मा कुष्मांडा

दिव्याली काळात हिंदू धर्मातील सर्वात महत्वाची सणांपैकी एक आहे नवरात्र. ही नवरात्र म्हणजे शक्तीची उपासना असते. देवी दुर्गा मातेच्या नऊ स्वरूपांची नवरात्र या सणादरम्यान पूजा करण्यात येते. या नवव्या देवींपैकी चौथी देवी आहे मां कुष्मांडा.

मां कुष्मांडा ही देवी अत्यंत उदार आहे. त्यांच्या हातात अस्त्र म्हणून कमल, पाश, धनुष्य-बाण, कमंडल, गदा आणि चक्र आहेत. हातातील प्रत्येक वस्तूचा एक अर्थ आहे. कमल म्हणजे भक्ती, पाश म्हणजे ज्ञान, धनुष्य म्हणजे इच्छा, बाण म्हणजे इंद्रिये, कमंडल म्हणजे जल, गदा म्हणजे शक्ती आणि चक्र म्हणजे मन.

मां कुष्मांडा ही सृष्टीची निर्मात्री आहे. त्यांनी आपल्या हास्याने सृष्टी केली. 'कु' म्हणजे लहान, 'उष्मा' म्हणजे उर्जा आणि 'अंड' म्हणजे अंडी. म्हणजेच मां कुष्मांडा यांचा अर्थ असा आहे की ज्यांनी लहान अंड्यापासून सृष्टी निर्माण केली.

मां कुष्मांडा यांना निरोगी आरोग्याचे देवता मानले जाते. नवरात्रीच्या चौथ्या दिवशी त्यांची पूजा केल्यास आरोग्य चांगले राहते असा समज आहे.

मां कुष्मांडा ही शांत स्वभावाच्या आहेत, त्यांना फुले अर्पण करावीत. तसेच त्यांच्या पूजेत दिवे लावावेत. त्यांना केळी, नारळ आणि गहू चढवावेत.

मां कुष्मांडाच्या कृपेने जीवनातील सर्व संकटे दूर होतात. त्यांची पूजा केल्यास सर्व प्रकारच्या रोगांपासून मुक्ती मिळते.