เอฟเอคัพ

เมื่อพูดถึงฟุตบอลแล้ว ชื่อของ "เอฟเอคัพ" คงเป็นถ้วยที่ทุกคนรู้จักดี เพราะเป็นถ้วยในประเทศอังกฤษที่จัดขึ้นเป็นรายการแรกๆ ของโลก และยิ่งในยุคหลังๆ มานี้ที่คนไทยได้เห็นภาพการแข่งขันถ้วยนี้บ่อยมากขึ้น จนแทบจะเรียกได้ว่า "ถ้วยคู่บ้านคู่เมือง" ของคนไทยเลยก็ว่าได้ ด้วยชื่อชั้น ความยิ่งใหญ่ และบรรยากาศอันดุเดือดเร้าใจ ทำให้การแข่งขันฟุตบอลแห่งสหราชอาณาจักรประจำปีนี้เป็นหนึ่งในทัวร์นาเมนต์ที่คอบอลตัวจริงห้ามพลาด

เอฟเอคัพ หรือ เอฟเอชาเลนจ์คัพ (FA Challenge Cup) ถือเป็นถ้วยฟุตบอลเก่าแก่ที่สุดในโลก โดยจัดการแข่งขันครั้งแรกในปี 1871 มีจุดเริ่มต้นจากการแข่งขันที่จัดขึ้นเพื่อหาทีมเก่งที่สุดในสหราชอาณาจักร มีทีมเข้าร่วมในครั้งนั้น 15 ทีม โดยมีทีมจากอังกฤษ 14 ทีมและจากสกอตแลนด์ 1 ทีม

ในตอนแรก เอฟเอคัพจำกัดให้เฉพาะทีมสมัครเล่นเข้าร่วมแข่งขันเท่านั้น เนื่องจากสมาคมฟุตบอลอังกฤษ (FA) ในสมัยนั้นยังไม่เป็นที่ยอมรับจากสมาคมฟุตบอลในชาติอื่น รวมถึงผู้ก่อตั้ง FA เองก็มีความคิดที่ว่าการแข่งขันระดับชาติไม่ควรมีเงินรางวัล จึงทำให้ทีมอาชีพส่วนใหญ่ไม่สนใจเข้าร่วมแข่งขันในช่วงแรก

การแข่งขันเอฟเอคัพในยุคแรกนั้นจัดขึ้นที่สนามเคนนิงตันโอวัลในกรุงลอนดอน แต่ต่อมาในปี 1872 ได้มีการย้ายไปแข่งขันที่สนามไครสตัลพาเลซ ซึ่งเป็นสนามกีฬาแห่งชาติแห่งแรกของอังกฤษ และต่อมาได้มีการเปลี่ยนสนามไปเรื่อยๆ จนในปี 1923 ได้กำหนดให้สนามเวมบลีย์เป็นสนามประจำการแข่งขันเอฟเอคัพจนถึงปัจจุบัน

การแข่งขันเอฟเอคัพเป็นระบบแพ้คัดออก ทีมที่แพ้จะตกรอบทันที โดยในแต่ละรอบจะแบ่งเป็นนัดเดียวไปจนถึงรอบชิงชนะเลิศ ความพิเศษของระบบนี้คือทีมที่ถูกจัดให้เป็นทีมต่อรองหรือทีมระดับล่างมักมีโอกาสสร้างเซอร์ไพรส์ขึ้นมาได้เสมอ เช่นในครั้งหนึ่งที่มีทีมระดับลีกสมัครเล่นอย่างซันเดอร์แลนด์ เอเอฟซี สามารถคว้าแชมป์เอฟเอคัพได้ในปี 1973

ด้วยความยิ่งใหญ่ของเอฟเอคัพ ทำให้การแข่งขันรอบชิงชนะเลิศในแต่ละปีเป็นแมตช์ที่คนให้ความสนใจมากที่สุดแมตช์หนึ่งของโลก และบรรยากาศที่สนามก็เต็มไปด้วยความเร้าใจและความกดดัน โดยเฉพาะในจังหวะการยิงจุดโทษที่อาจจะเป็นตัวชี้ชะตาแชมป์

นอกจากความยิ่งใหญ่และความตื่นเต้นแล้ว เอฟเอคัพระหว่างยุค 70-90 ยังมีสีสันพิเศษจากการที่มีนักเตะชื่อดังระดับโลกจากต่างประเทศมาโลดแล่นในฟุตบอลอังกฤษ จนเกิดเป็นยุคทองของฟุตบอลอังกฤษ แต่หลังจากยุคนั้นผ่านไป อาจจะด้วยความนิยมของพรีเมียร์ลีกที่ถาโถมเข้ามาอย่างหนัก นักเตะระดับโลกจึงเริ่มหันหลังให้กับฟุตบอลถ้วยไป

อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบัน เอฟเอคัพยังคงเป็นถ้วยที่สำคัญถ้วยหนึ่งในวงการฟุตบอล และมีแฟนบอลทั่วโลกให้ความสนใจเป็นอย่างมาก เพราะเป็นถ้วยที่เปิดโอกาสให้ทีมเล็กๆ ได้สร้างความฝันและเป็นตำนาน