જાણો તીજ પર્વની સોનેરી સંસ્કૃતિ

અષાઢ વદ ત્રીજ અથવા ભાદરવા વદ ત્રીજના દિવસે ઉજવવામાં આવતું તીજ પર્વ એ મહિલાઓનો ખાસ તહેવાર છે. આ પર્વ મૂળ રૂપે ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીના મિલનનું પ્રતિક માનવામાં આવે છે. પરંતુ આધુનિક સમયમાં તે મહિલાઓ દ્વારા પોતાના પતિના સુખી અને લાંબા આયુષ્ય માટેની કામના કરવામાં આવે છે.

તીજનો ઇતિહાસ

તીજ પર્વની ઉજવણી સદીઓથી થતી આવી છે. પ્રાચીન ગ્રંથો અનુસાર, માતા પાર્વતીએ ભગવાન શિવને પતિ તરીકે મેળવવા માટે કઠોર તપસ્યા કરી હતી. તેણીએ અન્ન-જળ ત્યજીને ત્રિજ (3) દિવસ અને ત્રિજ (3) રાત વ્રત રાખ્યું. તેના આ તપથી ભોળાનાથ ખુશ થયા અને તેમની ઇચ્છા પૂરી કરી.

ઉજવણીના રીત-રિવાજો

• વ્રત રાખવું: મહિલાઓ આ દિવસે સૂર્યોદયથી ચંદ્રોદય સુધી નિર્જળા વ્રત રાખે છે.
• મહેંદી લગાવવી: તીજ પર મહિલાઓ તેમના હાથ-પગમાં મહેંદી લગાવે છે. મહેંદીના כהરા રંગને પતિના પ્રેમ અને ભક્તિનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે.
• ઝૂલે ઝુલવું: તીજના દિવસે મહિલાઓ ઝૂલે ઝુલવાની પરંપરા પણ છે. ઝૂલવું આનંદ અને ખુશીનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે.
• પીંકી વ્રત: ગુજરાતમાં કેટલાક વિસ્તારોમાં તીજને પીંકી વ્રત તરીકે પણ ઉજવવામાં આવે છે. આ વ્રત બહેનો પોતાના ભાઈઓ માટે રાખે છે.

તીજની ભાવના

તીજ પર્વ માત્ર એક તહેવાર નથી, પરંતુ તેમાં અનેક ભાવ છુપાયેલા છે. તે પતિ-પત્ની વચ્ચેના પ્રેમ અને સહયોગનું પ્રતીક છે. તે મહિલાઓની સહનશક્તિ અને સંકલ્પશક્તિનું પણ પ્રતિબિંબ છે. તીજની ઉજવણીમાં સંસ્કૃતિ, પરંપરા અને આસ્થાનો સુમેળ જોવા મળે છે.

અંતમાં

તીજનો તહેવાર માત્ર એક ઉજવણી નથી, પરંતુ તે આપણી સમૃદ્ધ સંસ્કૃતિનો એક અભિન્ન અંગ છે. તે મહિલાઓના જીવનમાં ખાસ મહત્વ ધરાવે છે અને પરિવારોને એકસાથે લાવે છે. આ તહેવાર આપણને આપણી જડો સાથે જોડે છે અને આપણી સાંસ્કૃતિક વારસાને જાળવી રાખવામાં મદદ કરે છે.