सारिपोढा शनिवार रिव्ह्यु

कोळीवाड्यातल्या लोकांचा सारिपोढा शनिवार हा सण आहे. माझ्या माहितीप्रमाणे हा सण दहा-बारा वर्षांपूर्वी सुरु झाला. बांद्र्यातील मुंबादेवी कोळीवाडा हा यांचा मूळगाव आहे. मात्र नंतर ते कोळीवाडे मुंबईच्या इतर भागातही पसरले.
आता तर प्रत्येक भागात कोळीवाडा आहे आणि प्रत्येकाचा हा एक खास सण आहे. या सणात नवी पांढरी साडी परिधान करून व पुरुषांनी पांढरे शुभ्र धोतर नेसून चांगली पंगत जेवणे हा या सणाचा मुख्य भाग आहे. याशिवाय महिला व पुरुष वेगवेगळ्या पारंपरिक महाराष्ट्रीयन नृत्यांचा आस्वाद घेतात.
कोळी समाजातील अनेकजण या सणाची उत्सुकतेने वाट पहात असतात. कारण या दिवशी ते एकत्र येतात, मनापासून गप्पा मारतात. काहीजण तर नृत्य करताना दमून जातात. या दिवशी प्रत्येक कोळीवाड्यात पंगत असते. त्यामध्ये सर्व कोळीबांधव आपापले पदार्थ घेऊन येतात आणि एकत्र जेवण करतात.
सारिपोढा शनिवार सोहळा रात्री उशिरा संपतो. त्यामुळे लोकांना दुसऱ्या दिवशी कामावर किंवा आपल्या धंद्यावर जाण्यासाठी त्रास होणार नाही. सारिपोढा शनिवार हा केवळ एक सण नसून तो एक उत्सव आहे. त्यामुळे लोकांना तो साजरा करताना खूप आनंद होतो.
या सणामध्ये आपल्या समाजातील दुख-दर्द विसरुन जाऊन जेवणखाणे करणे आणि नृत्य करणे हे आम्हा सर्वांनाच आवडते. या सणाच्या निमित्ताने आमच्या कोळी समाजातील एकताही वाढते. या सणामध्ये प्रत्येकजण आपापल्या मनमर्जीप्रमाणे वागू शकतो. चांगले आणि चविष्ट पदार्थ खाऊन आनंद लुटू शकतो.
या सणामध्ये काही जण दारू पिऊनही नृत्य करतात. काही जण तर नृत्य करताना जुन्या आठवणींमध्ये हरवतात. थोडक्यात काय सांगायचे तर हा सण केवळ कोळी समाजाचाच नाही तर तो महाराष्ट्राचा सण आहे. या सणामुळे आपला महाराष्ट्र वैविध्यपूर्ण झाला आहे.
काही समाजात नृत्य हा शब्दच वापरला जात नाही. त्यांच्या मूर्तिपूजामध्ये नृत्याला फारसे महत्त्व दिले जात नाही. एखाद्याच्या घरी लग्न असेल, एखाद्याचे जन्म दिवशी असेल, एखादा प्रसंग असेल तर ते लोक केवळ खाणे-पिणे करून त्या प्रसंगाचा आनंद घेतात. माझ्या मते नृत्य हे आपल्या जीवनाचा एक अविभाज्य भाग आहे. कारण नृत्यामुळे आपले शरीर निरोगी आणि मन प्रफुल्लित राहते.
संपूर्ण महाराष्ट्रात हा सण साजरा केला जातो. महाराष्ट्रातील वेगवेगळ्या जिल्ह्यात या सणाला वेगवेगळी नावे आहेत. जसे की सातारा जिल्ह्यात या सणाला "धवळा शनिवार" असे म्हणतात. कोकणात या सणाला "सफेद शनिवार" असे म्हणतात.
या सणाला विशेषतः कोळी समाजातील लोक उत्साहाने साजरा करतात. हा सण त्यांच्या जीवनाचा एक अविभाज्य भाग आहे. या सणामुळे त्यांच्या समाजात एकता आणि बंधुता निर्माण होते. सारिपोढा शनिवार हा केवळ एक सण नसून तो एक सांस्कृतिक उत्सव आहे.
मला आशा आहे की तुम्ही सारिपोढा शनिवार सण उत्साहाने साजरा कराल. आणि या सणाचा खरा आनंद घ्याल.