માણસો અને દેવો સમાન જ ધર્મ પાળે છે

વિશ્વસાહિત્યના માનદંડે લેખાયેલા સંસ્કૃત મહાકાવ્ય રામાયણના સર્જક અને ભારતી સાહિત્યમાં ભગવાન શ્રીરામની કથાને સ્થાપિત કરનાર આદ્ય કવિ મહર્ષિ વાલ્મીકીની જયંતીને વાલ્મીકી જયંતી તરીકે ઊજવામાં આવે છે. સામાન્ય રીતે તે અશ્વિન મહિનાની પૂનમના દિવસે આવે છે. વાલ્મીકી જયંતી, જે મહાકવિ વાલ્મીકીની જયંતી છે. તેમનો જન્મ અશ્વિન મહિનાની પૂનમના દિવસે થયો હોવાનું માનવામાં આવે છે.

મહર્ષિ વાલ્મીકીનાં જીવનમાં એક સમય એવો પણ આવ્યો જ્યારે તેઓ લૂંટારા હતા. તેમનો જન્મ ચોરી કરતા નીષાદ શિકારી ઋષિ રાતકરના પુત્ર તરીકે થયો હતો. તેમનો બાળપણનો નામ રત્નાકર હતો.

જ્યારે તેમના પિતા ઋષિ રાતકરને આ વાતની જાણ થઈ કે તેમનો પુત્ર લૂંટારો બનેલો છે, ત્યારે તેમને ખૂબ જ દુઃખ થયું. તેમણે રત્નાકરને સમજાવવાના ઘણા પ્રયત્નો કર્યા, પરંતુ રત્નાકર તેમની વાત સાંભળતો ન હતો. એક દિવસ, જ્યારે ઋષિ રાતકર જંગલમાં તપસ્યા કરી રહ્યા હતા, ત્યારે રત્નાકર તેમને મારવા આવ્યો. પરંતુ જ્યારે તે ઋષિ રાતકરને જોઈ રહ્યો હતો, ત્યારે તેને એક અજીબ શાંતિ અનુભવાઈ.

ત્યારબાદ તેણે માર મારવાનો વિચાર છોડી દીધો અને ઋષિ રાતકરના પગ પર પડીને રડવા લાગ્યો અને ક્ષમા માંગી. ઋષિ રાતકરે રત્નાકરને ક્ષમા કરી અને તેમને સમજાવ્યું કે હિંસા ખોટો માર્ગ છે અને તેને આ જીવનમાં અને આવનારા જીવનોમાં દુઃખ જ આપશે.

ઋષિ રાતકરના શબ્દોએ રત્નાકરના જીવનમાં પરિવર્તન લાવી દીધું. તેમણે લૂંટારાગીરી છોડી દીધી અને પોતાનો બધો સમય ધ્યાન અને તપસ્યામાં बिताने લાગे . તેમણે રામ મંત્રનો જાપ શરૂ કર્યો. રામ મંત્રના જાપથી તેમના શરીર પરનીછાલ ઝાડી થઈ ગઈ અને તે મહર્ષિ વાલ્મીકી તરીકે ઓળખાયા, જેનો અર્થ 'વાલ્મીક' (છાલ) છે.

એક દિવસ જ્યારે તે તપસ્યા કરી રહ્યા હતા ત્યારે તેમને ક્રૌંચ પક્ષીનાં જોડાનું મૃત્યુ થતા જોયું. તે ક્રૌંચ પક્ષી રામ રામ કરી રહ્યું હતું અને ત્યારે તેમના મુખમાંથી રામાયણના શ્લોક રચાયા એમ માનવામાં આવે છે.

મહર્ષિ વાલ્મીકી ગુજરાતી સંસ્કૃતિના આદિ કાવ્યકાર અને હિન્દી સાહિત્યના પિતા છે. તેમણે સંસ્કૃતમાં રામાયણની રચના કરી, જે હિન્દુ ધર્મના સૌથી મહત્વપૂર્ણ મહાકાવ्योंમાંનું એક છે. રામાયણમાં ભગવાન રામના જીવન અને કાર્યોનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે અને તે હિન્દુ ધર્મમાં સૌથી પવિત્ર ગ્રંથોમાંનું એક માનવામાં આવે છે.

મહર્ષિ વાલ્મીકી એક મહાન કવિ અને ઋષિ હતા, અને તેમની રચનાઓ આજે પણ લોકોને પ્રેરણા આપે છે. તેમનો જન્મજયંતી એક મહત્વપૂર્ણ દિવસ છે, અને તે તેમના જીવન અને તેમના કાર્યોને યાદ કરવાનો દિવસ છે.