ગુજરાતની જનતાનો હક્ક એટલે નબન્ન. અને આ નબન્ન આપણો છે, આપણી અવાજની ગુંજ છે - આવી લાગણી સાથે જ વિરમગામથી નબન્ન ચાલો અભિયાનનો પ્રારંભ કરવામાં આવ્યો.
સૌરાષ્ટ્રના વીરોએ 1956માં વ્યક્ત કરેલી ગર્જના - જેને 'નબન્ન અભિયાન' તરીકે ઓળખવામાં આવે છે - એ ગુજરાતના ઇતિહાસમાં એક સુવર્ણ પૃષ્ઠ છે. એ દિવસે ગુજરાતની જનતાએ સાબિત કર્યું હતું કે તેઓ પોતાના અધિકારો માટે લડવાની, અવાજ ઉઠાવવાની ક્ષમતા ધરાવે છે.
ભારતની આઝાદી પછી, સૌરાષ્ટ્ર રાજ્યનો ભારતમાં સમાવેશ કરવામાં આવ્યો. પરંતુ ઘણા લોકોને લાગતું હતું કે સૌરાષ્ટ્રને એક અલગ રાજ્ય તરીકે જ રહેવા દેવું જોઈએ.
સૌરાષ્ટ્રના લોકો પોતાની સંસ્કૃતિ અને ઓળખ પર ગર્વ અનુભવતા હતા. તેઓ માનતા હતા કે તેઓ ગુજરાતના બાકીના ભાગથી અલગ છે અને તેમની પોતાની વિશિષ્ટ જરૂરિયાતો છે.
1956માં, સૌરાષ્ટ્રના લોકોએ તેમની માંગણીઓ માટે અવાજ ઉઠાવવા માટે અમદાવાદમાં નબન્ન તરફ કૂચ કરવાનો નિર્ણય લીધો. આ કૂચનું નેતૃત્વ ગોવિંદભાઈ પટેલ કરી રહ્યા હતા.
હજારો લોકો વિરમગામથી નબન્ન તરફ ચાલી નીકળ્યા. તેઓના હાથમાં તિરંગો અને 'જય સૌરાષ્ટ્ર'ના નારા ગૂંજતા હતા.
સૌરાષ્ટ્રના લોકોનો વિરોધ જોઈને સરકારે ઝુકવું પડ્યું. સરકારે સૌરાષ્ટ્રને એક અલગ રાજ્ય તરીકે રાખવાનો નિર્ણય કર્યો.
1 મે, 1960ના રોજ સૌરાષ્ટ્ર ગુજરાત રાજ્યનો એક ભાગ બન્યું. પરંતુ સૌરાષ્ટ્રના લોકોએ તેમની સંસ્કૃતિ અને ઓળખ જાળવી રાખી છે.
આજે પણ નબન્ન અભિયાન ગુજરાતના લોકોના હૃદયમાં એક ગૌરવશાળી ક્ષણ તરીકે યાદ કરવામાં આવે છે. આ અભિયાને સાબિત કર્યું કે ગુજરાતના લોકો પોતાના અધિકારો માટે લડવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. તે આપણા રાજ્યના લોકોના સાહસ અને નિર્ધારનું પ્રતીક છે.
આજે, જ્યારે આપણે નબન્ન અભિયાનની વર્ષગાંઠ ઉજવીએ છીએ, ત્યારે આપણે આપણા પૂર્વજોના સાહસ અને નિર્ધારને યાદ કરવો જોઈએ. આપણે તેમના દ્રઢ વિશ્વાસ અને આપણા રાજ્ય પ્રત્યેના પ્રેમથી પ્રેરિત થવું જોઈએ.