રાખી બંધન: ભાઈ-બહેનના અતૂટ બંધનની ઉજવણી

રાખી બંધન એ ભારત અને નેપાળમાં ઉજવવામાં આવતો એક પરંપરાગત તહેવાર છે જે ભાઈ-બહેનના અનન્ય અને અતૂટ બંધનનું પ્રતિક છે. આ તહેવાર શ્રાવણના મહિનાના પૂર્ણિમાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે, જે સામાન्यतः ઓગસ્ટના મધ્યમાં આવે છે.

રાખીનું ઉત્સવ મુખ્યત્વે બહેનો દ્વારા પોતાના ભાઈઓના કાંડા પર રાખડી એટલે કે પવિત્ર દોરો બાંધવામાં આવે છે. આ રાખડી ભાઈ-બહેન વચ્ચેના પ્રેમ અને સુરક્ષાના બંધનનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. બહેનો તેમના ભાઈઓ પાસેથી તેમના શુભ અને સુખદ જીવન માટે આશીર્વાદ લે છે, જ્યારે ભાઈઓ બદલામાં તેમની બહેનોને જીવનભર તેમની રક્ષા કરવા અને તેમની સંભાળ રાખવાની પ્રતિજ્ઞા કરે છે.

રાખી બંધનનો ઇતિહાસ પ્રાચીન સમયથી છે. તેના વિશે ઘણી પૌરાણિક કથાઓ અને દંતકથાઓ છે. એક લોકપ્રિય કથા અનુસાર, રાજા બલીએ દેવરાજ ઈન્દ્રને હરાવી સ્વર્ગ પર વિજય મેળવ્યો હતો. ઈન્દ્રની પત્ની ઇન્દ્રાણી ચિંતિત થઈ અને તેણીની સહાય માટે ભગવાન વિષ્ણુ પાસે ગઈ. ભગવાન વિષ્ણુએ વામન નામનો એક વામન અવતાર લીધો અને રાજા બલી પાસે ત્રણ પગ જમીનની ભીખ માંગી.

રાજા બલીએ તેની વિનંતી સ્વીકારી. વિષ્ણુએ પોતાના પ્રથમ પગથી આખી પૃથ્વીને માપી અને પછી તેમના બીજા પગથી આખા સ્વર્ગને માપી. ત્રીજો પગ માટે જગ્યા ન રહી, ત્યારે રાજા બલીએ તેમના પોતાના માથાની અર્પણ કરી. પોતાના ભક્તની ભક્તિથી પ્રસન્ન થઈને ભગવાન વિષ્ણુએ રાજા બલીને દેવરાજ બનાવ્યા અને તેમને અમરત્વ આપ્યું.

આ પ્રસંગને યાદ કરવા માટે, ઇન્દ્રાણીએ રાજા બલીના કાંડા પર એક રાખડી બાંધી અને તેને પોતાનો ભાઈ બનાવ્યો. ત્યારથી, રાખી બંધન ભાઈ-બહેનના પવિત્ર બંધનની ઉજવણી તરીકે ઉજવવામાં આવે છે.

આજના સમયમાં, રાખી બંધન ભારતીય સમાજમાં એક મહત્વપૂર્ણ તહેવાર છે. તે ભાઈ-બહેનના પ્રેમ અને સંભાળને મજબૂત કરે છે અને કુટુંબના સભ્યોને એકસાથે લાવે છે. આ તહેવાર ઘણી રીતે ઉજવવામાં આવે છે. બહેનો પોતાના ભાઈઓ માટે રાખડીઓ ખરીદે છે અથવા બનાવે છે, જે વિવિધ રંગો, ડિઝાઇન અને સામગ્રીથી બનેલી હોય છે.

રાખડી બાંધ્યા પછી, ભાઈઓ અને બહેનો એક સાથે મીઠાઈઓ ખાય છે, ભેટ આપે છે અને એકબીજાના સંગાથને માણે છે. કેટલાક કુટુંબો રાખી બંધનના દિવસે વિશેષ પૂજા અથવા ધાર્મિક વિધિઓ પણ કરે છે.

રાખી બંધન માત્ર એક તહેવાર જ નથી, પણ તે ભાઈ-બહેન વચ્ચેના અતૂટ બંધનની ઉજવણી પણ છે. તે સમજ, પ્રેમ, સુરક્ષા અને સંભાળનું પ્રતિક છે. આ તહેવાર આપણને યાદ અપાવે છે કે આપણા પરિવારના સભ્યો કેટલા મૂલ્યવાન છે અને જીવનની મુશ્કેલીઓમાં તેઓનો સાથ આપણા માટે કેટલો મહત્વપૂર્ણ છે.

આથી, ચાલો આ રાખી બંધનના અવસરે, આપણા ભાઈ-બહેનના બંધનને વધુ મજબૂત બનાવીએ અને તેમને જીવનભર પ્રેમ અને સમર્થન આપવાની પ્રતિજ્ઞા કરીએ.