ในอดีตกาลของสยามประเทศ พระราชกรณียกิจอันยิ่งใหญ่ของเหล่าพระมหากษัตริย์และพระราชวงศ์ล้วนได้รับการบันทึกและเก็บรักษาไว้อย่างดียิ่ง โดยเหล่าข้าราชบริพารและประชาชนผู้ซาบซึ้งในพระมหากรุณาธิคุณ ทว่ากาลเวลาอันเนิ่นนาน ย่อมนำพาความเลือนราง บิดเบือน และสูญหายของพระราชประวัติศาสตร์อันทรงคุณค่าเหล่านั้นไป
ด้วยสำนึกในความสำคัญของการอนุรักษ์และเผยแพร่พระราชประวัติศาสตร์อันควรค่าแก่การจดจำนี้เอง ที่ได้มีการสถาปนาราชตฤณมัยสมาคมขึ้นเมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2448 ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 นับเป็นจุดเริ่มต้นของการจัดตั้งสมาคมเพื่อการศึกษาวิจัยและเผยแพร่เรื่องราวทางประวัติศาสตร์ในสยาม
ราชตฤณมัยสมาคมทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางในการรวบรวม เอกสาร โบราณวัตถุ และหลักฐานทางประวัติศาสตร์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับราชวงศ์จักรี นอกจากนี้ยังเป็นที่ตั้งของหอสมุดราชตฤณมัย ซึ่งมีการจัดเก็บเอกสารและหนังสือทางประวัติศาสตร์ที่หาอ่านได้ยากเอาไว้เป็นจำนวนมาก
ในปัจจุบัน ราชตฤณมัยสมาคมยังคงทำหน้าที่เป็นองค์กรสำคัญในการอนุรักษ์และเผยแพร่พระราชประวัติศาสตร์ไทย โดยสมาชิกผู้ทรงภูมิปัญญาและกิจกรรมต่างๆ ที่สมาคมดำเนินการ ล้วนมีส่วนสำคัญในการสืบสานมรดกอันล้ำค่าของชาติไทยให้คงอยู่สืบไป
เรื่องราวจากใจสมาชิก"ฉันรู้สึกโชคดีมากที่ได้เป็นสมาชิกของราชตฤณมัยสมาคม เพราะที่นี่ฉันได้พบกับผู้คนที่หลงใหลในประวัติศาสตร์เหมือนกับฉัน การได้แลกเปลี่ยนความรู้และข้อมูลกันกับเพื่อนสมาชิกทำให้ฉันได้มุมมองใหม่ๆ และความเข้าใจที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้นเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ไทย" - คุณสมชาย สมาชิกราชตฤณมัยสมาคม
บทบาทของเราในปัจจุบันและอนาคต
ในยุคปัจจุบันที่ข้อมูลหลั่งไหลมาอย่างมากมาย การค้นหาและคัดกรองข้อมูลทางประวัติศาสตร์ที่ถูกต้องและเชื่อถือได้เป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง ราชตฤณมัยสมาคมจึงมีบทบาทสำคัญในการเป็นแหล่งทรัพยากรที่น่าเชื่อถือสำหรับนักวิจัย นักศึกษา และผู้สนใจทั่วไป
นอกจากนี้ สมาคมยังมีบทบาทในการสร้างความตระหนักและปลูกฝังความรักในประวัติศาสตร์ไทยให้กับคนรุ่นใหม่ เพื่อให้คนไทยได้ซาบซึ้งในมรดกอันล้ำค่าของชาติ และนำความรู้ทางประวัติศาสตร์ไปใช้ในการพัฒนาตนเองและประเทศชาติต่อไป