पॉलीग्राफ कसोटी: तुमच्या मेंदुमध्ये काय चालले आहे ते शोधणे
आम्ही चित्रपट आणि टीव्ही शोमध्ये पॉलीग्राफ कसोट्या पाहिल्या आहेत, परंतु ते खरोखर काय आहेत आणि ते कसे काम करतात ते कधी विचार केला आहे? पॉलीग्राफ कसोटी, जी खोटेपणा शोधक कसोटी म्हणूनही ओळखली जाते, ही एक वैज्ञानिक पद्धत आहे ज्याद्वारे एखादी व्यक्ती खोटे बोलत आहे की नाही हे निर्धारित केले जाते.
कसे काम करते?
पॉलीग्राफ कसोटी दरम्यान, व्यक्तीला अनेक सेंसर जोडले जातात जे शारीरिक प्रतिक्रियांची नोंद करतात, जसे की:
* रक्तदाब
* हृदय गती
* श्वास
* घाम येणे
व्यक्तीला एक मालिका प्रश्न विचारा जातात, काही संबंधित आणि काही संबंधित नाहीत. संबंधित प्रश्नांची उत्तरे देताना होणारे शारीरिक बदल नोंदवले जातात. जर शारीरिक बदल संबंधित प्रश्नांची उत्तरे देताना लक्षणीयरीत्या मोठे असतील, तर ते संकेत असू शकते की व्यक्ती खोटे बोलत आहे.
विश्वसनीयता
पॉलीग्राफ कसोटी ही 100% अचूक नाही, परंतु ती स्वीकार्य पातळीची विश्वासार्हता प्रदान करते. अनेक अभ्यासांनी दाखवून दिले आहे की पॉलीग्राफ कसोटी खोटेपणा शोधण्यासाठी प्रभावी आहेत, परंतु त्यांच्या वापरावर काही मर्यादा आहेत.
विश्वसनीयता अनेक घटकांवर अवलंबून असते, जसे की:
* कसोटीचे प्रशासन यंत्रणा
* व्यक्तीचा मानसिक आणि भावनिक अवस्था
* विचारा जाणारे प्रश्न
वापर
पॉलीग्राफ कसोट्यांचा वापर गुन्हेगारी तपासात केला जातो, तसेच रोजगार पडताळणी आणि सुरक्षा तपासण्यासाठी केला जातो. तथापि, काही देशांमध्ये त्यांचा वापर कायदेशीर नाही, कारण त्यांच्या विश्वासार्हतेबद्दल काही चिंता आहेत.
व्यक्तिगत अनुभव
मी कधीही पॉलीग्राफ कसोटी घेतली नाही, परंतु माझ्या काही मित्रांनी ती घेतली आहे. त्यांनी मला सांगितले की हा एक तणावपूर्ण अनुभव होता, परंतु त्यांना क्लीयर झाल्याचा आनंदही झाला.
निष्कर्ष
पॉलीग्राफ कसोटी हा खोटेपणा शोधण्याचा एक मनोरंजक आणि खूप चर्चास्पद साधन आहे. हे 100% अचूक नाही, परंतु ते गुन्हेगारी तपास आणि रोजगार पडताळणीत मदतगार असू शकते.