल जगभरात चर्चा आहे. पण या संपत्तीमागे असा कोणता व्यक्ती आहे ज्याने आपल्या मेहनतीच्या बळावर ही संपत्ती कमवली आहे. मुकेश अंबानी हे रििलायन्स इंडस्ट्रीजचे चेअरमन आणि मॅनेजिंग डायरेक्टर आहेत ज्यांची जगभरात 5 हजार कोटीहून अधिक ग्राहकांची संख्या आहे. 2018 नंतर फोर्ब्स येथील त्यांचे नाव जगातील टॉप 10 श्रीमंत व्यक्तींच्या यादीमध्ये सातत्याने येते. 2022 मध्ये त्यांची एकूण संपत्ती 92.7 बिलियन अमेरिकन डॉलर्स होती.
व्यक्तिगत आयुष्य
19 एप्रिल 1957 साली मुकेश अंबानी यांचा जन्म येमेन येथील एडन शहरात झाला. त्यांचे वडील धीरूभाई अंबानी हे एक व्यापारी होते, ज्यांनी वडिलांकडून फक्त 15000 रूपये मिळवून यार्नच्या व्यवसायात आपले करिअर सुरू केले होते. त्यांची आई कोकिलाबेन अंबानी हे एक सामाजिक कार्यकर्त्या होत्या. मुकेश अंबानी यांचे शिक्षण मुंबईत झाले. त्यांनी इन्स्टिट्यूट ऑफ केमिकल टेक्नॉलॉजी, मुंबई येथून केमिकल इंजिनिअरिंगचे शिक्षण प्राप्त केले. त्यानंतर ते अमेरिकेच्या स्टॅनफर्ड युनिव्हर्सिटीत एमबीए करण्यासाठी गेल होते. पण त्यांनी ते शिक्षण पूर्ण केले नाही. आणि त्यांनी त्यांचे वडील धीरूभाई अंबानी यांच्यासोबत काम करण्यासाठी परत आले.
व्यवसाय कारकीर्द
1981 मध्ये मुकेश अंबानी यांनी त्यांच्या वडिलांच्या रििलायन्स इंडस्ट्रीजमध्ये काम सुरू केले. त्यांना रिफायनरी आणि पेट्रोकेमिकल व्यवसायाची जबाबदारी देण्यात आली. त्यांच्या नेतृत्वाखाली रिफायनरी आणि पेट्रोकेमिकल व्यवसाय खूप जोरात पुढे गेला. धीरूभाई अंबानी यांच्या मृत्यूनंतर 2002 साली त्यांचे मोठे भाऊ अनिल अंबानी आणि मुकेश अंबानी यांच्यात त्यांच्या संपत्तीच्या वाटणीबाबत वाद झाला. त्यानंतर रििलायन्स इंडस्ट्रीजचे दोन भाग झाले. पेट्रोकेमिकल, रिफायनरी, आयटी आणि दूरसंचार या व्यवसायांची जबाबदारी मुकेश अंबानी यांच्याकडे होती. तर वीज, वित्तीय सेवा, रक्षा आणि इन्फ्रास्ट्रक्चर या व्यवसायांची जबाबदारी अनिल अंबानी यांच्याकडे होती.
जिओ क्रांती
सप्टेंबर 2016 मध्ये मुकेश अंबानी यांनी भारतीय दूरसंचार उद्योगात क्रांती घडवून आणली. रििलायन्स जिओ या नावाने त्यांनी एक दमदार दूरसंचार कंपनी बाजारात आणली. सुरुवातीला रििलायन्स जिओ बाजारावर अगदी गुपचूप आला. पण एका धमाकेदार ऑफरने बाजारात आपले स्थान बळकट करून घेतले. त्यांनी सुरुवातीला 6 महिन्यांसाठी विनामूल्य व्हॉइस कॉलिंग आणि डेटाची सुविधा दिली. या ऑफरमुळे भारतातील डेटा क्रांती झाली.
जिओचा प्रभाव
रििलायन्स जिओमुळे भारतीय दूरसंचार उद्योगात मोठे बदल झाले. यामुळे डेटाची किंमत खूप कमी झाली. प्रति GB डेटाची किंमत जी पूर्वी 300 रुपये होती ती आता फक्त 10 ते 15 रुपये झाली आहे. तसेच व्हॉइस कॉलिंगसुद्धा विनामूल्य झाली. याचा सर्वात मोठा फायदा ग्रामीण भागात राहणाऱ्या लोकांना झाला आहे. ज्यांना अत्यल्प दरात हायस्पीड इंटरनेटची सुविधा मिळाली. यामुळे देशातील डिजिटल साक्षरतेमध्येही वाढ झाली.
अंबानींची संपत्ती
मुकेश अंबानी यांची एकूण संपत्ती आजच्या घडीला $92.7 बिलियन आहे. ते सलग पाच वर्षे भारतातील सर्वात श्रीमंत व्यक्ती आहेत. आणि जगातील श्रीमंत व्यक्तींच्या यादीत 10 व्या स्थानावर आहेत. त्यांची ही संपत्ती त्यांच्या रििलायन्स इंडस्ट्रीजमधील 42% स्टेकमधून आली आहे. याव्यतिरिक्त त्यांना इतर उत्पन्नाचे मार्गही आहेत. अंबानी यांचे मुंबईतील घर एंटीलिया जगातील सर्वात महागडे घर आहे. या घराची किंमत सुमारे $1 अब्ज आहे.
पुरस्कार आणि सन्मान
* 2001 मध्ये पद्मविभूषण पुरस्कार.
* 2013 मध्ये टाइम व्यक्ती ऑफ द इयरमध्ये समावेश.
* 2014 मध्ये फोर्ब्सच्या जगातील सर्वात शक्तिशाली लोकांच्या यादीमध्ये 36 वे स्थान.
* 2016 मध्ये फोर्ब्सने त्यांचे नाव जगातील सर्वात श्रीमंत व्यक्तींच्या यादीमध्ये 19 वे स्थान दिले.
* 2017 मध्ये फोर्ब्सने त्यांचे नाव जगातील सर्वात श्रीमंत व्यक्तींच्या यादीमध्ये 13 वे स्थान दिले.
* 2018 मध्ये फोर्ब्सने त्यांचे नाव जगातील सर्वात श्रीमंत व्यक्तींच्या यादीमध्ये 11 वे स्थान दिले.
* 2019 मध्ये फोर्ब्सने त्यांचे नाव जगातील सर्वात श्रीमंत व्यक्तींच्या यादीमध्ये 13 वे स्थान दिले.
अंबानींचा प्रभाव
भारतीय बाजारपेठेत मुकेश अंबानी यांचा प्रभाव खूप मोठा आहे. त्यांचे निर्णय भारतीय अर्थव्यवस्थेवर मोठा परिणाम करतात. त्यांच्याकडे अनेक कंपन्यांमध्ये मोठे स्टेक आहेत आणि ते भारतीय उद्योग जगत आणि अर्थव्यवस्थेला मोठ्या प्रमाणावर प्रभावित करतात.
निष्कर्ष
मुकेश अंबानी हे भारतीय उद्योग जगतातील एक यशस्वी आणि प्रभावशाली व्यक्ती आहेत. त्यांच्या मेहनतीच्या बळावर त्यांनी त्यांच्या वडिलांच्या वारसाचे रक्षण केले आहे आणि त्यात अनेक पटींनी भर घातली आहे. ते भारतीय व्यवसायाच्या चेहऱ्याव्यतिरिक्त भारताच्या आर्थिक विकासातही मोठे योगदान देत आहेत. त्यांचे उद्योग आणि धोरणे भारताच्या भविष्याच्या विकासात महत्वाची भूमिका बजावणार आहेत.