कोजागिरी पौर्णिमा

या शब्दात लपलेल्या असंख्य भावना आणि परंपरा आहेत.
कोजागिरी पौर्णिमा हा अश्विन महिन्यात येणारा पवित्र सण आहे. हा सण दिवसभराच्या उपवासानंतर संध्याकाळी चंद्राला अर्घ्य देऊन साजरा केला जातो. त्यानंतर लक्ष्मीपुजनाची तयारी केली जाते. घरात आणि मंदिरात दीपोत्सव केला जातो. मंदिरातून अनेक प्रकारचे नैवेद्य दाखवले जातात. या रात्री सातत्याने जागरण करण्याची प्रथा आहे. या रात्री चंद्राचे दर्शन घेतले असता वर्षभर चंद्राची पूजा केल्याचे फळ मिळते, अशी मान्यता आहे.
एक सुंदर कहाणी मराठीमध्ये:
आज कोजागिरी पौर्णिमा आहे. सगळीकडे उत्साह आहे. घरोघरी दिवाळीसारखे वातावरण आहे. सर्वजण श्रद्धेने उपास करत आहेत. त्यांचा तळमळ आहे लक्ष्मी मातेला घरी आमंत्रित करण्याचा.
एक गरीब पण निष्ठावंत कुटुंब होते. ते कोजागिरीला दरवर्षी उपास करत असे. पण त्यांच्या घरी लक्ष्मी माता कधी आली नाही. त्याचा त्यांना खूप दुःख होत असे. यावर्षीही त्यांनी श्रद्धेने उपास सुरू केला. त्यांना अचानक वाटले की यावर्षी लक्ष्मी माता येईल. त्यांनी घरातील सगळी सफाई केली.
रात्र झाली. त्यांनी चंद्राला अर्घ्य दिले. त्यांनी लक्ष्मी मातेचे पूजन केले. त्यांनी घरात दिवाळीसारखी रोषणाई केली. त्यांनी ताटात विविध प्रकारचे नैवेद्य ठेवले. ते नैवेद्य ठेवून सगळे घराच्या बाहेर दिवाळी पाहू लागले.
अचानक दारात एक आवाज आला. त्यांनी दार उघडले तर समोर एक छोटी मुलगी उभी होती. ती मुलगी अत्यंत गरीब होती. तिचे कपडे फाटके होते. पण तिच्या चेहऱ्यावर तेवढीच श्रद्धा होती. तिने घरात येऊन लक्ष्मी मातेचे दर्शन घेतले. घरातील नैवेद्य पाहून तिची ओठांवर मुस्कान आली.
तिने कुटुंबाला सांगितले, "मला भूक लागली आहे. खायला देऊ शकाल का?" त्या कुटुंबाने मुलीला जेवू घातले. जेवण झाल्यावर ती मुलगी गायब झाली. त्या कुटुंबाला वाटले की ती लक्ष्मी मातेची अवतार होती. त्यांना भरपूर धन आणि संपत्ती प्राप्त झाली. त्यांनी ते धन परोपकारात खर्च केले.
या कथा खूप अर्थपूर्ण आहे. त्यातून आपल्याला दोन गोष्टी शिकता येतात:
१. श्रद्धा आणि निष्ठा: जर आपल्यात श्रद्धा आणि निष्ठा असेल तर आपल्याला आपले ध्येय नक्कीच साध्य करता येते. त्यासाठी आपण अथक प्रयत्न करत राहावे.
२. परोपकार: जर आपल्याकडे खूप धन आणि संपत्ती असेल तर आपण त्यातून इतरांना मदत करावी. परोपकारामुळे आपल्या जीवनात सुख आणि समाधान मिळते.