แก้วลายทอง...กว่าจะเป็นตำนาน

แก้วลายทอง เป็นภาชนะเซรามิกชนิดหนึ่งที่มีลวดลายเป็นเส้นสีทองบนตัวแก้ว เป็นของใช้ยอดนิยมของคนไทยมาอย่างยาวนาน โดยเฉพาะในช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ และได้กลายเป็นที่รู้จักของชาวต่างชาติจนมีการสั่งซื้อไปขายยังต่างประเทศ

จุดเริ่มต้นของแก้วลายทองนั้น มาจากการที่ชาวจีนในกรุงเทพฯ ได้ผลิตถ้วยชามเซรามิกขึ้นใช้เอง โดยลอกเลียนแบบถ้วยชามที่นำเข้ามาจากเมืองจีน ด้วยความชำนาญในการทำเครื่องปั้นดินเผาอยู่แล้ว จึงทำให้ถ้วยชามที่ผลิตในกรุงเทพฯ มีคุณภาพดีไม่แพ้ของที่นำเข้า

ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 3 ชาวจีนในกรุงเทพฯ ได้พัฒนาถ้วยชามเซรามิกของตนเอง โดยการนำเอาลวดลายจากเครื่องเคลือบดินเผาของจีนมาประยุกต์ใช้ นั่นก็คือการวาดลวดลายเป็นเส้นสีทองบนตัวแก้ว ซึ่งลวดลายเหล่านี้จะเป็นลายมงคลต่าง ๆ เช่น ลายดอกพุดตาน ลายดอกโบตั๋น ลายค้างคาว และลายมังกร เป็นต้น

ถ้วยชามลายทองที่ผลิตขึ้นในกรุงเทพฯ นั้น ได้รับความนิยมอย่างมากจากชาวไทย เนื่องจากมีลวดลายที่สวยงามและมีความเป็นมงคล ทำให้กลายเป็นของใช้ที่ขาดไม่ได้ในงานมงคลต่าง ๆ เช่น งานแต่งงาน งานขึ้นบ้านใหม่ และงานทำบุญเลี้ยงพระ เป็นต้น

นอกจากนี้ แก้วลายทองยังเป็นของที่ระลึกยอดนิยมสำหรับนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ จนมีการสั่งซื้อไปขายยังต่างประเทศ เช่น ประเทศจีน ประเทศญี่ปุ่น และประเทศในแถบยุโรป ซึ่งแก้วลายทองก็ได้กลายเป็นสินค้าส่งออกสำคัญของไทยในสมัยนั้น

จนถึงปัจจุบัน แก้วลายทองก็ยังคงเป็นภาชนะที่ได้รับความนิยมจากคนไทย โดยเฉพาะในงานมงคลต่าง ๆ แม้ว่าจะมีภาชนะชนิดอื่น ๆ ที่ผลิตขึ้นมาแทนที่มากมาย แต่แก้วลายทองก็ยังคงเป็นเอกลักษณ์ของความเป็นไทยที่ไม่มีวันลืมเลือน

เรื่องราวของแก้วลายทองเป็นตัวอย่างหนึ่งที่แสดงให้เห็นถึงความคิดสร้างสรรค์และความสามารถของคนไทยในการนำเอาสิ่งที่มีอยู่มาพัฒนาและดัดแปลงให้เกิดเป็นเอกลักษณ์ของตนเอง

เอกลักษณ์ของแก้วลายทอง

• ลวดลายเส้นสีทองบนตัวแก้ว
• ลวดลายเป็นลายมงคลต่าง ๆ เช่น ลายดอกพุดตาน ลายดอกโบตั๋น ลายค้างคาว และลายมังกร เป็นต้น
• ผลิตจากเซรามิกที่มีคุณภาพดี
• เป็นของใช้ยอดนิยมของคนไทยมาอย่างยาวนาน
• เป็นของที่ระลึกยอดนิยมสำหรับนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติ

วิธีการดูแลแก้วลายทอง

• ล้างด้วยน้ำยาล้างจานที่อ่อนโยน
• ไม่ควรใช้ฝอยขัดหม้อหรือวัสดุที่แข็งขัดในการทำความสะอาด
• ไม่ควรนำเข้าไมโครเวฟ
• ไม่ควรนำเข้าเครื่องล้างจาน

แก้วลายทองในปัจจุบัน

ในปัจจุบัน แก้วลายทองยังคงเป็นภาชนะที่ได้รับความนิยมจากคนไทย โดยเฉพาะในงานมงคลต่าง ๆ นอกจากนี้ ยังมีการนำแก้วลายทองมาดัดแปลงเป็นของแต่งบ้านและของตกแต่งอื่น ๆ อีกด้วย

แก้วลายทองเป็นมรดกทางวัฒนธรรมของไทยที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์ไว้ เพราะเป็นตัวแทนของความคิดสร้างสรรค์และความสามารถของคนไทยในการนำเอาสิ่งที่มีอยู่มาพัฒนาและดัดแปลงให้เกิดเป็นเอกลักษณ์ของตนเอง