राहुल गांधींचे मिस इंडिया आरक्षणावर मत

राहुल गांधी यांनी नुकतेच "सौंदर्य स्पर्धांमध्ये आरक्षण असावे" असे विधान केले. या विधानावर देशात जोरदार प्रतिक्रिया उमटली आहे. काही जण या विधानास पाठिंबा देत आहेत, तर काही लोक या विधानाचा निषेध करत आहेत.
राहुल गांधींच्या या विधानाचे समर्थन करणाऱ्यांचे म्हणणे आहे की, आरक्षण ही आपल्या देशात सामाजिक न्यायासाठीची एक महत्त्वाची यंत्रणा आहे. सौंदर्य स्पर्धांमध्येही आरक्षण असावे, जेणेकरून विविध जाती-जमातींतील महिलांना या स्पर्धांमध्ये सहभागी होण्याची संधी मिळेल. त्यांचे असेही म्हणणे आहे की सौंदर्य केवळ बाह्य स्वरूपावरच अवलंबून नसते, तर ते आत्मविश्वास, बुद्धिमत्ता आणि व्यक्तित्व अशा घटकांवरही अवलंबून असते.
राहुल गांधींच्या विधानाचा विरोध करणाऱ्यांचे म्हणणे आहे की, सौंदर्य स्पर्धांमध्ये आरक्षण हा योग्यता आणि क्षमतेवर आधारित चाचणी नसलेली स्पर्धा आहे. त्यांचे असेही म्हणणे आहे की, आरक्षणामुळे गुणवान महिलांना संधी मिळणार नाही आणि ते अन्यायकारक ठरेल.
सौंदर्य स्पर्धांमध्ये आरक्षण देणे योग्य आहे किंवा नाही हा वाद अजून चालू आहे. या प्रश्नावर दोन्ही बाजूंनी मजबूत युक्तिवाद आहेत. अखेरीस निर्णय घेण्याची जबाबदारी आयोजकांची आहे.
या वादाचा एक महत्त्वाचा पैलू म्हणजे मीडियाचा सौंदर्य मापदंडांवर परिणाम. सौंदर्य स्पर्धांना माध्यमांमध्ये अत्यधिक प्रसिद्धी दिली जाते आणि त्यामुळे सौंदर्य कसे असावे याचे विशिष्ट मापदंड स्थापित होतात. हे मापदंड अनेकदा पश्चिमी आणि युरोसेंट्रिक असतात, ज्यामुळे रंगीत महिलांना या स्पर्धांमध्ये यशस्वी होणे कठीण होते.
या वादाद्वारे असा प्रश्नही उपस्थित होतो की, आपण सौंदर्याचे मापन कसे करतो. सौंदर्य ही केवळ बाह्य स्वरूपाची बाब आहे की त्यात आत्मविश्वास, बुद्धिमत्ता आणि व्यक्तित्व असे घटक देखील समाविष्ट आहेत? या प्रश्नाचे उत्तर सहज नाही, परंतु ते असे आहे जे विचार करणे महत्वाचे आहे.