నిలువెల్లా నింగిని నిలిపే నీలం చంద్రుడు

పూర్ణిమకూ అమావాస్యకూ మధ్య వచ్చే మూడవ చంద్రుడు, నీలం చంద్రుడు. సాధారణంగానే పూర్ణిమ, అమావాస్యలను మనం చూస్తుంటాం. కానీ ఈ నీలం చంద్రుడిని చూడాలంటే కొంత ప్రత్యేకత ఉండాలి. అదేమిటంటే సంవత్సరానికి ఒకే సారి మాత్రమే నీలం చంద్రుడిని చూడగలం. ఆ సందర్భం కూడా ఎప్పుడు వస్తుందో ముందే చెప్పలేం. దానికో ప్రత్యేకమైన క్రమపద్ధతి ఏదీ లేదు.

కొన్నవ్వులు వస్తుంటాయి. అలాగే చంద్రులూ వస్తుంటారు. సాధారణ చంద్రులు. పౌర్ణమి చంద్రులు. అమావాస్య చంద్రులు. అంతేకాదు ఒక మామూలు చంద్రుడి కంటే కాస్త ఎరుపుగా కనిపించే రక్త చంద్రులు కూడా వస్తుంటారు. అలాగే ఒక మామూలు చంద్రుడి కంటే కాస్త నీలం రంగులో కనిపిస్తుంది నీలం చంద్రుడు. ఆంగ్లంలో దీన్ని బ్లూ మూన్ అంటారు. ఈ నీలం చంద్రుడు ఒకే సంవత్సరంలో రెండు పర్యాయాలు ఒకే సీజన్‌లో వచ్చే మూడో పూర్ణిమ నాడు వస్తాడు. పూర్ణిమ నాడు చంద్రుడు పూర్తిగా కనిపిస్తాడు. ఈ పూర్ణిమల మధ్య దాదాపు నెల రోజుల వ్యవధి ఉంటుంది. అందుకే మామూలుగా నెలకు ఒక చంద్రుడు మాత్రమే కనిపిస్తాడు.

మామూలు పూర్ణిమకి కాస్త భిన్నంగా నీలం చంద్రుడు కనిపిస్తాడు. ఆకాశంలో ఇతర స్టార్స్‌ కంటే కాస్త చిన్నగా కపిస్తుంటాడు. సాధారణంగా చంద్రుడు వెండి రంగులో కనిపిస్తాడు కానీ, నీలం చంద్రుడు మాత్రం నిజంగా నీలం రంగులో కనిపిస్తాడు. ఇంతకీ ఈ నీలం రంగు ఎందుకు వస్తుందంటే? ఈ నీలం చంద్రుడు రావడానికి కారణం, వాతావరణంలోని దుమ్ము, పొగ, బూడిద వంటి పదార్థాలు. ఈ పదార్థాలు నీలం కాంతిని నేరుగా బ్లాక్ చేస్తాయి. ఎరుపు కాంతిని మాత్రం వక్రీకరించవు. వాతావరణంలోకి ప్రవేశించే నీలం కాంతి అణిచివేయబడుతుంది. మనం ఆકાశం వైపు చూసినప్పుడు ఆకాశం నీలం రంగులో కనిపించడానికి కూడా ఇదే కారణం. భూమి చుట్టూ వ్యాపించి ఉన్న వాతావరణం వివిధ రంగుల కాంతిని నేరుగా బ్లాక్ చేస్తుంది. అందులో నీలం రంగు కాంతి కూడా ఒకటి. నీలం రంగు కాంతిని బ్లాక్ చేసినపుడు మనం ఎరుపు రంగు కాంతినే ఎక్కువగా చూడగలం. ఎరుపు రంగు కాంతిని దుమ్ము, పొగ వంటి పదార్థాలు వక్రీకరించవు. ఇందువలన నీలం చంద్రుడు మనకు ఎరుపు రంగులో కనిపిస్తాడు. ఈ నిర్దిష్ట పరిస్థితులలో మాత్రమే నీలం చంద్రుడిని చూడగలం.

ప్రపంచంలో చాలా చోట్ల నిజంగా నీలం రంగులో కనిపించ는 చంద్రులను చూశారని ఆధారాలు చాలానే ఉన్నాయి. 1883లో ఇండోనేషియాలోని క్రకాటోవా అనే అగ్నిపర్వతం పేలింది. ఈ అగ్ని పర్వత విస్ఫోటనం వల్ల చాలా దుమ్ము, బూడిద వాతావరణంలోకి వ్యాపించింది. దీంతో ఆ ఏడాది మొత్తం అంటే దాదాపు 12 నెలల పాటు ఆకాశంలో నీలం చంద్రుడు కనిపించాడు.

1983లో యునైటెడ్ స్టేట్స్‌లోని ఫారెస్ట్ అగ్ని ప్రమాదం కారణంగా కూడా చంద్రుడు నీలం రంగులో కనిపించాడు. అంతేకాకుండా అగ్నిపర్వత విస్ఫోటనాలు, అడవుల నిప్పులు, తుఫానులు మొదలైన వాటి వల్ల కూడా చంద్రుడు నీలం రంగులో కనిపించవచ్చు. అగ్నిపర్వత విస్ఫోటనం వంటి ఒక కొన్ని ప్రత్యేక సందర్భాలలో మాత్రమే నీలం చంద్రుడిని మనం చూడగలం.

ఈ నీలం చంద్రుడికి సంబంధించి చాలా కథలు వచ్చాయి. మనం నీలం చంద్రుడిని చూసినట్లయితే యుద్ధాలు రావచ్చు, కొరత తలెత్తుతుంది. కాలుష్యం వల్ల శ్వాసకోశ సమస్యలతో బాధపడవచ్చు. అదేవిధంగా నీలం చంద్రుడిని చూస్తే మంచి జరుగుతుందని మరికొందరు అంటున్నారు. ఆకాశంలో నీలం చంద్రుడు కనిపించినపుడు ఏవైనా కోరికలు కోరుకుంటే ఆ కోరికలు నెరవేరుతాయి.

కేవలం పౌరాణిక కథలకు, ఆధ్యాత్మిక విశ్వాసాలకు మించి నీలం చంద్రుడికి శాస్త్రీయ వివరణ కూడా ఉంది. సైన్సు ప్రకారం ఏదైనా కొత్త ఘటన జరిగినప్పుడు లేదా ఏదైనా కొత్తది కనుగొన్నప్పుడు, దానికి ఒక పేరు పెట్టాలి. దానికి ఒక వివరణ ఇవ్వాలి. అలాగే చంద్రుడు కూడా ఒక నక్షత్రం. అందుకని ఆ నక్షత్రానికి కొన్ని లక్షణాలు ఉన్నాయి. అందువల్ల ప్రత్యేకమైన పరిస్థితులలో ఆ నక్షత్రం నీలం రంగులో కనిపిస్తుంది. అందుకే దీనిని నీలం చంద్రుడు లేదా బ్లూ మూన్ అని పిలుస్తారు.

నీలం చంద్రుడు చూడడానికి ఎంత అందంగా ఉంటాడో అంతే అరుదుగా కనిపిస్తాడు. అందువల్ల అలాంటి సందర్భంలో ప్రజలందరూ ఆకాశం వైపు చూస్తారు. ఆ క్షణాలను ఎంజాయ్ చేస్తారు. ఎందుకంటే మనం ఎప్పుడు చూసినా చంద్రుడు వెండి రంగులోనే కనిపిస్తాడు. కానీ అప్పుడప్పుడు అరుదుగా మనకు నీలం చంద్రుడు కనిపిస్తాడు.