แม่กิมไล้

แม่กิมไล้ เป็นลูกสาวของจุ้ยกา ช่างทำเครื่องเงินชาวเมืองนครศรีธรรมราช ท่านเกิดในปี พ.ศ. 2372 ตั้งแต่ยังเด็ก แม่กิมไล้ชอบวาดเขียนและหัดทำเครื่องประดับเล็กๆ น้อยๆ ด้วยตัวท่านเอง ครั้นโตเป็นสาวก็ได้แต่งงานกับชายหนุ่มที่ชื่อหมีแช และมีลูกสาวด้วยกัน 2 คน
แม้ชีวิตครอบครัวของแม่กิมไล้จะราบรื่น ทว่าท่านก็มิได้ละทิ้งความหลงใหลในการสร้างสรรค์เครื่องประดับ ท่านยังคงศึกษาและพัฒนาฝีมือการทำเครื่องเงินมาโดยตลอด กระทั่งชื่อเสียงความสามารถของท่านได้แพร่ขยายไปทั่วเมืองนครศรีธรรมราช มีผู้คนมากมายต่างพากันมาขอให้แม่กิมไล้ทำเครื่องประดับให้
ผลงานของแม่กิมไล้มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว คือ ท่านจะเน้นการใช้ลายไทยประยุกต์เข้ากับการออกแบบเครื่องประดับ โดยเฉพาะลายพุ่มข้าวบิณฑ์ ซึ่งเป็นลายมงคลที่สื่อถึงความอุดมสมบูรณ์ เครื่องประดับที่แม่กิมไล้สร้างสรรค์จึงมีความงดงามและเป็นที่นิยมมากในหมู่ผู้คน
นอกจากความสามารถในการทำเครื่องประดับแล้ว แม่กิมไล้ยังมีจิตใจโอบอ้อมอารี ท่านมักช่วยเหลือผู้คนในชุมชนที่กำลังยากลำบาก และยังถ่ายทอดวิชาความรู้ในการทำเครื่องเงินให้กับลูกหลานเพื่อให้ภูมิปัญญานี้คงอยู่สืบไป
แม่กิมไล้ถึงแก่กรรมในปี พ.ศ. 2447 ด้วยวัย 75 ปี แต่ผลงานและจิตใจอันงดงามของท่านยังคงเป็นที่จดจำและยกย่องของชาวนครศรีธรรมราชตลอดมา ท่านได้รับการยกย่องให้เป็น “ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (เครื่องเงิน)” ในปี พ.ศ. 2528 โดยผลงานของท่านได้รับการจัดแสดงในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ จังหวัดนครศรีธรรมราช และได้รับการยกย่องให้เป็น “มรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้” ของไทยอีกด้วย
ชื่อเสียงของแม่กิมไล้ยังคงเป็นที่เลื่องลือมาจนถึงปัจจุบัน เครื่องประดับของท่านกลายมาเป็นของสะสมที่มีค่าและเป็นที่ต้องการของนักสะสมทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ ผลงานของท่านยังคงเป็นแรงบันดาลใจให้กับช่างเครื่องเงินรุ่นหลังๆ ที่พยายามสืบทอดภูมิปัญญาและเอกลักษณ์ของเครื่องเงินเมืองนครศรีธรรมราชให้คงอยู่สืบไป