วันพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เป็นพระราชพิธีโบราณที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จฯ ไปทรงไถหว่านข้าวในท้องนา เป็นสิริมงคลของไพร่ฟ้าข้าแผ่นดิน เริ่มพระราชพิธีตั้งแต่ช่วงเช้า โดยมีพิธีเบิกโรงก่อน 3 วัน เมื่อถึงวันที่ 4 จะเริ่มตั้งราชวัติบริเวณหน้าพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม แล้วเคลื่อนขบวนไปยังพระที่นั่งทรงธรรม ต่อด้วยขบวนเกษตรกร และช่างสิบหมู่ที่มีหน้าที่เกี่ยวกับกสิกรรม
เมื่อขบวนมาถึงพระที่นั่งทรงธรรม ก็จะสวดมนต์อัญเชิญพระแม่โพสพ พระอาทิตย์ พระจันทร์ ให้มาอำนวยพร และเมื่อตอนสาย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะเสด็จฯ ไปยังท้องนา พร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศ์ ชาวนา และเกษตรกร เริ่มพิธีด้วยการไถหว่านข้าว ต่อด้วยการหว่านเมล็ดพันธุ์ข้าวโพด ถั่ว งา พืชเศรษฐกิจที่สำคัญของไทย
ความสำคัญของวันพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ นอกจากจะบำเพ็ญพระราชกุศล และอุทิศส่วนบุญส่วนกุศลถวายพระพุทธเจ้า และเทวดาทั้งหลาย ในสวรรค์ชั้นต่างๆ แล้ว ยังเป็นการให้เกียรติและประกาศเกียรติคุณแก่เกษตรกรไทยที่เป็นผู้ผลิตอาหารเลี้ยงพวกเราคนไทย
เรื่องราวส่วนตัวจากใจชาวนา
ผมเกิดและเติบโตในครอบครัวชาวนา พ่อแม่ทำนาเลี้ยงครอบครัว แต่ผมเองกลับไม่ชอบการทำนา เพราะมันเหนื่อย แต่หลังจากเรียนจบ ผมกลับเลือกมาทำนาต่อจากพ่อแม่ เพราะอยากสืบทอดวิถีชีวิตของบรรพบุรุษ และผมก็ค่อยๆ หลงรักอาชีพนี้
วันพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ เป็นวันที่สำคัญมากสำหรับพวกเราชาวนา เพราะเป็นเหมือนการเริ่มต้นปีใหม่ทางการเกษตร เป็นการขอพรให้พืชผลอุดมสมบูรณ์ ฝนฟ้าตกต้องตามฤดูกาล และเป็นการแสดงความเคารพต่อพระแม่โพสพที่คอยปกปักรักษาเรา
อนาคตของการทำนาไทย
การทำนาไทยในอนาคตอาจจะไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะสภาพแวดล้อมเปลี่ยนแปลงไปมาก แต่ผมเชื่อว่าถ้าเกษตรกรไทยยังคงรักษาความสามัคคี และพัฒนาองค์ความรู้เกี่ยวกับการทำนาอย่างต่อเนื่อง เราจะสามารถผ่านพ้นอุปสรรคต่างๆ ไปได้
การทำนาไทยเป็นมากกว่าแค่การปลูกข้าว มันคือวัฒนธรรมประเพณีที่เราต้องรักษาเอาไว้
ปล. ขอให้ทุกท่านมีความสุขในวันพืชมงคลจรดพระนังคัลแรกนาขวัญครับ