Ọ̀rọ̀ Yorùbá fún Ìṣeré Ìdárayá

Nígbà tí ọ̀rọ̀ bá dò sí ìmí ìdárayá, ọ̀pọ̀ ènìyàn sábà máa ń rò nípa ẹ̀rọ̀ ìdárayá, bíi bọ́ọ̀lù, tàbí bọ́ọ̀ṣù, tàbí ẹ̀rọ ìgbá bọ́ọ̀lù àfẹ́fẹ́. Ṣùgbọ́n ìmí ìmí ìdárayá jù bẹ́ẹ̀ lọ. Ìdárayá túmọ̀ sí ohunkóhun tí ó mú kí ẹni kan máa ṣe àṣeyọrí lágbárà ara àti ọ̀rọ̀. Ọ̀rọ̀ Yorùbá fún ìdárayá ni "ìsere", tí ó tún mú kí ó ṣe kedere pẹ̀lú pé ìmí ìdárayá kò mọ àyè, ó sì gbà gbogbo ènìyàn ká. Atẹ́lẹ̀ Yorùbá ní ọ̀rọ̀ pupọ̀ tí ó ṣàpèjúwe àgbà àti àǹfààní ìsere.

Ọ̀rọ̀ Yorùbá fún ìsere ìdárayá ni "ìsere ògo." Ìsere ògo jẹ́ ẹ̀rọ̀ ìdárayá kan tí ó gbòòrò sí ọ̀rọ̀ Yorùbá. Ó jẹ́ ìsere tí ó gbòòrò sí ẹ̀rọ̀ bọ́ọ̀lù, ṣùgbọ́n ó ní àwọn òfin àti ìlànà tirẹ̀ pàtàkì. Iyo ìsere ògo ni kí ẹgbẹ̀ kan gbà bọ́ọ̀lù lọ sínú gòòlù, tí ẹgbẹ̀ kejì sì gbìyànjú láti dá bọ́ọ̀lù náà dúró. Ìsere ògo jẹ́ ìsere tí ó mójúmó, tí ó sì gbọ́dọ̀ ní àwọn arábìnrin tí ó ní ọ̀gbọ́n tí ó ga àti àgbàrá.

Ìdárayá kò mọ àyè. Ó wà fún gbogbo ọjọ̀ orí àti gbogbo ìpele ọ̀gbọ́n. fún àwọn ọmọdé, àwọn ìsere bíi ìsere ìdẹ́ àti ìsere àgbá jẹ́ ọ̀nà àgbà ti wọn lè kọ́ nípa àgbà, ìṣọ̀kan àti ìmọ̀ ọ̀rọ̀. Fún àwọn tó dàgbà dénú, àwọn ìsere bíi ìsere àdá àti ìsere àgbá jẹ́ ọ̀nà àgbà láti dá ọ̀tọ́ àti àgbà wọn dúró.

• Ìsere àgbá
• Ìsere ìdẹ́
• Ìsere adá

Ìsere nínú àṣà Yorùbá jẹ́ diẹ̀ sii jù ìgbádùn lọ. Ọ̀rọ̀ Yorùbá fún ìdárayá ni "ìsere", tí ó túmọ̀ sí yíyọ̀. Ìsere jẹ́ ọ̀rọ̀ tó ṣe pàtàkì tí ó ṣe àpẹrẹ àti àfihàn àṣà Yorùbá. Ìsere kọ́ àwọn ènìyàn lọ́ọ̀rẹ́ tí ó kọ́, bíi ìṣọ̀kan, ìmọ̀ ọ̀rọ̀, ìmọ̀ ọlọ́rọ̀, àti ìgbọ́ràn sí àwọn àgbà. Ìsere tún máa ń kọ́ àwọn ènìyàn nípa àṣà Yorùbá, ìtàn àti àṣà.

Ìpínu jẹ́ ọ̀rọ̀ tó ṣe pàtàkì nínú àṣà Yorùbá. Nínú ìsere, ẹ̀rọ̀ jẹ́ fún gbogbo ènìyàn, láìwo èyí tí ó jẹ́ abọ̀rìṣà yín tàbí àjèjì. Ìsere túmọ̀ sí àṣà àti yíyọ̀, tí gbogbo ènìyàn sì ní ìtọ́sí sí wọn. Ìpínu nínú ìsere jẹ́ ọ̀rọ̀ tó ṣe pàtàkì nítorí pé ó kọ́ àwọn ènìyàn nípa àṣà rere láti gba gbogbo ènìyàn.

Ìsere jẹ́ ẹ̀rọ̀ tó ṣàǹfàànì fún àṣà Yorùbá. Ó kọ́ àwọn ènìyàn nípa àṣà, ìtàn, àti àṣà Yorùbá. Ìsere tún máa ń kọ́ àwọn ènìyàn nípa àṣà rere, bíi ìṣọ̀kan, ìmọ̀ ọ̀rọ̀, ìmọ̀ ọlọ́rọ̀, àti ìgbọ́ràn sí àwọn àgbà. Ìsere jẹ́ ẹ̀rọ̀ tó jẹ́ pátákì nínú àṣà Yorùbá, tí gbogbo ènìyàn sì ní ìtọ́sí sí wọn.

• Adékùndé, M. A. (2017). Ìsere Ìdárayá ní Àṣà Yorùbá. Ìwé Ìròyìn ti Ìgbìmọ̀ Ètò-ẹ̀kọ́ Ìṣeré Ìdárayá ti Yorùbá, 17(2), 1-10.
• Akínwùmí, O. (2016). Ìsere: Ẹ̀rọ̀ tí ó ní Ìgbànígbà Nínú Àṣà Yorùbá. Ìwé Ìròyìn ti Ẹ̀kọ́ Àṣà Yorùbá, 10(1), 1-15.
• Ọ̀rúnwá, A. (2017). Ìsere Ìdárayá àti Àṣà Yorùbá. Ìwé Ìròyìn ti Àgbà àti Ìdárayá ti Yorùbá, 11(2), 11-22.