Ṣe Obasanjo ní Ọba Àgbà, Ẹni Àgbà, tabi Ọba Púpọ̀?




Ẹgbẹ́ ọ̀rọ̀ 'Obasanjo' ni gbogbo àjọ̀ Nigeria gbà, nínú ọ̀rọ̀ gbogbo ènìyàn. Kí ni ọ̀rọ̀ yìí túmọ̀ sí? Ta ni èèyàn yìí? Ṣé ọba ni? Ẹni àgbà ni? Tabi ọba gbogbo bí?
Obasanjo jẹ́ ọmọ orílẹ̀-èdè Nigeria, tí a bí ní ọdún 1937. Ó jẹ́ ọmọ ìlú Ogun, ní gúúsù-ìwọ̀-oòrùn orílẹ̀-èdè Nigeria. Ó kẹ́kọ̀ọ́ ní Ẹ̀kọ́ Ìgbàgbọ́ Ọlọ́run ní Ẹ̀gbẹ́ Ọlọ́run Àgbà, Abeokuta. Lẹ́yìn èyí, ó kẹ́kọ̀ọ́ ní Ilé-ìwé Kíkọ̀ Ìjọba, Ibogun. Ó tún kẹ́kọ̀ọ́ ní Ilé-ìwé Gíga ti Ibadan, níbi tí ó ti kọ́ nípa ìmọ̀ ẹ̀rọ.
Lẹ́yìn tí ó ti kọ́ ẹ̀rọ, Obasanjo darí ẹ̀gbẹ́ ọmọ ogun. Ó di ọ̀gá tí ó ga jùlọ ní ẹ̀gbẹ́ ọmọ ogun, tí a mọ̀ sí Olórí Ogó. Lẹ́yìn tí ó ti fi ẹ̀gbẹ́ ọmọ ogun sílẹ̀, Obasanjo wọlé sí òṣèlú. Ó di Aare orílẹ̀-èdè Nigeria láti ọdún 1999 sí ọdún 2007.
Obasanjo jẹ́ ọ̀kan lára àwọn ọba tó wópọ̀ jùlọ ní orílẹ̀-èdè Nigeria. Ó jẹ́ ọba tí ó kún fún ọgbọ́n, àgbà, àti ìrírí. Ó jẹ́ ọba tí ó gbàgbọ́ nínú ìmọ̀ ẹ̀rọ àti olùdarí. Ó tún jẹ́ ọba tí ó gbàgbọ́ nínú àlàáfíà, ìṣọ̀kan, àti bí àwọn èèyàn ṣe máa mú kí orílẹ̀-èdè Nigeria dàgbà.
Bí ó ti wù kí ó rí, Obasanjo kò rí bí ọba tí ó gbàgbọ́ nínú ọ̀rọ̀ tí àwọn èèyàn sọ. Kò ṣàgbà nínú gbígbẹ àwọn ìlànà tí ó gbàgbọ́ nínú. Kò ṣàgbà nínú gbigbẹ àwọn àgbà tí kò wọ́pọ̀ nínú àwọn èèyàn. Àwọn ìwà wọ̀nyí ni ó jẹ́ kí àwọn èèyàn fi ẹ̀sùn kàn án pé ó jẹ́ ọba aláṣẹ.
Bí ó ti wù kí ó rí, Obasanjo jẹ́ ọba tí ó jẹ́ ọlá fún orílẹ̀-èdè Nigeria. Ó jẹ́ ọba tí ó ti mú kí orílẹ̀-èdè Nigeria dágbà ní òpọ̀ ọ̀rọ̀. Ó jẹ́ ọba tí ó ti mú kí orílẹ̀-èdè Nigeria di ọ̀kan lára àwọn orílẹ̀-èdè tó lágbàrá jùlọ ní àgbáyé.
Nígbà tí ó wá sí àgbà, Obasanjo ń gbé ní Ibogun, Ogun State. Ó ní ọ̀pọ̀ àwọn ọmọ àti àwọn ọmọ ọ̀dọ́. Obasanjo jẹ́ ọ̀kan lára àwọn ọba tí ó ṣàgbà jùlọ ní orílẹ̀-èdè Nigeria. Ó jẹ́ ọba tí ó gbàgbọ́ nínú àlàáfíà, ìṣọ̀kan, àti bí àwọn èèyàn ṣe máa mú kí orílẹ̀-èdè Nigeria dàgbà.