અયાતુલ્લાહ અલી ખામેનેઇ

એક કટ્ટર ધાર્મિક નેતા જેણે ઇરાનમાં 30 વર્ષથી વધુ સમય સુધી સર્વોચ્ચ નેતા તરીકે શાસન કર્યું છે, અયાતુલ્લાહ અલી ખામેનેઇ એ એક રહસ્યમય અને વિવાદાસ્પદ વ્યક્તિ છે. તેમના સમર્થકો તેમને ઇસ્લામના એક વિદ્વાન અને ઇરાની ક્રાંતિના રક્ષક તરીકે જુએ છે. તેમના વિરોધીઓ તેમને એક ખતરનાક તાનાશાહ માને છે જેમણે ઇરાનને અંધકારમય કાળમાં લઈ ગયો છે.

ખામેનેઇનો જન્મ 1939માં મેશ્હદ, ઇરાનમાં એક ધાર્મિક પરિવારમાં થયો હતો. તેમણે નાનપણથી જ ધાર્મિક અભ્યાસ કરવાનું શરૂ કર્યું અને 22 વર્ષની ઉંમરે તેમને અયાતુલ્લાહની પદવી મળી, જે શિયા ઇસ્લામમાં ધાર્મિક વિદ્વાન માટેનો સૌથી ઊંચો દરજ્જો છે. ખામેનેઇ ઝડપથી અયાતુલ્લાહ રૂહોલ્લા ખોમેનીના બિનસત્તાવાર શિષ્ય બની ગયા, જેઓ ઇરાની ક્રાંતિના નેતા હતા.

1979 માં ઇરાની ક્રાંતિ પછી, ખામેનેઇ ઇરાની સરકારમાં એક પ્રમુખ વ્યક્તિ બની ગયા. તેમને 1980 થી 1988 સુધી પ્રમુખ તરીકે અને 1989 થી સર્વોચ્ચ નેતા તરીકે સેવા આપી છે. સર્વોચ્ચ નેતા તરીકે, ખામેનેઇ ઇરાનમાં સર્વોચ્ચ સત્તા ધરાવે છે. તેમને સશસ્ત્ર દળોના કમાન્ડર-ઇન-ચીફ બનાવવામાં આવ્યા છે અને તેમની પાસે કાયદાને પસાર કરવા અને વેટો કરવાની સત્તા છે, તેમજ ઇરાની રાજકારણના તમામ પાસાઓને નિયંત્રિત કરવાની સત્તા છે.

ખામેનેઇનું નેતૃત્વ વિવાદથી ભરેલું રહ્યું છે. તેમના સમર્થકો તેમને ઇસ્લામના વિદ્વાન અને ઇરાની ક્રાંતિના રક્ષક તરીકે જુએ છે. તેમના વિરોધીઓ તેમને એક ખતરનાક તાનાશાહ માને છે જેમણે ઇરાનને અંધકારમય કાળમાં લઈ ગયો છે. ખામેનેઇના શાસન પર માનવાધિકારના ઉલ્લંઘન, ભ્રષ્ટાચાર અને આર્થિક મુશ્કેલીઓનો આરોપ છે.

છતાં, ખામેનેઇ ઇરાનમાં એક શક્તિશાળી વ્યક્તિ બનેલા રહે છે. તેમના સમર્થકો તેમના વિરોધીઓ કરતાં વધુ સંગઠિત અને સંખ્યાબંધ છે. ખામેનેઇ પાસે ઇરાની સુરક્ષા દળો પણ છે, જે વિશ્વની સૌથી શક્તિશાળી સુરક્ષા દળોમાંની એક છે.

ભવિષ્યમાં ખામેનેઇની ભૂમિકા અનિશ્ચિત છે. તેમનું સ્વાસ્થ્ય નબળું પડી રહ્યું છે અને તેઓ 80 વર્ષથી વધુ ઉંમરના છે. તેમના મૃત્યુના કિસ્સામાં, તેમની જગ્યા કોણ લેશે તે સ્પષ્ટ નથી. કેટલાક નિષ્ણાતો માને છે કે તેમનો પુત્ર, મોજતબા ખામેનેઇ તેમનો उत्तराधिकारी બનશે. અન્ય લોકો માને છે કે ઇરાની સુરક્ષા દળો કોઈ નવો નેતા પસંદ કરશે.

ખામેનેઇના उत्तराधिकारी કોણ હશે તેની સાથેસાથે, તેમનું મૃત્યુ ઇરાન માટે અનિશ્ચિતતાનો સમય પણ લાવશે. છેલ્લા 30 વર્ષથી ખામેનેઇ ઇરાનના અવિવાદિત નેતા રહ્યા છે. તેમના અનુગામીને હઠીલા વિરોધનો સામનો કરવો પડશે, જેમાં ધાર્મિક સંસ્થાન, સુરક્ષા દળો અને સામાન્ય ઇરાની લોકોનો સમાવેશ થાય છે.

ખામેનેઇની વિરાસત મિશ્રિત થશે. તેમને ઇરાની ક્રાંતિના રક્ષક તરીકે યાદ કરવામાં આવશે, પણ તેમને માનવાધિકારના ઉલ્લંઘન અને આર્થિક મુશ્કેલીઓ માટે પણ યાદ કરવામાં આવશે. તેમનું મૃત્યુ ઇરાન માટે અનિશ્ચિતતાનો સમય લાવશે, પરંતુ તે એક નવા યુગની શરૂઆત પણ કરશે.