ไข่ข้าวที่ไม่เป็นตัวจะมีลักษณะคล้ายกับไข่ไก่ทั่วไป แต่จะมีขนาดเล็กกว่าเล็กน้อย ส่วนไข่ข้าวที่มีตัวอ่อนฟักอยู่ภายในจะมีลักษณะที่แตกต่างกันไปตามระยะเวลาที่ฟัก โดยในระยะแรกจะมีลักษณะคล้ายกับไข่ไก่ที่ฟักไม่สำเร็จ แต่จะมีจุดสีแดงหรือสีน้ำตาลเล็กๆ อยู่ในไข่แดง หากฟักนานขึ้นตัวอ่อนก็จะเริ่มมีการพัฒนา มีขนและปากงอยขึ้นมา เมื่อฟักจนเต็มที่มีลักษณะคล้ายกับลูกเจี๊ยบตัวเล็กๆ
ไข่ข้าวมีรสชาติที่อร่อยและมีคุณค่าทางโภชนาการสูง โดยเฉพาะโปรตีนและแคลเซียม นิยมนำไปต้มหรือยำ โดยการต้มจะทำให้ไข่สุกทั้งฟองทั้งไข่แดงและไข่ขาว ส่วนการยำจะทำให้ได้รสชาติที่เปรี้ยวเผ็ดและมีกลิ่นหอมของเครื่องเทศ
ไข่ข้าวหาซื้อได้ตามท้องตลาดทั่วไป โดยเฉพาะในภาคอีสานและภาคเหนือ แต่เนื่องจากเป็นไข่ที่ฟักไม่สำเร็จ จึงอาจมีเชื้อโรคปะปนอยู่ได้ ดังนั้นก่อนรับประทานควรต้มให้สุกก่อนทุกครั้ง เพื่อความปลอดภัย
ไข่ข้าวถือเป็นอาหารแปลกที่คนไทยคุ้นเคย โดยเฉพาะในภาคอีสานและภาคเหนือ แต่ในต่างประเทศถือเป็นอาหารที่แปลกและน่ากลัว โดยเฉพาะไข่ข้าวที่มีตัวอ่อนฟักอยู่ภายใน จนได้รับการขนานนามว่า "ไข่ปีศาจ"
ไม่ว่าจะชอบหรือไม่ชอบ ไข่ข้าวก็ถือเป็นอาหารแปลกที่น่าลิ้มลองสักครั้งในชีวิต และหากใครที่กล้าหาญพอที่จะลองชิมไข่ข้าวที่มีตัวอ่อนฟักอยู่ภายใน ก็จะได้สัมผัสกับรสชาติที่แปลกและไม่เหมือนใครอย่างแน่นอน