Ẹ̀kúnré̩́rẹ̀ Ti Ìgbà Tẹ́lẹ̀: Ìkúdàáran Ìgbàgbó̩ Tí Ńlá Ńlá

Àwọn àgbà Yorùbá máa ń sọ pé, "Ìgbà tẹ́lẹ̀ ni ìgbà tí àwọn àgbà ń parapọ̀ láti rọ̀gbọ̀ téèrè àti kọ̀ ilé, àwọn ọ̀dọ́ sì ń yí ọ̀nà ọ̀rọ̀ rere tó sì ń dára wí." Ẹ̀kúnré̩́rẹ̀ ti ìgbà tẹ́lẹ̀ jẹ́ ònípò tó ń ṣe pàtàkì gan-an nínú àṣà Yorùbá. Nígbà tí àwọn ènìyàn bá ń sọ̀rọ̀ nípa ìgbà tẹ́lẹ̀, wọ́n máa ń ránti ìgbà àwọn àgbà àti ìṣẹ̀̀ wọn, èyí tó sì máa ń dá ìgbàgbó̩ àti ìdẹ́rù wá fún àwọn ọ̀dọ́.

Ẹ̀kúnré̩́rẹ̀ ti ìgbà tẹ́lẹ̀ ń bẹ̀rẹ̀ láti ìgbà yìí rí; òun ni ìgbà tí àwọn àgbà máa ń jẹ́ olóògbé tí ọ̀rọ̀ wọn sì máa ń ṣẹ̀. Àwọn ọ̀dọ́ máa ń gbọ́ ọ̀rọ̀ wọn tí wọ́n kò sì ní ìgbàgbó̩ láti fínnu fi ṣè já wọn. Ìgbà tẹ́lẹ̀ ni ìgbà tí àwọn òrìṣà máa ń ṣiṣẹ́, tí àwọn ògbón ńlá àti àgbà ń fọ̀rọ̀ ràǹtí lórí. Ńgbàgbó̩ ti àwọn ọ̀dọ́ nínú ìgbà tẹ́lẹ̀ jẹ́ àgbàgbó̩ tí ó lágbára gan-an, tí wọ́n sì gbà pé gbogbo ohun tó wà nínú ayé jẹ́ àṣà àti òfin tí àwọn àgbà fi lélẹ̀.

Àwọn àgbà Yorùbá máa ń kọ́ àwọn ọ̀dọ́ nípa ìgbà tẹ́lẹ̀ nípasẹ̀ àwọn ìtàn àti àtòrò. Àwọn ìtàn wọ̀nyí máa ń jẹ́ àwọn ìtàn ọ̀ràn, tí wọ́n máa ń fi àwọn àṣìṣe ti àwọn ọ̀rọ̀ àgbà hàn. Fún àpẹrẹ, àwọn ìtàn nípa Olórun kíka ayé jẹ́ àwọn ìtàn tí ń kọ́ àwọn ènìyàn bí wọn ṣe lè máa gbọ́ràn sí àwọn ọ̀rọ̀ àgbà àti láti máa ṣàwárí àwọn ọ̀nà tó tọ́.

Ìgbàgbó̩ ti àwọn ọ̀dọ́ nínú ìgbà tẹ́lẹ̀ máa ń jẹ́ ìgbàgbó̩ tó tọ́jú, tí ó sì fi kún fún ìmọ̀ àti ọgbọ́n. Àwọn ọ̀dọ́ máa ń gbà pé àkókò àwọn àgbà tí ó ti kọjá lọ jẹ́ ònípò tó ga jù fún wọn láti gbágbé gbogbo ẹ̀kọ́ tó mú yọrí sí ìdàgbàsókè àti ìlúmọ̀ wọn. Ìgbàgbó̩ wọn nínú ọ̀rọ̀ àgbà máa ń fi kún fún àwọn ọ̀rọ̀ àgbà, tí ó sì ń fún wọn ní ìgbàgbó̩ pé gbogbo ohun tó wà nínú ayé ti rí dáradára, láti ìgbà tí òun bá ti bẹ̀rẹ̀ rí títí dé àyàfi ìgbà àwọn ọ̀dọ́.

Ó ṣe pàtàkì láti yàtọ̀ láàrín ìgbà tẹ́lẹ̀ àti ìgbà àtijọ́. Ìgbà tẹ́lẹ̀ ni ìgbà àwọn ògbón àgbà àti àṣà ọ̀gbọ̀n, tí ìgbà àtijọ́ sì ni ìgbà àwọn ògbón àtijọ́ àti àṣà àtijọ́. Ìgbà tẹ́lẹ̀ ni ìgbà tí àwọn ènìyàn máa ń gbọ́rọ̀ sí ọ̀rọ̀ àgbà àti láti máa ṣe gbogbo ohun tí wọn bá sọ, tí ìgbà àtijọ́ sì ni ìgbà tí àwọn ènìyàn máa ń gbọ́rọ̀ sí ọ̀rọ̀ àtijọ́ àti láti máa ṣe gbogbo ohun tí wọn bá sọ. Ìgbà tẹ́lẹ̀ ni ìgbà tí àwọn ènìyàn máa ń fi ọ̀ràn wọn fún àwọn àgbà láti yanjú, tí ìgbà àtijọ́ sì ni ìgbà tí àwọn ènìyàn máa ń fi ọ̀ràn wọn fún àwọn àtijọ́ láti yanjú.

Ẹ̀kúnré̩́rẹ̀ ti ìgbà tẹ́lẹ̀ jẹ́ ònípò tó ń ṣe pàtàkì gan-an nínú àṣà Yorùbá. Ó jẹ́ ònípò tó ń tanímọ̀ ìgbàgbó̩ ti àwọn ènìyàn nínú àwọn ògbón àgbà àti àṣà ọ̀gbọ̀n. Ìgbàgbó̩ wọn nínú ìgbà tẹ́lẹ̀ jẹ́ ònípò tó ń ṣe pàtàkì gan-an nínú fífi ohun gbogbo tó wà nínú ayé ṣètò, tí ó sì ń fi kún fún àwọn ènìyàn ní ìgbàgbó̩ pé gbogbo ohun tó wà nínú ayé ti rí dáradára, láti ìgbà tí òun bá ti bẹ̀rẹ̀ rí títí dé àyàfi ìgbà àwọn ọ̀dọ́.

Ní àwọn àkókò àgbàyanu yìí, èyí tó jẹ́ àkókò tí àwọn ọ̀rọ̀ àgbà kò ní ìwọ̀n nínú ìgbàgbó̩ àwọn ọ̀dọ́, ìkúdàáran ẹ̀kúnré̩́rẹ̀ ti ìgbà tẹ́lẹ̀ ti dí ṣíṣe pàtàkì gan-an. Àwọn ọ̀dọ́ gbọ́dọ̀ kó gbogbo ọgbọ́n àti ìmọ̀ ti àwọn àgbà lórí, kí wọ́n sì gbọ́dọ̀ gbàgbó̩ pé gbogbo ohun tó wà nínú ayé ti rí dáradára, láti ìgbà tí òun bá ti bẹ̀rẹ̀ rí títí dé àyàfi ìgbà wọn. Nípasẹ̀ ṣíṣe bẹ́, wọ́n á fi lè rògbọ̀ téèrè àti kọ̀ ilé àṣà àti àṣà wọn lórí, wọ́n