“વકફ આપણી નિશાની છે, આપણી ઓળખ છે.”
આ શબ્દો હતા અબ્દુલ કરીમ સેલારની, જેઓ ગુજરાત વક્ફ બોર્ડના અધ્યક્ષ હતા. તેઓએ વક્ફનો મૂળ હેતુ સમજાવતા કહ્યું, "વક્ફ એક ધાર્મિક દાન છે, જે દ્વારા મુસ્લિમો તેમની સંપત્તિનો એક ભાગ અલ્લાહને સમર્પિત કરે છે."
ગુજરાત વક્ફ બોર્ડની સ્થાપના 1954માં થઈ હતી અને તેની રચના વક્ફ (મુસ્લિમ રિલિજિયસ એન્ડ ચેરિટેબલ એન્ડોમેન્ટ્સ એક્ટ, 1954) હેઠળ કરવામાં આવી હતી. બોર્ડ પાસે રાજ્યના વક્ફની સંપત્તિ અને ટ્રસ્ટનું સંચાલન, નિયંત્રણ અને વહીવટ કરવાની જવાબદારી છે.
હાલમાં, ગુજરાતમાં 241 વક્ફ મિલકતો નોંધાયેલી છે. જેમાં મસ્જિદો, દરગાહો, કબ્રસ્તાનો, શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ અને હોસ્પિટલોનો સમાવેશ થાય છે. આ મિલકતોની કુલ કિંમત અંદાજે 10,000 કરોડ રૂપિયા છે.
વક્ફ બોર્ડ છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી વિવાદોનું કેન્દ્ર રહ્યું છે. 2011માં, બોર્ડ પર ગેરકાયદેસર રીતે મિલકત વેચવાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો. આ મામલે તપાસ માટે સી.આઈ.ડી. ક્રાઈમની ટીમની રચના કરવામાં આવી હતી.
આ ઉપરાંત, બોર્ડ પર મુસ્લિમ સમુદાયના સભ્યોનો સમાવેશ ન કરવાનો પણ આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો. 2017માં, ગુજરાત હાઈ કોર્ટે બોર્ડને એક વર્ષની અંદર મુસ્લિમ સભ્યોને નિયુક્ત કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો.
વિવાદો છતાં, વક્ફ બોર્ડ ગુજરાતના મુસ્લિમ સમુદાય માટે એક મહત્વપૂર્ણ સંસ્થા છે. બોર્ડ શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ અને હોસ્પિટલો ચલાવે છે, જે સમુદાયને મદદરૂપ બને છે. બોર્ડ ધાર્મિક ઉત્સવોનું પણ આયોજન કરે છે અને જરૂરિયાતમંદોને દાન આપે છે.
ગુજરાત વક્ફ બોર્ડ વિવાદથી વિશ્વાસ સુધીની સફર પર છે. બોર્ડની પારદર્શિતા અને જવાબદેહી વધારવા માટે પગલાં લેવામાં આવી રહ્યા છે. બોર્ડ મુસ્લિમ સમુદાય માટે એક મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવવાનું ચાલુ રાખે છે અને આવનારા વર્ષોમાં તેની સેવાઓનો વિસ્તાર કરવાની આશા છે.
વક્ફની વારસોને જાળવવો ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ વિરાસત આપણા ધર્મનો અભિન્ન અંગ છે અને તેને આવનારી પેઢીઓ સુધી પહોંચાડવી આપણી જવાબદારી છે.