टीज
सावनाच्या ऋतूमध्ये येणारा 'टीज' हा महाराष्ट्रातील जागरुक सणांपैकी एक आहे. प्रामुख्याने महाराष्ट्रातील स्त्रिया हा सण मोठ्या उत्साहात साजरा करतात. हा सण पती-पत्नीच्या प्रेम, विश्वास आणि बलिदानाचे प्रतीक मानला जातो.
टीज ही पंचकाच्या दिवशी साजरी केली जाते. या पाच दिवसांमध्ये महिला विवाहित असो वा अविवाहित, त्या गायन, नृत्य आणि खेळांमध्ये सहभागी होतात आणि त्यांचे पती किंवा जीवनसाथीच्या दीर्घायुष्यासाठी प्रार्थना करतात. पहिल्या दिवशी त्या उपास करतात आणि मंदिरात जातात. दुसऱ्या दिवशी त्या मंगळागौरीची पूजा करतात आणि त्यांच्यासाठी व्रत करतात. तिसऱ्या दिवशी, ते शेवगाच्या पानांच्या चार बाजूंनी फुले आणि मेहंदी लावायचे. चौथ्या दिवशी, ते पतिव्रतांची कथा ऐकतात आणि त्यांच्या पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी प्रार्थना करतात. शेवटच्या दिवशी, ते गौरीला निरोप देतात आणि घरी पवित्र पाणी आणतात.
टीज हा केवळ महिलांसाठीच नाही तर कुटुंबांसाठीही एक सण आहे. या दिवशी स्त्रिया रंगीबेरंगी पोशाख घालतात, पारंपारिक दागिने घालतात आणि सौंदर्यप्रसाधनांचा वापर करतात. त्या स्वयंपाकघरात एकत्र वेळ घालवतात, मस्तीमध्ये व्यस्त असतात आणि पारंपारिक पदार्थ बनवतात.
टीजला खास महत्त्व असलेले अनेक पारंपारिक पदार्थ आहेत. यामध्ये शेवभाजी, कोथिंबीर वाडी, घेवडा आणि मसालेदार खिचडीचा समावेश होतो. या पदार्थांची चव आणि सुगंध वातावरणाला उत्सवाचे आणि उत्साही बनवतात.
टीज हा सण स्त्रीत्वाचा, बंधनाचा आणि समाजातील महिलांच्या भूमिकेचा सन्मान करतो. हा सण स्त्रियांच्या बलिदानाचे, त्यांच्या संघर्षांचे आणि त्यांच्या पतीवरील प्रेमाचेही प्रतीक आहे.
पारंपारिकदृष्ट्या, टीज हा विवाहित महिलांचा सण होता, परंतु काळानुसार तो अविवाहित महिलांमध्येही लोकप्रिय झाला आहे. ते त्यांच्या भविष्यातील सहकाऱ्याच्या दीर्घायुष्यासाठी प्रार्थना करतात आणि त्यांच्या स्वप्नांना खरे करण्यासाठी त्यांचे आशीर्वाद मागतात.
आज, टीज हा केवळ एक धार्मिक सणच नाही तर सामाजिक आणि सांस्कृतिक कार्यक्रमांचा एक समूह देखील आहे. या दिवशी सांस्कृतिक कार्यक्रमांचे आयोजन केले जाते, व्याख्याने दिली जातात आणि कथा स्पर्धा आयोजित केल्या जातात. हे कार्यक्रम स्त्रियांच्या अधिकारांची जागरुकता वाढविणे, शिक्षणाचे महत्त्व अधोरेखित करणे आणि महिलांच्या भूमिकेबद्दल चर्चा सुरू करणे उद्देश आहेत.
टीज हा स्त्रीत्वाच्या, प्रेमाच्या आणि बंधनाचा उत्सव आहे. हा सण स्त्रियांच्या महत्त्वाचा आणि समाजातील त्यांच्या भूमिकेचा सन्मान करतो. हा सण स्त्रीत्वाच्या सर्व पैलूंना उंचावतो आणि स्त्रियांच्या शक्ती, लवचिकता आणि प्रेमाची साक्ष देते.