વનરાજ આંડેકર
ગુજરાતી સાહિત્યમાં આધુનિકતાના પ્રણેતા તરીકે ઓળખાતા વનરાજ આંડેકર ગુજરાતી સાહિત્યના એક અગ્રણી સાહિત્યકાર હતા.
સાહિત્ય, સંસ્કૃતિ અને રાજકારણ ક્ષેત્રે તેમનું અમૂલ્ય યોગદાન હતું. જન્મે મુંબઈના, તેમણે મુંબઈ યુનિવર્સિટીમાંથી અંગ્રેજી સાહિત્યમાં અભ્યાસ કર્યો.
તેમણે વિદ્યાર્થી તરીકે ગુજરાતી साहित्यમાં સક્રિય ભાગ લીધો અને 1920ના દાયકામાં ગુજરાતી સાહિત્યમાં આધુનિકતાના પ્રણેતા બન્યા. તેમણે
કુમાર (1924) અને
સાહિત્યસૃષ્ટિ (1927) જેવી સામયિકોની સ્થાપના કરી, જેણે ગુજરાતી સાહિત્યમાં નવા વિચારો અને દ્રષ્ટિકોણ લાવ્યા.
સાહિત્યિક પ્રદાન
આંડેકર એક કુશળ સાહિત્યકાર હતા જેમણે કવિતા, નાટક અને નવલકથા સહિત વિવિધ સાહિત્યિક શૈલીઓમાં લખ્યું હતું.
- કવિતા: તેમની કવિતા આધુનિક જીવનના વિષયો અને સંવેદનાઓની પડખમાં હતી, જેમાં પ્રેમ ને પ્રભાત (1927) અને આંધળો રસ્તો (1935) જેવી કૃતિઓનો સમાવેશ થાય છે.
- નાટક: તેમના નાટકોમાં સામાજિક અને રાજકીય મુદ્દાઓની તપાસ કરવામાં આવી હતી, જેમાં બહેરૂપિયા (1931) અને મરજીની જમીન (1934) જેવી કૃતિઓનો સમાવેશ થાય છે.
- નવલકથા: તેમની નવલકથાઓમાં મુંબઈના શહેરી જીવનનું વાસ્તવિક ચિત્રણ કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં બાદલો (1941) અને બારી બહારે (1943) જેવી કૃતિઓનો સમાવેશ થાય છે.
સંસ્કૃતિ અને રાજકારણ
આંડેકર સંસ્કૃતિ અને રાજકારણના ક્ષેત્રે પણ સક્રિય હતા.
- સંસ્કૃતિ: તેઓ ગુજરાતી સાહિત્ય સભાના સભ્ય હતા અને તેમણે ગુજરાતી ભાષા અને સંસ્કૃતિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે કામ કર્યું હતું.
- રાજકારણ: તેઓ ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસના સભ્ય હતા અને ભારતના સ્વતંત્રતા સંગ્રામમાં સક્રિયપણે ભાગ લીધો હતો.
વનરાજ આંડેકર એક દૂરંદેશી વાચક, ચિંતક અને સાહિત્યકાર હતા. ગુજરાતી સાહિત્યમાં તેમના યોગદાનને આજે પણ યાદ કરવામાં આવે છે અને તેમને ગુજરાતી આધુનિકતાના પિતા તરીકે ગણવામાં આવે છે.