અનિલ અંબાણી રિલાયન્સ પાવર: રૂપેરી સપનું કે ડૂબતું જહાજ?

પ્રિય મિત્રો,
આજે આપણે વાત કરીએ એક એવી કંપનીની જેના ઉદય અને અસ્તના સમાચારોએ ભારતના કોર્પોરેટ ઇતિહાસમાં હલચલ મચાવી નાખી હતી: રિલાયન્સ પાવર. અનિલ અંબાણીની આગેવાની હેઠળ, રિલાયન્સ પાવર એક સમયે ભારતની સૌથી મોટી ખાનગી વિદ્યુત ઉત્પાદક કંપની હતી. પરંતુ તાજેતરના વર્ષોમાં, કંપનીના નસીબમાં ભારે વધઘટ જોવા મળી છે.
રિલાયન્સ પાવરની સ્થાપના 1995માં અનિલ અંબાણીએ કરી હતી. કંપનીએ ઝડપથી વિકાસ કર્યો અને 2010 સુધીમાં, તેની પાસે 6000 મેગાવોટથી વધુની સ્થાપિત ક્ષમતા હતી. જો કે, 2012 બાદથી, કંપની નાણાકીય સંકટમાં સપડાઈ ગઈ. ભારે દેવા, ઓછી ક્ષમતાનો ઉપયોગ અને વધુ પડતી આક્રમક વિસ્તરણ નીતિએ કંપનીના નફા પર અસર કરી.
2019માં, રિલાયન્સ પાવરએ ઇન્સોલ્વન્સી એન્ડ બેંકરપ્સી કોડ (IBC) હેઠળ દિવાળિયાપણું નિવારણ પ્રક્રિયા શરૂ કરી. કંપની હાલમાં બેંકો દ્વારા સંચાલિત છે અને તેની માલિકી માટે એક નવા ખરીદદારની શોધ ચાલી રહી છે.
રિલાયન્સ પાવરના પતનના અનેક કારણો છે. એક કારણ એ 2014માં કોલસાની કિંમતોમાં આવેલો તીવ્ર ઘટાડો હતો. આ ઘટાડાને કારણે કંપનીના કોલ-સંચાલિત પાવર પ્લાન્ટ્સને નફો કરવો મુશ્કેલ થઈ ગયો. એક અન્ય કારણ એ નવીનીકરણીય ઊર્જા સ્ત્રોતોની વધતી જતી લોકપ્રિયતા હતી. વિન્ડ અને સોલાર પાવર જેવા નવીનીકરણીય સ્ત્રોતો સસ્તા બની રહ્યા છે, જેના કારણે કોલ-સંચાલિત પાવર પ્લાન્ટ્સ સાથે સ્પર્ધા કરવી મુશ્કેલ બની રહ્યું છે.
સંચાલન સંબંધી ખામીઓ પણ રિલાયન્સ પાવરના પતનમાં ફાળો આપી શકે છે. કંપની પર વધુ પડતી કેપેક્સ, ખરાબ બજાર મૂલ્યાંકન અને આક્રમક વિસ્તરણ નીતિ માટે ટીકા કરવામાં આવી હતી.
રિલાયન્સ પાવરના સંકટની અન્ય કંપનીઓ અને ક્ષેત્ર પર પણ મોટી અસર પડી છે. કંપનીના દેવાળિયાપણાને કારણે બેંકોએ મોટા નુકસાનનો સામનો કરવો પડ્યો છે. આ સંકટે ભારતના વિદ્યુત ક્ષેત્રમાં રોકાણકારોનો વિશ્વાસ પણ ડગમગાવ્યો છે.
રિલાયન્સ પાવરની હાલની સ્થિતિ અનિશ્ચિત છે. કંપની હાલમાં દિવાળિયાપણા નિવારણ પ્રક્રિયામાં છે અને તેની માલિકી માટે એક નવા ખરીદદારની શોધ ચાલી રહી છે. જો કંપનીને નવો માલિક મળી જાય, તો ત્યાં રિકવરીની સંભાવના છે. જો કે, જો નવો માલિક ન મળે, તો કંપનીને દિવાળિયાપણું જાહેર કરવું પડી શકે છે.
રિલાયન્સ પાવરની વાર્તા એક એવી વાર્તા છે જે કંપનીઓમાં રોકાણ કરતી વખતે સતર્ક રહેવાની જરૂરિયાત પર પ્રકાશ પાડે છે. વધુ પડતી આક્રમક વિસ્તરણ નીતિ, ખરાબ બજાર મૂલ્યાંકન અને નબળું સંચાલન તમામ મોટી સમસ્યાઓ તરફ દોરી શકે છે.