હવે પહેલાં આપણા ગુજરાતમાં કારતક સુધી ચોમાસું ચાલતું હતું. ચોમાસાનાં છેલ્લાં બે મહિના, આસો અને કારતક બંને અમંગળ ગણાતા. દેવ-દેવીઓને પોખાયેલાં ગણાતાં. મૃત્યુનો દેવ યમ તો આસો-કારતકમાં જ માનવીની નસ લેવા આવતો હતો, એમ માનવામાં આવતું.
આસોને 'આસો મહિનો' என்று પણ કહેવાય છે. આ મહિનો અમંગળ ગણાતો હતો, પરંતુ હવે આવું રહ્યું નથી. હવે આસો પણ મંગળ મહિનો ગણવામાં આવે છે.
એક વાત તો સ્પષ્ટ છે કે આસો મહિનામાં હવામાં ઠંડક ઘેરાવા લાગે છે. વાતાવરણમાં પણ થોડો તફાવત અનુભવાય છે. આસો મહિનામાં ચંદ્રમાનો શરૂઆત સાથે જ શરદ ઋતુ પણ શરૂ થાય છે. શરદ ઋતુને શિયાળાનો પ્રારંભ કહી શકાય. એટલે શરદ પૂનમની રાત પણ આવે છે. આ રાત ખૂબ જ સુંદર અને રમણીય હોય છે. આ ઋતુમાં ચંદ્રમાનું પ્રકાશ પૂર્ણ કળાએ ખીલેલું હોય છે. તેની ચાંદنی પણ ઠંડી હોય છે અને તે આખા આકાશમાં ફેલાયેલી જોવા મળે છે.
આસો મહિનાની પૂનમની રાતને શરદ પૂનમ કહેવાય છે. આ રાત ખૂબ જ મનોહર અને રમણીય હોય છે. આ રાત્રે ચંદ્રમાનું પ્રકાશ પૂર્ણ કળાએ ખીલેલું હોય છે. તેની ચાંદની પણ ઠંડી હોય છે અને તે આખા આકાશમાં ફેલાયેલી જોવા મળે છે.
આસો મહિનાના શુક્લ પક્ષની દશમીના દિવસે દશેરાનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે રાવણ પર રામનો વિજય થયો હતો. એટલે આ દિવસે મોટી સંખ્યામાં લોકો રામલીલાનું આયોજન કરે છે અને રાવણ, કુંભકરણ અને મેઘનાદનાં પૂતળાં બાળે છે.
આસો મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની અમાસના દિવસે દિવાળીનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે મા લક્ષ્મી અને ભગવાન ગણેશની પૂજા કરવામાં આવે છે. આ દિવસે લોકો તેમના ઘરોને દીવડાઓથી સજાવે છે અને આતશબાજી કરે છે.
આસો મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની દ્વિતીયાના દિવસે ભાઈ બીજનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે બહેનો તેમના ભાઈઓને તિલક કરે છે અને તેમના માટે પ્રાર્થના કરે છે.
આસો મહિનાના ફળમાં બેર, સફરજન, દાડમ, જાંબુ, અંજીર, દ્રાક્ષ વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.
આ કહેવતનો અર્થ એ થાય છે કે આસો મહિનો હંમેશા આવે છે, તે ક્યારેય નિષ્ફળ થતો નથી.