विश्व खाद्य दिवस 2024

आपल्या जगात अन्न कमी झालेले लोकांची संख्या वाढत आहे. गरिबी, अल्पसंख्याकता, अल्पपोषण, अन्नाचे असमान वाटप, चांगल्या अन्नपदार्थांची कमतरता आणि मागणी आणि पुरवठा यातील असंतुलन यामुळे अनेक जण भुकेमुळे मरतात. जगभरातील अनेक देश भुकेमुळे ग्रस्त आहेत. या संकटाचा सामना करण्यासाठी उपाययोजना म्हणून जगभरात प्रत्येक वर्षी 16 ऑक्टोबर हा दिवस "विश्व खाद्य दिवस" म्हणून साजरा केला जातो.
विश्व खाद्य दिवस पहिल्यांदा 1979 मध्ये साजरा करण्यात आला. त्या दिवशी फूड अँड ऍग्रिकल्चर ऑर्गनायझेशन (FAO)ची स्थापना झाली होती. त्यावेळी रोम येथे आयोजित आंतरराष्ट्रीय खाद्य परिषदेने या दिवशी विश्व खाद्य समस्यांवर चर्चा केली होती. त्यावेळी जगभरातील सर्व देशांना भुके विरुद्ध लढा देण्याचे आवाहन करण्याचा निर्णय घेण्यात आला.
विश्व खाद्य दिवस, जगभरात अन्नाचे महत्त्व, मूल्य, स्रोत आणि वाटप याबाबत जागरूकता निर्माण करणे हा मुख्य उद्देश आहे. या दिवशी अनेक कार्यक्रम आयोजित केले जातात. जसे की, खाद्य विषयावर परिसंवाद, अन्नवाटपाची आव्श्यकता, खाद्यसुरक्षा आणि अन्ननिर्माण या विषयावर कार्यशाळा यासह, अनेक स्पर्धा देखील आयोजित केल्या जातात.
खाद्यधान्य वाया जाणे, अन्नपदार्थ दूषित होणे किंवा खराब होणे आदी कारणांमुळे खाद्य अपघळ अन्न असून देखील ते दुसऱ्यांना पोहोचू शकत नाही. अशा वेळी खाद्य अपघळ हे देखील एक मोठे संकट आहे. याचे मुख्य कारण म्हणजे योग्य व्यवस्थापन आणि खाद्य बचतीची कमतरता आहे. या कारणास्तव, 16 ऑक्टोबर रोजी जगभरात साजरा करण्यात येणाऱ्या विश्व खाद्य दिवसाचा उद्देश जागतिक स्तरावरील भुकेच्या समस्येबद्दल जागरूकता निर्माण करणे आहे.
जगभरात लाखो लोक भुकेमुळे मरतात. जगात दरवर्षी सुमारे 9 दशलक्ष लोक अन्नाच्या कमतरतेमुळे मरतात. यात लहान मुलांचाही समावेश आहे. जागतिक पातळीवर, सुमारे 820 दशलक्ष लोक भुकेलेले आहेत आणि अंदाजे 2 अब्ज लोक कुपोषित आहेत. म्हणून, विश्व खाद्य दिवस जगभरात फूड बँक स्थापन करणे, अन्नधान्य साठवणूक करणे, विविध प्रकारची खाद्यधान्ये पिकवणे, कचरा कमी करणे, फेरीवाल्यांना मदत करणे, भूकलेल्यांना अन्न पुरवणे इत्यादी प्रयत्न करण्याचे आवाहन आहे.
विश्व खाद्य दिवस साजरा करणे हे फक्त एक दिवसाचे प्रतीक नाही. हा जगभरातील भुकेशी लढण्याच्या संकल्पाचा पुनरुच्चार आहे. हा दिवस फक्त खाद्य आणि पोषणाच्या समस्येवर लक्ष केंद्रित करण्याचा नाही, तर जगभरातील त्या समस्यांचे उपाय शोधण्याचा आणि त्यांवर उपाययोजना करण्याचा आहे. म्हणूनच, असे आपले कर्तव्य आहे की, आपण जगभरातील सर्व लोकांना अन्न आणि पोषण सुरक्षिततेचा मूलभूत अधिकार मिळावा यासाठी जागृत आणि जागरूक असूया.