हिंडेनबर्ग




एका शांत दिवशी, 6 मे 1937 रोजी, जर्मनीवरील आकाशात एक भयानक दुर्घटना घडली. हिंडेनबर्ग, एक विशाल हवाई जहाज, लँडिंग करत असताना ज्वाळांच्या समुद्रात फेरले गेले. 36 सेकंदांच्या आत, आकाशातील हा भव्य जहाज जमिनीवर राख होऊन गेला होता.
हिंडेनबर्ग हे त्या काळातील अभियांत्रिकी मास्तरपीस होते. जवळपास 800 फूट लांबीचे आणि आठ कथांचे उंच, हे जहाज सगळ्यात मोठे आणि लांब वाणिज्यिक हवाई जहाज होते. ते हेलियम गॅसने भरले होते, ज्यामुळे ते अतिशय प्लवनशील आणि आगीला प्रतिरोधक होते.
दुर्घटनेपूर्वीचे दिवस अशांत होते. हिंडेनबर्गने दोन प्रवासी उड्डाणे यशस्वीरित्या पूर्ण केल्या होत्या, परंतु खराब हवामानामुळे त्याला लँडिंगमध्ये अडथळा आला होता. शेवटी, 6 मे रोजी हवाई जहाज न्यू जर्सीमधील लेकहर्स्ट नौदल हवाई तळावर उतरू शकले.
लँडिंग प्रक्रिया सुरळीत चालू होती, परंतु अचानक जहाजाच्या मागील बाजूला आग लागली. ज्वाळा वेगाने वर गेल्या आणि जहाज लाल धुराच्या ढगांनी व्यापले गेले. प्रवासी आणि चालक दहशतीने ओरडत बाहेर पडले, पण अनेकांना बाहेर पडायचा वेळ मिळाला नाही.
36 सेकंदांच्या आत, हिंडेनबर्ग जमिनीवर राख होऊन गेला. 13 जहाजचालक आणि 35 प्रवाशांसह एकूण 36 जणांचा मृत्यू झाला. दुर्घटनेचे दृश्ये जगभरात रेडिओ आणि वृत्तपत्रांवर प्रसारित झाली आणि ते हवाई परिवहनाच्या इतिहासात एक काळा दिवस बनला.
हिंडेनबर्गची दुर्घटना अनेक तपासांचा विषय बनली. काहींचा असा विश्वास आहे की दुर्घटना हेलियम गॅस चोरण्यामुळे झाली, तर इतरांना वाटते की ती स्थिर विजेमुळे झाली असावी. अधिकृत स्पष्टीकरणात असे म्हटले आहे की दुर्घटना जहाजाच्या लेपला लागलेल्या जाळ्यावर एका स्थिर विजेच्या विसर्जनामुळे झाली.
हिंडेनबर्गची दुर्घटना हवाई प्रवासाची एक गहू आहे. हे आपल्याला दाखवते की अगदी सर्वात अभियांत्रिकी चमत्कार देखील अपघातांना बळी पडू शकतात. परंतु हे आपल्याला असेही दाखवते की, दुर्घटनांमधून आपण शिकू शकतो आणि भविष्यातील आपत्ती टाळण्यासाठी उपाय करू शकतो.
हिंडेनबर्गची कथा आजही, 80 वर्षांहून जास्त काळानंतर, आपल्याला विस्मय आणि दुःखाने भरते. परंतु हे आपल्याला मानवी अभियांत्रिकीच्या शक्तीची आणि मानवी जिद्दीच्या शक्तीचेही स्मरण करून देते.