An Dia Vótáil i Meiriceá, Cé bhuaigh?

Tá líon na céadta blianta ó shin ó cuireadh tús leis an bhfeachtas uachtaránachta i Meiriceá. Sa bhliain 1824, leath-bhuaigh John Quincy Adams an vóta toghcháin. Ghlac sé Seomra na nIonadaithe go dtí go bhféadfadh cathaoirleach an tseomra an chinneadh a dhéanamh. Sa bhliain 1876, chuir Hayes tús le fáthscéal fada a mhair ar feadh míonna. Rinne an Cúirt Uachtarach an cinneadh ina bhfabhar ar ndóigh go raibh cuidiú aige leis an Chinniúna 5 déag.
Sa bhliain 2000, bhí an vóta toghchána chomh dlúth sin gur cuireadh athchomhairm á in aghaidh an toraidh i bhFlorida. Rinne an Cúirt Uachtarach an cinneadh ina bhfabhar Bush. Sa bhliain 2016, bhuaigh Donald Trump an vóta toghcháin in aghaidh teorann na vótaí móra.
Tugann na samplaí seo léargas dúinn ar an gcaoi a ndearnadh ceannas ar uachtaránacht na Stát Aontaithe ar feadh na mblianta. Is éifeachtaí é an córas toghchánach a úsáidtear, agus tá sé in ann athruithe móra a dhéanamh ar an gcaoi a bhfuil an tír á riarachán.
Tá an-éagsúlacht i gcórais vótála an domhain, agus tá gach córas leas aige féin agus a cháim. Is é an córas ceannairc an córas is coitianta, inar toghann gach vótóir aon iarrthóir. Is é an córas ionadaíocht chomhréireach an dara córas is coitianta, inar gceanglaítear na páirtithe a bhíonn i gceannas leis an gcéatadán vótálaí a fuoghlaítear.
Tá a gcuid féin de buntáistí agus míbhuntáistí ag gach córas. Is féidir leis an gcóras ceannairc a bheith níos mó cráite, mar go tugann sé cumhacht do vótóirí aonair an chéad fháil a thabhairt ar an iarrthóir is fearr leo. Is féidir leis an gcóras ionadaíochta chomhréireach a bheith níos comhionannaí, mar go cinnteoidh sé nach féidir le haon pháirtí dul ar shiúl le go leor fuíoll.
Is é an córas toghchánach a úsáidtear i Meiriceá an córas ceannairc. Is é an t-iarrthóir a fhaigheann an líon vótálaí is mó i ngach stát an buaiteoir sa stát sin. Is iad suim na vótálaithe a fhaigheann na hiarrthóirí ar fud na tíre a chinneann an buaiteoir na vóta toghcháin.
Tá an córas toghchánach seo i bhfeidhm le breis is céad bliain, agus tá sé á cháineadh agus á mholadh go rialta. Déanann roinnt daoine argóint nach é an córas is cothrom, mar go féidir go dtiocfadh sé chun cinn gur féidir le hiarrthóir an Uachtaránacht a bhuaigh gan vóta an chuid is mó de vótóirí. Déanann daoine eile argóint go bhfuil sé éifeachtach agus go ndearna sé deimhin de go bhfuil an t-iarrthóir a toghadh ag an chuid is mó de dhaonra.
Is é an córas toghchánach a úsáidtear i Meiriceá an té is coitianta ar fud an domhain. Tá sé i bhfeidhm le breis is céad bliain, agus tá sé á cháineadh agus á mholadh go rialta. Is córas éifeachtach é a ndearnadh deimhin de go bhfuil an t-iarrthóir a toghadh ag an chuid is mó de dhaonra.