આઈઝ્રેલ-હેઝબોલાહ વિવાદ એ 1985 થી ચાલી રહેલ સશસ્ત્ર સંઘર્ષ છે જેમાં લેબનાન-આધારિત ઈસ્લામિક રાજકીય પક્ષ અને સશસ્ત્ર જૂથ હેઝબોલાહ અને ઈઝરાયેલી સરકાર સામેલ છે.
આ સંઘર્ષના મૂળ 1982માં ઈઝરાયેલના લેબનાન પર આક્રમણ સુધી જાય છે, જેના પરિણામે દક્ષિણ લેબનાનમાં ઈઝરાયેલી સંરક્ષણ ક્ષેત્ર (એસઝેડ)ની રચના થઈ હતી. હેઝબોલાહની સ્થાપના એસઝેડના વિરોધમાં કરવામાં આવી હતી, અને તેણે ગેરિલા યુદ્ધ દ્વારા ઈઝરાયેલી સૈનિકોને નિશાન બનાવવાનું શરૂ કર્યું હતું.
આ સંઘર્ષ ઘણા વર્ષો સુધી ચાલ્યો છે, સમયાંતરે ફાટી નીકળે છે અને ઈઝરાયેલ અને લેબનાન બંનેમાં મોટા પાયે નાગરિકોના જીવ ગયા છે. સંયુક્ત રાષ્ટ્ર અને વિશ્વ સમુદાયે આ સંઘર્ષનો અંત લાવવા અને શાંતિ સ્થાપવાના પ્રયાસો કર્યા છે, પરંતુ સફળતા મર્યાદિત રહી છે.
આ સંઘર્ષ બંને પક્ષો માટે જટિલ અને બહુપક્ષીય છે. ઈઝરાયેલ પોતાની સરહદોની સુરક્ષા કરવા અને હેઝબોલાહના હુમલાઓથી પોતાના નાગરિકોને બચાવવા ઈચ્છે છે. હેઝબોલાહ લેબનાનને ઈઝરાયેલી વ્યવસાયથી મુક્ત કરવા અને ફિલિસ્તીનના લોકોના અધિકારો માટે લડવા ઈચ્છે છે.
આ સંઘર્ષનો કોઈ સરળ ઉકેલ નથી. બંને પક્ષોની પ્રબળ માન્યતાઓ અને હિતો છે અને તેમના માટે સમાધાન પર પહોંચવું મુશ્કેલ બની શકે છે. જો કે, આ સંઘર્ષનો અંત લાવવા અને આ પ્રદેશમાં શાંતિ સ્થાપવા માટે પ્રયાસ કરવાનું ચાલુ રાખવું મહત્વપૂર્ણ છે.
આ સંઘર્ષ પર ઘણા અલગ અલગ દ્રષ્ટિકોણ છે. કેટલાક લોકો માને છે કે ઈઝરાયેલ હક્કમાં છે, જ્યારે અન્ય માને છે કે હેઝબોલાહ હક્કમાં છે. અન્ય લોકો માને છે કે બંને પક્ષો આ સંઘર્ષ માટે જવાબદાર છે. પરિસ્થિતિ સંપૂર્ણપણે જટિલ છે અને તેમાં સામેલ દરેક પક્ષના માન્ય દૃષ્ટિકોણ છે.
આ સંઘર્ષ પર પોતાનો દૃષ્ટિકોણ બનાવતા પહેલા આ તમામ અલગ અલગ દૃષ્ટિકોણોને ધ્યાનમાં રાખવું મહત્વપૂર્ણ છે. આ સંઘર્ષ દાયકાઓથી ચાલી રહ્યો છે, અને કોઈ સરળ ઉકેલ નથી. જો કે, શાંતિ માટે કામ કરવું ચાલુ રાખવું અને તેનાથી થતા નુકસાનને અટકાવવાનો પ્રયાસ કરવો મહત્વપૂર્ણ છે.