23 tháng Chạp: Nét đẹp văn hóa Việt Nam

Ngày 23 tháng Chạp là một dịp quan trọng trong văn hóa Việt Nam, đánh dấu thời điểm trước Tết Nguyên Đán. Hãy cùng Phong Thuỷ Đại Nam tìm hiểu tầm quan trọng của ngày 23 tháng chạp trong văn hoá của người dân Việt Nam qua bài viết sau.

Ngày 23 tháng Chạp ở Việt Nam

Tìm hiểu ngày 23 tháng Chạp là ngày gì?

Ông Công ông Táo trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam bao gồm các vị thần Đất, thần Nhà và thần Bếp, tương đương với ba vị thần: Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ trong Lão giáo Trung Quốc.

Tết ông Công ông Táo là phong tục truyền thống quan trọng trong văn hóa, tín ngưỡng người Việt, được tổ chức vào ngày 23 tháng Chạp, tức là ngày cuối cùng của năm âm lịch trước Tết Nguyên Đán.

Theo truyền thuyết dân gian, vào ngày này, ba vị thần: Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ sẽ cưỡi cá chép bay về trời để báo cáo với Ngọc Hoàng về các sự kiện trong gia đình trong suốt năm qua.

Tết ông Công ông Táo

Một câu chuyện truyền thuyết kể rằng, Trọng Cao và Thị Nhi là một cặp vợ chồng yêu thương nhau nhưng không có con, dẫn đến mâu thuẫn trong gia đình. Khi Trọng Cao nổi giận và đuổi vợ đi, Thị Nhi gặp và kết hôn với Phạm Lang. Trọng Cao sau đó lâm vào cảnh khốn cùng và tình cờ đến ăn xin tại nhà của Thị Nhi.

Trong lúc Phạm Lang vắng nhà, Thị Nhi đã mời Trọng Cao vào ăn uống và sau đó giấu anh ta ở đống rơm ngoài đồng. Vô tình Phạm Lang đốt đống rơm nơi Trọng Cao đang ẩn náu để bón ruộng.

Trọng Cao bị thiêu chết, Thị Nhi cảm thấy tội lỗi nên nhảy vào lửa, Phạm Lang xông vào cứu vợ nhưng không thành, cả 2 gặp kết cục bi thảm. Ngọc Hoàng cảm động trước tình cảm của họ và phong họ làm thần Bếp.

Theo một câu chuyện khác, một cặp vợ chồng nghèo phải chịu đói kém và người chồng ra đi tìm kiếm cơ hội, dặn vợ nếu sau ba năm không về thì có thể tái giá. Sau khi người chồng mới xuất hiện, người vợ chờ đợi suốt bảy năm, nhưng cuối cùng khi quyết định tái giá, chồng cũ trở về.

Trước sự rối ren này, người chồng cũ bỏ đi và treo cổ tại cây đa đầu làng vì nhớ nhung vợ cũ, người vợ khi biết tin vì cảm thấy ân hận nên nhảy ao tự vẫn, chồng mới vì đau buồn mà uống thuốc độc tự vẫn. Diêm Vương cảm động trước lòng yêu thương của họ và biến họ thành ba ông đầu rau, bảo vệ bếp lửa gia đình và giữ gìn tình yêu mãi mãi.

Ý nghĩa cúng ông Công ông Táo 23 tháng chạp

Như đã nói ở trên, vào ngày 23 tháng chạp hằng năm các vị thần ông Công ông Táo sẽ cưới cá bay về trời báo cáo tình hình trong năm qua của gia đình với Ngọc Hoàng.

Ngọc Hoàng sau khi nhận được báo cáo từ các Táo quân, sẽ dựa vào những báo cáo đó để đưa ra những quyết định liên quan đến gia chủ, bao gồm việc khen thưởng hay quở trách. Do đó, vào ngày 23 tháng Chạp, các gia đình chuẩn bị lễ cúng với mâm cơm tươm tất để tiễn đưa các vị thần về trời, đồng thời cầu mong một năm mới hạnh phúc và thịnh vượng.

Các táo vào chầu

Lễ Tết ông Công ông Táo không chỉ là dịp để thể hiện lòng thành kính đối với các vị thần mà còn là cơ hội để các thành viên trong gia đình tụ họp, sum vầy sau một năm làm việc vất vả. Đây là thời điểm để dọn dẹp nhà cửa, chuẩn bị đón năm mới với những khởi đầu mới mẻ và tốt đẹp.

23 tháng Chạp 2025 là ngày mấy dương lịch?

Ngày 23 tháng Chạp 2025, hay còn gọi là ngày tiễn ông Công ông Táo về trời, sẽ rơi vào thứ Tư, ngày 22 tháng 1 năm 2025 dương lịch. Vào ngày này, các gia đình sẽ thực hiện nghi lễ cúng tiễn Táo quân, bao gồm việc chuẩn bị mâm cơm cúng và thả cá chép, để gửi các vị thần Đất, thần Nhà và thần Bếp về trời báo cáo với Ngọc Hoàng.

Đây là một dịp quan trọng để thể hiện lòng thành kính và cầu mong một năm mới an khang, thịnh vượng. Đồng thời, đây cũng là thời điểm để các thành viên trong gia đình quây quần bên nhau, chuẩn bị đón Tết Nguyên Đán sắp tới.

Hướng dẫn cách cúng ông Công ông Táo 2025

Ngày 23 tháng Chạp năm 2025, hay còn gọi là ngày tiễn ông Công ông Táo về trời, là thời điểm quan trọng trong phong tục truyền thống của người Việt Nam. Để thực hiện nghi lễ cúng tiễn Táo quân một cách trang nghiêm và đầy đủ, các gia đình cần chuẩn bị và thực hiện theo các bước dưới đây.

Hướng dẫn cúng ông Công ông Táo

Lễ vật cúng ông Công ông Táo 23 tháng Chạp

Lễ vật cúng ông Công ông Táo thường bao gồm các món ăn và đồ vật tượng trưng cho sự tôn kính và lòng biết ơn đối với các vị thần. Trong năm 2025, các lễ vật cần chuẩn bị bao gồm:

Mũ ông Công ba cỗ (hoặc ba chiếc): Bao gồm hai mũ cho Táo ông (có cánh chuồn) và một mũ cho Táo bà (không có cánh chuồn). Một số gia đình chỉ cúng một bộ mũ ông Công tượng trưng.

Cá chép: Tượng trưng cho phương tiện di chuyển của ông Táo. Ở miền Bắc, người ta thường cúng cá chép sống và thả vào chậu nước với ý nghĩa “cá chép hóa rồng”. Trong khi đó, ở Nam Bộ, thường cúng cá chép giấy.

Tiền vàng mã: Để ông Táo có phương tiện chi tiêu trên đường lên trời.

Một chiếc áo và đôi hia bằng giấy: Được đốt để ông Công ông Táo có y phục mới.

Bộ đồ cúng ông Công ông Táo: Bao gồm mũ, áo và hia, có màu sắc thay đổi theo ngũ hành từng năm:

Hành Kim: Màu vàng
Hành Mộc: Màu trắng
Hành Thủy: Màu xanh
Hành Hỏa: Màu đỏ
Hành Thổ: Màu đen

Lễ vật cúng ông Công ông Táo

Ngoài ra, nếu gia đình có trẻ nhỏ, người ta còn cúng thêm một con gà luộc, thường là gà cồ mới tập gáy, để cầu mong cho đứa trẻ thông minh, nghị lực và mạnh mẽ.

Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo

Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo có thể bao gồm lễ mặn hoặc lễ chay, tùy theo điều kiện và phong tục từng vùng miền. Các món truyền thống thường có trong mâm cúng ông Táo đơn giản bao gồm:

Gạo và muối: Đặt trên mâm cúng để tượng trưng cho sự no đủ.
Rượu: Thường là ba chén rượu.
Thịt heo luộc và gà luộc hoặc quay: Là những món không thể thiếu trong mâm cỗ mặn.
Đĩa rau xào, hành muối, xôi gấc, giò heo, canh mọc: Các món ăn phong phú làm tăng thêm sự trang trọng cho mâm cỗ.
Cá chép nướng hoặc cá lóc nướng: Tùy theo vùng miền, miền Nam thường dùng cá lóc nướng.
Trái cây tươi, trà, rượu, cau trầu: Thể hiện lòng thành kính và sự tôn trọng đối với các vị thần.
Giấy tiền, vàng mã, lọ hoa cúc và lọ hoa đào nhỏ: Làm đẹp thêm cho mâm cúng và tượng trưng cho sự may mắn, hạnh phúc.

Ngày nay, mâm cỗ cúng ông Công ông Táo có thể được đơn giản hóa tùy thuộc vào điều kiện kinh tế và hoàn cảnh gia đình. Tuy nhiên, dù đơn giản hay phong phú, mâm cúng vẫn phải thể hiện được lòng thành kính và sự trang trọng.

Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo

Thứ tự cúng ông Công ông Táo

Quy trình cúng ông Công ông Táo thường bao gồm các bước sau:

Chuẩn bị mâm cỗ và lễ vật: Sắp xếp các lễ vật trên bàn thờ ông Táo.
Thắp nhang và đọc văn khấn: Gia chủ thắp nhang và đọc bài khấn tiễn ông Công ông Táo về trời.
Lễ tạ: Sau khi đọc xong văn khấn, đợi hương tàn, gia chủ thắp thêm một tuần hương nữa và lễ tạ.
Hóa vàng mã và thả cá chép: Cuối cùng, hóa vàng mã và thả cá chép ra ao, hồ, sông, suối để tiễn Táo quân về trời.

Việc thực hiện nghi lễ cúng ông Công ông Táo không chỉ mang ý nghĩa tôn vinh các vị thần bảo hộ gia đình mà còn là dịp để các gia đình sum họp, chuẩn bị cho một năm mới đầy may mắn và thịnh vượng.

Chọn giờ đẹp cúng ông Công ông Táo

Để lễ cúng ông Công ông Táo diễn ra đúng phong tục và tâm linh, nên tiến hành trước khi ông Táo về trời báo cáo với Ngọc Hoàng, cụ thể là trước 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp.

Việc này mang ý nghĩa tiễn ông Táo về trời để trình báo những việc lớn nhỏ trong gia đình suốt năm qua.

Sau khi bày lễ và thắp hương, gia chủ đọc văn khấn tiễn ông Táo. Khi nhang đã cháy hết, tiếp tục thắp thêm một tuần hương nữa, rồi tiến hành lễ tạ. Cuối cùng, hóa vàng mã và thả cá chép ra ao, hồ, sông, suối… Điều này tượng trưng cho việc đưa ông Táo về trời.

Đưa ông Táo về trời

Theo quan niệm phong thủy, lễ cúng ông Công ông Táo nên hoàn thành trước giờ Ngọ, từ 11 giờ đến 13 giờ ngày 23 tháng Chạp. Các khung giờ tốt để thực hiện lễ cúng gồm:

Mậu Tý (23h-1h): Giờ Thanh Long, tượng trưng cho sự thịnh vượng.
Kỷ Sửu (1h-3h): Giờ Minh Đường, mang ý nghĩa sáng sủa và thuận lợi.
Nhâm Thìn (7h-9h): Giờ Kim Quỹ, tốt cho việc cầu tài lộc.
Quý Tị (9h-11h): Giờ Bảo Quang, mang lại may mắn và bình an.

Sau khi hoàn tất lễ cúng và nhang tàn, gia chủ có thể dùng bếp nấu ăn như bình thường. Nghi lễ cúng ông Công ông Táo không chỉ là một nét văn hóa truyền thống mà còn là dịp để gia đình cầu mong một năm mới bình an, hạnh phúc.

Văn khấn cúng ông Công ông Táo ngày 23 tháng chạp

Dưới đây là văn khấn 23 tháng Chạp gia chủ có thể tham khảo qua:

Nam mô a di đà Phật!

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương

Con kính lạy Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.

Tín chủ (chúng) con là: ……………

Ngụ tại: …………

Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái.

Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.

Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm. Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành. Chúng con lễ bạn tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.

Nam mô a di đà Phật!

Những kiêng kị khi cúng Công, ông Táo

Trong lễ cúng ông Công ông Táo, gia chủ cần tuân thủ một số kiêng kị để đảm bảo nghi lễ được tiến hành đúng đắn và trọn vẹn:

Giữ vệ sinh cá nhân và trang phục nghiêm chỉnh: Trước khi đọc văn khấn, người thực hiện lễ cúng cần tắm rửa sạch sẽ, mặc quần áo lịch sự, chỉnh tề.
Thái độ nghiêm túc và thành tâm: Khi đọc văn khấn, nên giữ thái độ trang nghiêm và thành tâm. Đọc to, rõ ràng và rành mạch, thể hiện sự kính trọng đối với các vị thần.
Cầu nguyện chân thành: Không nên cầu xin tài lộc hay sự sung túc, mà chỉ nên xin ông Công ông Táo báo cáo những việc tốt đẹp trong năm qua với Ngọc Hoàng.
Thời gian cúng lễ: Lễ cúng phải được hoàn thành trước 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp, tránh cúng sau giờ này để các ông Táo kịp về trời.
Vị trí đặt mâm lễ: Mâm lễ cúng không được đặt ở dưới bếp. Thay vào đó, nên đặt ở nơi trang trọng như bàn thờ gia tiên hoặc bàn thờ riêng dành cho ông Công ông Táo.
Cách thả cá chép: Khi thả cá chép, không nên thả từ trên cao xuống nước. Hãy nhẹ nhàng thả cá vào ao, hồ, sông, hoặc suối để không làm tổn thương cá, vì cá chép được coi là phương tiện di chuyển của ông Táo về trời.

Thả cá chép đúng

Tuân thủ các kiêng kị này không chỉ thể hiện lòng kính trọng đối với truyền thống mà còn giúp gia chủ đón nhận những điều tốt lành trong năm mới.

Những câu hỏi thường gặp

Trong quá trình chuẩn bị lễ cúng ông Công ông Táo, nhiều người thường có những thắc mắc liên quan đến thời gian, cách thức, và lễ vật cúng. Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp và câu trả lời để giúp quý gia chủ thực hiện nghi lễ một cách đúng đắn và trọn vẹn.

Có nên cúng ông Công ông Táo trước ngày 23 tháng Chạp?

Theo truyền thống, lễ cúng ông Công ông Táo nên được thực hiện vào ngày 23 tháng Chạp, là ngày mà các vị thần sẽ lên trời báo cáo những sự việc trong năm. Tuy nhiên, trong trường hợp không thể cúng đúng ngày, gia chủ có thể cúng trước một hoặc hai ngày.

Tuy nhiên, nếu cúng quá sớm, các vị Táo quân có thể sẽ phải chờ đợi đến ngày thiết triều để trình báo với Ngọc Hoàng. Do đó, nếu không bị hạn chế về thời gian, tốt nhất các gia đình nên tiến hành lễ cúng vào đúng ngày 23 tháng Chạp để đảm bảo các vị Táo quân có thể lên thiên đình đúng lúc và kịp thời báo cáo công việc của cả năm.

Cúng ông Táo cần mấy con cá chép?

Thông thường, lễ cúng ông Công ông Táo sẽ có một con cá chép, tượng trưng cho phương tiện di chuyển của các vị thần lên trời. Tuy nhiên, một số gia đình có thể cúng ba con cá chép để tượng trưng cho ba vị Táo quân. Cá chép có thể là cá thật được thả vào ao, hồ, sông, hoặc cá chép giấy cũng được chấp nhận.

Số lượng cá chép cúng ông Táo

Người lao động được nghỉ vào ngày 23 tháng Chạp không?

Ngày 23 tháng Chạp, hay còn gọi là ngày tiễn Táo quân về trời, không phải là ngày lễ chính thức được quy định trong lịch nghỉ lễ của Việt Nam. Do đó, người lao động không được nghỉ làm vào ngày này. Tuy nhiên, nhiều gia đình có thể tự sắp xếp thời gian để thực hiện lễ cúng vào buổi sáng hoặc buổi tối sau giờ làm việc.

Ngày 23 tháng Chạp không chỉ là dịp tiễn đưa ông Công ông Táo về trời mà còn là thời điểm quan trọng để các gia đình cầu mong cho một năm mới bình an và may mắn. Với những hướng dẫn chi tiết, Phong Thuỷ Đại Nam hy vọng giúp quý gia chủ thực hiện lễ cúng một cách trang trọng và đúng phong tục, mang lại sự bình an và phúc lộc cho gia đình trong năm mới.

Nguồn: https://phongthuydainam.vn/23-thang-chap/