ఆర్బీఐ పాలసీ ఎందుకు చాలా ముఖ్యం?




రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (RBI) ద్రవ్య విధానాన్ని రూపొందించే దేశ కేంద్ర బ్యాంక్. దాని పాలసీలు ఆర్థిక వ్యవస్థపై గణనీయమైన ప్రభావాన్ని చూపుతాయి మరియు అవి అందరి జీవితాలను ప్రభావితం చేస్తాయి.


RBI అసలు ఏం చేస్తుంది?

RBI యొక్క ప్రధాన విధుల్లో కొన్ని ఇక్కడ ఉన్నాయి:

  • ద్రవ్య విధానాన్ని నిర్వహించడం
  • బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థను నియంత్రించడం
  • విదేశీ మారకపు నిల్వల నిర్వహణ
ద్రవ్య విధానం అంటే ఏమిటి?

ద్రవ్య విధానం అంటే ఆర్థిక వ్యవస్థలో డబ్బు సరఫరాను నియంత్రించే చర్యల సమితి. RBI ఆర్థిక వ్యవస్థలో నగదు మరియు క్రెడిట్ సరఫరాను నియంత్రించడానికి అనేక సాధనాలను ఉపయోగిస్తుంది, వీటిలో:

  • క్యాష్ రిజర్వ్ రేషియో (CRR)
  • స్టాట్యుటరీ లిక్విడిటీ రేషియో (SLR)
  • రెపో రేటు
CRR అంటే ఏమిటి?

క్యాష్ రిజర్వ్ రేషియో (CRR) అనేది వాణిజ్య బ్యాంకులు తమ డిపాజిట్లలో ఒక నిర్దిష్ట భాగాన్ని RBI వద్ద నిల్వ ఉంచాల్సిన అవసరం ఉన్న నిష్పత్తి. ఈ చర్య ఆర్థిక వ్యవస్థలో డబ్బు సరఫరాను తగ్గిస్తుంది, ఎందుకంటే బ్యాంకులు రుణాలు ఇవ్వడానికి తక్కువ డబ్బును కలిగి ఉంటాయి.

SLR అంటే ఏమిటి?

స్టాట్యుటరీ లిక్విడిటీ రేషియో (SLR) అనేది బ్యాంకులు తమ మొత్తం డిపాజిట్లలో ఒక నిర్దిష్ట భాగాన్ని లిక్విడ్ ఆస్తులు, ప్రధానంగా ప్రభుత్వ బాండ్లలో ఉంచాల్సిన అవసరం ఉన్న నిష్పత్తి. ఈ చర్య కూడా ఆర్థిక వ్యవస్థలో డబ్బు సరఫరాను తగ్గిస్తుంది, ఎందుకంటే బ్యాంకులు రుణాలు ఇవ్వడానికి తక్కువ డబ్బును కలిగి ఉంటాయి.

రెపో రేటు అంటే ఏమిటి?

రెపో రేటు అనేది RBI వాణిజ్య బ్యాంకులకు రుణాలను అందించే వడ్డీ రేటు. RBI రెపో రేటును పెంచితే, వాణిజ్య బ్యాంకులు కూడా వాటి రుణాలపై వడ్డీ రేట్లను పెంచుతాయి. ఇది ఆర్థిక వ్యవస్థలో డబ్బు సరఫరాను తగ్గిస్తుంది, ఎందుకంటే వ్యక్తులు మరియు వ్యాపారాలు అధిక రుణ వ్యయం కారణంగా తక్కువ రుణాలు తీసుకుంటారు.

RBI పాలసీ ఆర్థిక వ్యవస్థను ఎలా ప్రభావితం చేస్తుంది?

RBI పాలసీ ఆర్థిక వ్యవస్థపై అనేక మార్గాల్లో ప్రభావం చూపుతుంది, వీటిలో:

  • వృద్ధి: RBI యొక్క ద్రవ్య విధానం ఆర్థిక వృద్ధి రేటును ప్రభావితం చేస్తుంది. వడ్డీ రేట్లు తక్కువగా ఉన్నప్పుడు, వ్యక్తులు మరియు వ్యాపారాలు తక్కువ రుణ వ్యయంతో రుణాలు తీసుకుంటారు. ఇది వ్యయం మరియు పెట్టుబడులను పెంచుతుంది, ఇది ఆర్థిక వృద్ధికి దారితీస్తుంది.

  • ద్రవ్యోల్బణం: RBI యొక్క ద్రవ్య విధానం కూడా ద్రవ్యోల్బణాన్ని ప్రభావితం చేస్తుంది. వడ్డీ రేట్లు తక్కువగా ఉన్నప్పుడు, వ్యక్తులు మరియు వ్యాపారాలు ద్రవ్యోల్బణాన్ని విశ్వసిస్తారు మరియు తర్వాత ధరలు పెరుగుతాయని ఆశించి వస్తువులు మరియు సేవలలో పెట్టుబడి పెడతాయి. ఈ పెరిగిన డిమాండ్ ధరలను పెంచుతుంది మరియు ద్రవ్యోల్బణానికి దారితీస్తుంది.

  • వ్యత్యాసం: RBI యొక్క ద్రవ్య విధానం వాస్తవ అసమానతలను కూడా ప్రభావితం చేస్తుంది. వడ్డీ రేట్లు తక్కువగా ఉన్నప్పుడు, స్టాక్ మార్కెట్ మరియు రియల్ ఎస్టేట్ వంటి ఆస్తుల విలువలు పెరుగుతాయి. పెద్ద ఆస్తులతో కూడిన వ్యక్తులు ప్రయోజనం పొందుతారని దీని అర్థం, అయితే చిన్న ఆస్తులతో కూడిన వ్యక్తులు వారి ఆస్తుల విలువలో పెరుగుదలను చూడలేరు.
ముగింపు
RBI పాలసీ ఆర్థిక వ్యవస్థపై గణనీయమైన ప్రభావాన్ని చూపుతుంది. ద్రవ్య విధానాన్ని సమర్ధవంతంగా నిర్వహించడం ద్వారా, RBI ఆర్థిక వృద్ధి, ద్రవ్యోల్బణం మరియు వ్యత్యాసాన్ని నియంత్రించగలదు.