तुंगभद्रेच्या संधि कथा

तुंगभद्रेच्या काठावर जन्मल्यामुळे तुंगभद्रेचा प्रवास सतत डोळ्यांसमोर फिरत राहायचा. एके दिवशी वाटलं त्या तुंगभद्रेचा शोध घ्यावा. म्हणजे तिला भेटावं नाही पण तिला वाटचाल करताना तिच्या सोबतचा प्रवास जाणून घ्यावा. असा विचार डोक्यात येताच त्या प्रवासाला सुरुवात करायचं ठरवलं.
तुंगभद्रेचा उगम गावामधील त्या नागमळा गावापासून हा प्रवास सुरू केला. तिथे गेलं असता, नदी आणि तिचा प्रवाह मला भिन्न वाटला. कारण जिथे मी राहतो तिथे तुंगभद्रा ही एक मोठी वाहती नदी दिसते. पण तिच्या उगमाची जागा ती एक छोटी नदी होती. पण जिथे उगम झाला तिथून तिचा ध्यास एक होता. आणि तो म्हणजे समुद्राला मिळणं.
याच ध्येयाने ती जिथे जिथे जाते तिथे तिच्या जोडीदारांची वाढ होत जाते. ती लहान मोठी खेड गाव पार करत जाते. इतकेच नाही तर तिच्या प्रवाहामध्ये भक्तीला न जुमानणारा पुरुषही नतमस्तक झाला. ते होते श्री गुरुगद्दीगळ या गावामधील विरेश्वरलिंग. पुढे त्याचा प्रवाहासोबत हेमवती आणि हडगलीचाही संगम झाला. हडगलीमध्ये तुंगभद्रेचा वेग सर्वात जास्त असून तिथे तुंगभद्रेचा अभ्यासही सुरू आहे.
तुंगभद्रेचा प्रवाहातील सर्वात मोठा संगम होळाल्गी या गावामध्ये भद्रा नदी तिच्यासोबत सामील होते. त्या संगमामुळे तिचे नाव तुंगभद्रा ठेवण्यात आले. तिथल्या स्थानिक लोकांशी गप्पा मारताना त्यांनी सांगितले की, जसं नील आणि यमुना संगम झाल्यावर त्याला गंगा असे नाव पडले असंच तुंगभद्रेच्या संगमामुळे या नदीला तुंगभद्रा असे नाव पडले. पुढे ती कर्नाटकातून आंध्रप्रदेशात प्रवास करते. आंध्र प्रदेशात तिच्या प्रवाहात एक मोठी टप्पा येतो. म्हणजे कृष्णा नदीसोबतचा तिचा संगम. तिथल्या लोकांशी गप्पा मारताना त्यांनी खूप सांगितले तिथे. त्यातले काही बरे तर काही चमत्कारिक होते. पण शेवटी ती कृष्णा नदीमध्ये विलीन झाली.
तुंगभद्रेचा प्रवास माझ्यासाठी नेहमीच एक प्रेरणा राहिला आहे. तिची संधि मला माझ्या जीवनातील संधिंना सामोरे जाण्यासाठी प्रेरित करते. तसेच आपल्या कर्तव्यावर टिकून राहण्यासाठी आणि आपल्या लक्ष्यापासून कधीही विचलित न होण्यासाठी ती मला प्रेरित करते. तिच्या प्रवाहामध्ये निसर्ग सौंदर्यही खूप आहे. ती आपल्या आजूबाजूच्या भागाला हिरवागार ठेवते. शेवटी, मी तिच्याबद्दल नेहमीच आदर बाळगणार आहे आणि तिच्या प्रेरणेतून शिकत राहणार आहे.