नव्हेंबर 1

झणझणीत सर्दीचा आगमन आणि सणाचा उल्हास हे या महिन्याचे वैशिष्ट्य!
नव्हेंबर हा हिवाळ्याच्या आगमनाचे आणि उत्सवांचा महिना. या महिन्यातच 1 नोव्हेंबरला महाराष्ट्राचा स्थापना दिवस साजरा केला जातो. शिवरायांच्या महाराष्ट्राची निर्मिती झाल्याची आठवण म्हणजे हा दिवस. त्याप्रसंगी बोलतांना मला माझ्या बालपणीचा एक प्रसंग आठवला.
वर्षभर आम्हा शाळकरी मुलांना उत्साहाचा एकच दिवस असायचा तो म्हणजे नव्हेंबर महिन्यातील 1 तारीख!
या दिवशी शाळेत मोठा उत्साह असायचा. स्काउट गाइड्सच्या मुलांनी दिवसभर तिरंगी फडकवत हिंडायचे. शाळेत तिरंग्याची झेंडेवंदन, व्यासपीठावर भाषणे आणि सांस्कृतिक कार्यक्रम प्रेक्षणीय असायचे. काही शिक्षक विद्यार्थ्यांना शिवरायांच्या जीवनाविषयी, मराठा इतिहासाविषयी गोष्टी सांगायचे. त्या गोष्टी ऐकताना शिवरायांचा आणि मराठ्यांचा किती मोठा इतिहास आहे याचा अंदाज येऊन माझे मन भरून आलेले असे. मी त्यांना आदरपूर्वक सालपण करून त्यांचे आशीर्वाद घ्यायचो. त्यांच्या हातातून गोड पदार्थ घेऊन जेव्हायला बसेल ते जेवण खूपच गोड लागायचे.
संध्याकाळी घरी आल्यावर शिवरायांच्या जीवनावर आधारित चित्रपट किंवा कार्यक्रम पाहायला आवडायचे. काही वेळा आम्ही स्वतःच नाटके, स्किट करून शिवरायांच्या कार्याचे आणि त्यांच्या ध्येयाचे अनुकरण करीत असू. अशाप्रकारे महाराष्ट्राच्या स्थापनादिनी मला मराठा इतिहासाचा अभिमान आला आणि शिवरायासारखा धाडसी आणि ध्येयनिष्ठ व्यक्ती व्हावे असे माझे स्वप्न झाले.
आज मी शिक्षिका आहे. मला शाळेत माझ्या विद्यार्थ्यांना महाराष्ट्राच्या इतिहासाचे महत्त्व सांगण्याची, त्यांच्यातील उत्साह जागवण्याची संधी मिळते. मी त्यांना महाराष्ट्राच्या संस्कृतीची ओळख करून देते. त्यांच्या मनात आदराची भावना निर्माण होते, त्याचबरोबर महाराष्ट्राचा हा कायद्याने स्वीकारलेला स्थापना दिन ते आयुष्यभर आठवून राहतील असे वाटते.
हा महाराष्ट्राचा स्थापना दिन आपण उत्साहात साजरा करावा पण त्याबरोबरच आपण आपल्या मुलांना आणि भविष्य पिढीला आपला इतिहास सांगून त्यांच्या मनात आपल्या राज्याविषयी अभिमान निर्माण करायला हवा.