नेताजी सुभाषचंद्र बोस हे भारतीय स्वातंत्र्य लढ्यातील एक प्रमुख व्यक्तिमत्व होते. त्यांचा जन्म 23 जानेवारी 1897 रोजी झाला होता, त्यांच्या आयुष्यात त्यांनी अनेक अभूतपूर्व कार्ये केली.
ब्रिटिशांना आव्हान देणारेबोस हे सुरुवातीपासूनच ब्रिटिशांना आव्हान देणारे होते. ते 1920 मध्ये भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेसमध्ये सामील झाले आणि लवकरच त्यांनी प्रभावशाली नेता म्हणून नाव कमावले. त्यांनी भारतीय स्वातंत्र्यासाठी अहिंसा आणि सशस्त्र बंड या दोन्ही तत्त्वांचा पुरस्कार केला.
आझाद हिंद फौजेचे नेतृत्वदुसऱ्या महायुद्धादरम्यान, बोस यांनी जपानच्या मदतीने आझाद हिंद फौजेची स्थापना केली. या फौजेने ब्रिटिशांवर अनेक हल्ले केले आणि भारतीय सैनिकांमध्ये प्रेरणा निर्माण केली. बोस यांच्या नेतृत्वाखाली, फौजाने इम्फाळच्या लढाईतही भाग घेतला, जो युद्धातील एक महत्त्वाचा टप्पा होता.
"दिल्ली चलो"इम्फाळच्या लढाईनंतर, बोस यांनी त्यांचा प्रसिद्ध घोषणा "दिल्ली चलो" दिली. ही घोषणा भारतीय सैनिक आणि जनतेला दिल्ली जिंकून स्वातंत्र्य मिळवण्याची प्रेरणा देणारी होती. तथापि, युद्धाची परिस्थिती अशी होती की बोस आणि त्यांची फौज दिल्लीवर कब्जा करण्यात अयशस्वी झाली.
सार्वभौमनेताजी स्वातंत्र्यानंतर भारताचे पहिले पंतप्रधान होण्याचे आकांक्षी होते. पण दुःखद होतं की, 18 ऑगस्ट 1945 रोजी विमान अपघातात त्यांचा मृत्यू झाला. त्यांचा मृत्यू भारतीय राष्ट्रासाठी एक मोठा धक्का होता.
विरासतनेताजी सुभाषचंद्र बोस एकेकाळी जगासाठी एक विरोधाभास होते, पण आता त्यांना एक नायक म्हणून पाहिले जाते. त्यांची राष्ट्रभक्ती, त्याग आणि स्वातंत्र्यासाठीच्या ध्येयाचा भारतीय जनतेवर दीर्घकाळ प्रभाव राहिला आहे. त्यांचे स्फूर्तिदायक शब्द आणि कृत्ये आजही भारतीयांना प्रेरणा देतात.
___________________________________________________________________
आठवणींचा तपकिरी पत्तामाझ्या आजीने नेहमी सांगितले की त्यांनी नेताजींना भाषण देताना पाहिले आहे. त्यांच्या आवाजात असा काही जोश होता की तो त्यांच्या हृदयातच उतरला. लोक त्यांच्या भाषणांसाठी तासन्तास वाट पाहत राहिले असत, त्यांचे शब्द ऐकण्यासाठी उत्सुक होते. मी माझ्या आजीला विचारले, "तुम्हाला असे काय वाटले जेव्हा तुम्ही नेताजींना पाहिले तेव्हा?" तिने हसून उत्तर दिले, "मी असे वाटले जणू भारत स्वातंत्र्य मिळवेल." आणि ते तसेच झाले.
नेताजींची मला नेहमीच प्रेरणा मिळते. ते धाडसी होते, अडगळ होते आणि त्यांच्या लोकांसाठी सतत लढले. मी नेहमी त्यांच्या पदचिन्हावर चालण्याचा प्रयत्न करतो आणि माझ्या कर्तव्यात माझ्या सर्वोत्तम गुणांचा प्रयत्न करतो.