గణేష్ చతుర్థి, అన్ని హిందూ పండుగలలో అత్యంత ముఖ్యమైన పండుగల్లో ఒకటి, వినాయక చతుర్థి అని కూడా పిలువబడుతుంది. ఇది శ్రీ గణేశుని పుట్టినరోజు వేడుక మరియు సాధారణంగా భాద్రపద శుక్ల త్రితీయ నాడు జరుపుకుంటారు, ఇది ఆగస్టు లేదా సెప్టెంబర్ నెలలో వస్తుంది. ఈ 10 రోజుల పండుగ వినాయక నవరాత్రులుగా కూడా పిలువబడుతుంది మరియు గణపతి బాప్పా విగ్రహాల ఆరాధనతో జరుపుకుంటారు.
గణేష్ చతుర్థి చరిత్రగణేశ చతుర్థి వేడుకల ప్రారంభం గురించి రెండు పురాణ కథలు ప్రబలంగా ఉన్నాయి. ఒక కథ ప్రకారం, పార్వతీ దేవి తన శరీరపు మలినాల నుండి గణేశుని సృష్టించింది మరియు అతనిని తనకు కాపలాదారుగా నియమించింది. ఒకసారి, శివుడు తన భార్య గదిలోకి ప్రవేశించాడు మరియు తెలియని వ్యక్తిని అడ్డుకున్న గణేశుడిని చూసి కోపంతో అతని తల నరికాడు. పార్వతీ తన కుమారుడి అకాల మరణానికి దుఃఖించినప్పుడు, శివుడు ఒక ఏనుగు యొక్క తలను గణేశుడి శరీరానికి అమర్చాడు మరియు అతనికి గణాలకు అధిపతి అనే పేరు పెట్టాడు.
మరొక కథ ప్రకారం, గణేశునిని పరమేశ్వరుడు మరియు పార్వతీ దేవి సృష్టించారు. వారు అతన్ని తమకు కాపలాగా నియమించారు మరియు అతని విధులను వివరించారు. ఒకసారి, పరమేశ్వరుడు మరియు పార్వతీ పుష్పాల తోటను నాటడానికి వెళ్లారు, మరియు గణేశుని తోట కాపలాగా ఉంచారు. నారదుడు, దేవర్షి, వచ్చాడు మరియు గణేశుడు తన తల్లిదండ్రుల ఆదేశాలను అతిక్రమించి అతనిని తోటలోకి ప్రవేశించనివ్వమని పట్టుబట్టాడు. ఫలితంగా, నారదుడు గణేశుని శపించాడు మరియు అతని తల తొలగించబడుతుంది అని చెప్పాడు. పరమేశ్వరుడు మరియు పార్వతీ తిరిగి వచ్చినప్పుడు, వారు తమ కుమారుడు తల లేకుండా చూసి చాలా బాధపడ్డారు. గణేశుడిని తిరిగి బ్రతికించడానికి, పరమేశ్వరుడు విష్ణువును ఒక ఏనుగు యొక్క తలను తెచ్చి పెట్టమని ఆజ్ఞాపించాడు, ఇది గణేశుడి శరీరానికి అమర్చబడింది.
గణేష్ చతుర్థి వేడుకలుగణేష్ చతుర్థి వేడుకలు భారతదేశం అంతటా గొప్ప ఉత్సాహంతో జరుగుతాయి, ప్రత్యేకించి మహారాష్ట్రలో. పండుగ చిన్న విగ్రహాల నుండి పెద్ద పందిళ్ల వరకు వివిధ పరిమాణాలలో గణపతి విగ్రహాల స్థాపనతో ప్రారంభమవుతుంది. విగ్రహాలను ప్రతిష్టించిన తర్వాత, వాటికి పూజలు మరియు ఆరాధనలు నిర్వహిస్తారు. భక్తులు "గణపతి బాప్పా మోర్యా" అనే నినాదంతో ప్రదక్షిణలు చేస్తారు.
పండుగ సమయంలో, గణేష్ పండిళ్ళు విద్యుదీకరణ మరియు అలంకరణలతో అలరారుతాయి. భక్తులు పరమ భక్తితో గణేష్ విగ్రహాలను ఆరాధిస్తారు మరియు నివేదనలు అర్పిస్తారు. ప్రసాదం మరియు మోదక్లు పంపిణీ చేయబడతాయి మరియు భక్తులకు ఆహారం అందించబడుతుంది. పండుగ సమయంలో, సాంప్రదాయ నృత్యాలు మరియు సంగీత కార్యక్రమాలు కూడా నిర్వహిస్తారు.
గణేష్ చతుర్థి యొక్క చివరి రోజు వినాయక నిమజ్జనం అని పిలువబడుతుంది, ఇక్కడ గణేష్ విగ్రహాలు నీటి వనరులలో నిమజ్జనం చేయబడతాయి. భక్తులు "గణపతి బాప్పా మోర్యా, పుढచ్య వర్షి లవకర యా" అనే నినాదంతో విగ్రహాలను నీటిలో ముంచుతారు, ఇది రాబోయే ఏడాదిలో గణేష్ మళ్లీ రావాలని ప్రార్థిస్తూ అర్థాన్ని కలిగి ఉంది.
గణేష్ చతుర్థి ప్రాముఖ్యతగణేష్ చతుర్థి కేవలం మతపరమైన పండుగ మాత్రమే కాదు, సామాజిక మరియు సాంస్కృతిక సంఘటన కూడా. ఇది కుటుంబాలు మరియు స్నేహితులను ఒకచోటకు తీసుకువస్తుంది మరియు సామరస్యం మరియు శాంతిని ప్రోత్సహిస్తుంది. పండుగ విఘ్నాలను తొలగిస్తుంది మరియు కొత్త ప్రారంభాలకు దారితీస్తుందని నమ్ముతారు.
గణేష్ చతుర్థి కూడా జ్ఞానం మరియు వివేకం యొక్క ప్రాముఖ్యతను గుర్తు చేస్తుంది. గణేశుడు విద్యా మరియు కళల దేవుడు, మరియు అతని ఆరాధన జ్ఞానాన్ని పెంపొందించడంలో మరియు విజ్ఞతను పెంపొందించడంలో సహాయపడుతుంది. పండుగ వినయం మరియు సేవ యొక్క సద్గుణాలను కూడా నొక్కి చెబుతుంది, గణేశుడు తన భక్తుల ప్రార్థనలను వినే దయగల మరియు స్నేహపూర్వక దేవుడిగా పరిగణించబడ్డాడు.
సాంప్రదాయకంగా, గణేష్ చతుర్థిని హిందూ క్యాలెండర్ ప్రకారం భాద్రపద మాసంలో శుక్ల త్రితీయ నాడు జరుపుకుంటారు. ఈ పండుగ భారతదేశంలోనే కాకుండా నేపాల్, శ్రీలంక, మారిషస్ మరియు త్రినిదాద్ మరియు టొబాగో వంటి ఇతర దేశాలలో కూడా విస్తృతంగా జరుపుకుంటారు.
ముగింపుగణేష్ చతుర్థి అనేది వినాయక చతుర్థి అని కూడా పిలువబడే జ్ఞ