สืบนาคะเสถียร




สืบ นาคะเสถียร เกิดเมื่อวันที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490 เป็นบุคคลสำคัญของไทยในฐานะนักอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม นักเขียน และนักวิชาการด้านการเกษตร พิษวิทยา สัตวพิษวิทยา และนิเวศวิทยา สืบได้รับการยกย่องว่าเป็น "บุคคลแห่งปี" จากนิตยสาร Time ในปี 1985 และได้รับการขนานนามว่าเป็น "นักอนุรักษ์นักรบ" จากนักข่าวชาวต่างชาติหลายคน
ชีวิตในวัยเด็กของสืบเต็มไปด้วยความยากลำบาก สืบเกิดในชนบทห่างไกลและเติบโตในครอบครัวที่ยากจน พ่อของเขาเป็นชาวนาที่หาเลี้ยงครอบครัวได้ยาก บังคับให้สืบต้องทำงานหนักตั้งแต่ยังเล็ก สืบเคยเล่าว่าเขาต้องทำงานในนาตั้งแต่เช้าจรดเย็นแทบทุกวัน แม้ว่าสืบจะต้องเผชิญกับความยากลำบากในวัยเด็ก แต่เขาก็ยังมีความใฝ่ฝันที่จะเรียนรู้ ในปี พ.ศ. 2507 สืบได้เข้าศึกษาต่อที่คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และจบการศึกษาด้วยเกียรตินิยมอันดับหนึ่ง
หลังจากจบการศึกษา สืบได้ทำงานเป็นอาจารย์ประจำคณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และดำเนินการวิจัยด้านพิษวิทยาและสัตวพิษวิทยา ในช่วงเวลานี้ สืบได้พัฒนาวิธีการใหม่ในการสกัดและระบุพิษงู ซึ่งเป็นนวัตกรรมที่สำคัญในด้านการแพทย์ ในปี พ.ศ. 2518 สืบได้ลาออกจากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์เพื่อเข้าทำงานที่กรมป่าไม้ โดยหวังว่าจะได้มีส่วนร่วมในการปกป้องสิ่งแวดล้อมของไทย
ที่กรมป่าไม้ สืบได้ทำงานในตำแหน่งหัวหน้าศูนย์วิจัยสัตว์ป่าเขานางรำ ในช่วงเวลานี้ สืบได้ทำการวิจัยเชิงบุกเบิกเกี่ยวกับสัตว์ป่าและระบบนิเวศของไทย ผลงานวิจัยของสืบมีส่วนสำคัญในการสร้างการตระหนักรู้เกี่ยวกับความสำคัญของการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม
ในปี พ.ศ. 2521 สืบได้รับทุนจากมูลนิธิฟุลไบรท์เพื่อไปศึกษาต่อที่มหาวิทยาลัยมิชิแกน ที่มหาวิทยาลัยมิชิแกน สืบได้ศึกษาต่อในสาขานิเวศวิทยาและได้รับปริญญาดุษฎีบัณฑิตในปี พ.ศ. 2525 หลังจากจบการศึกษา สืบได้กลับมาทำงานที่กรมป่าไม้และดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการสำนักอุทยานแห่งชาติ
ในฐานะผู้อำนวยการสำนักอุทยานแห่งชาติ สืบได้ทำงานอย่างไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อยเพื่อปกป้องอุทยานแห่งชาติและระบบนิเวศของไทย สืบเป็นผู้ริเริ่มโครงการหลายโครงการเพื่อปกป้องอุทยานแห่งชาติจากการรุกล้ำและการทำลายสิ่งแวดล้อม สืบยังเป็นผู้ที่มีบทบาทสำคัญในการผลักดันให้มีการออกพระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2504 ซึ่งเป็นกฎหมายสำคัญในการปกป้องอุทยานแห่งชาติของไทย
การทำงานอย่างไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อยของสืบในการปกป้องสิ่งแวดล้อมนำไปสู่ความขัดแย้งกับนักการเมืองและนักธุรกิจหลายคน ในปี พ.ศ. 2533 สืบถูกลอบยิงเสียชีวิตขณะกำลังทำงานอยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง การลอบสังหารสืบได้รับการประณามจากคนไทยและนานาชาติ และนำไปสู่การเรียกร้องให้มีการสอบสวนการลอบสังหารและให้ความยุติธรรมแก่สืบ
การลอบสังหารสืบเป็นการสูญเสียครั้งใหญ่สำหรับขบวนการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมของไทย มรดกของสืบยังคงดำเนินต่อไป ผ่านทางผลงานวิจัย การเขียน และโครงการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมมากมายที่เขาเริ่มต้น สืบจะยังคงเป็นที่จดจำในฐานะหนึ่งในผู้บุกเบิกด้านการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของไทย