วันสารทไทย วันทำบุญแห่งความกตัญญูกตเวที

ใกล้เข้ามากับอีกหนึ่งเทศกาลสำคัญของไทย นั่นคือ "วันสารทไทย" หรือ "วันสารทเดือนสิบ" ซึ่งเป็นวันทำบุญกลางปีของคนไทย โดยตรงกับวันแรม 15 ค่ำ เดือน 10 ของทุกปี และในปีนี้ตรงกับวันพุธที่ 2 ตุลาคม 2567

วันสารทไทยมีความเป็นมาที่เล่าต่อๆ กันมาว่า เป็นวันปล่อยผีจากนรก ให้ได้ขึ้นมาบนโลก ซึ่งการทำบุญในวันนี้จึงเป็นการแสดงความกตัญญูกตเวทีต่อบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว และเป็นการอุทิศส่วนกุศลให้ผู้ที่ยากไร้และไม่ได้รับส่วนบุญ

ประเพณีวันสารทไทยนั้นมีมาตั้งแต่สมัยโบราณ โดยหลักฐานที่เก่าแก่ที่สุดพบในสมัยกรุงสุโขทัย และมีการสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน ในแต่ละภาคของประเทศไทยจะมีชื่อเรียกและประเพณีที่แตกต่างกันออกไป เช่น

• เรียกกันว่า "ประเพณีบุญซำปะหยัง"
• มีการปั้นกระทงจากใบตอง ใส่ข้าวตอก ขนม และผลไม้ต่างๆ
• มีการปล่อยกระทงลงในน้ำ

• เรียกกันว่า "ประเพณีบุญข้าวสาก"
• มีการตำข้าวสากหรือข้าวเม่า พร้อมกับทำอาหารคาวหวานต่างๆ
• มีการนำอาหารส่วนหนึ่งไปถวายพระ และแบ่งกันไปรับประทานที่บ้าน

• เรียกกันว่า "วันสารทเดือนสิบ"
• มีการทำขนมไหว้เจ้า หรือขนมห่อต่างๆ
• มีการนำขนมไปถวายพระ
• มีการเผากระดาษเงิน กระดาษทอง

• เรียกกันว่า "ประเพณีชิงเปรต"
• มีการทำขนมโบโบ้ หรือขนมเล็บมือนาง
• มีการจัดกระเช้าผลไม้สำหรับไหว้บรรพบุรุษ
• มีการนำกระเช้าผลไม้ไปแจกจ่ายให้กับผู้ยากไร้

นอกจากความแตกต่างในชื่อเรียกและประเพณีแล้ว วิธีการทำบุญในวันสารทไทยก็แตกต่างกันไปในแต่ละท้องถิ่น แต่โดยทั่วไปแล้วจะมีสิ่งที่คล้ายคลึงกัน ดังนี้:

• การทำอาหารคาวหวาน
• การถวายอาหารคาวหวานแก่พระภิกษุสงฆ์
• การแบ่งปันอาหารกันภายในครอบครัว
• การเผากระดาษเงิน กระดาษทอง
• การปล่อยกระทง

วันสารทไทยเป็นเทศกาลที่สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมและความเชื่อของคนไทยในด้านความกตัญญูกตเวทีต่อผู้มีพระคุณ และความเชื่อเรื่องการปลดปล่อยวิญญาณจากความทุกข์ทรมาน นอกจากนี้ ยังเป็นวันรวมญาติที่ทุกคนจะได้มีโอกาสมาพบปะสังสรรค์และทำบุญร่วมกันอีกด้วย