AQIનાં મેઘધનુષી રંગોઃ દિલ્હીમાં AQI શું કહે છે?

દિલ્હીની હવાની ગુણવત્તા વિશે વાત હોય કે પછી શ્વાસમાં લીધેલી હવાની ઝેરીલાપણનો અભ્યાસ હોય, ત્યારે મોઢા પર સૌ પ્રથમ એક સવાલ આવે છે, આજે દિલ્હીનો AQI શું છે?

AQI એટલે એર ક્વોલિટી ઇન્ડેક્સ, જે હવાની ગુણવત્તાનું માપ છે. આ એક સંખ્યાત્મક સ્કોર છે જે હવામાં રહેલા પ્રદૂષકોની માત્રાને દર્શાવે છે.

દિલ્હીમાં AQI ની ગણતરી માટે, સેન્ટ્રલ પોલ્યુશન કંટ્રોલ બોર્ડ (CPCB) દ્વારા આઠ પ્રકારના પ્રદૂષકોનું નિરીક્ષણ કરવામાં આવે છે:

• પાર્ટિક્યુલેટ મેટર 10 (PM10)
• પાર્ટિક્યુલેટ મેટર 2.5 (PM2.5)
• સલ્ફર ડાયોક્સાઈડ (SO2)
• નાઇટ્રોજન ડાયોક્સાઈડ (NO2)
• કાર્બન મોનોક્સાઇડ (CO)
• ઓઝોન (O3)
• એમોનિયા (NH3)
• લીડ (Pb)

જો આમાંથી કોઈપણ પ્રદૂષકોનું સ્તર નિર્ધારિત ધોરણો કરતાં વધારે હોય, તો AQI વધે છે.

AQI ને 6 રંગીન કેટેગરીમાં વહેંચવામાં આવે છે:

સારો (લીલો): 0-50

સંતોષકારક (પીળો): 51-100

મધ્યમ (નારંગી): 101-200

ખરાબ (લાલ): 201-300

ખૂબ ખરાબ (જાંબલી): 301-400

લગભગ (ગ્રે): 401+

દિલ્હીમાં, AQI ઘણીવાર "ખરાબ" અથવા "ખૂબ ખરાબ" શ્રેણીમાં રહે છે. इसका मुख्य कारण शहर में वाहनों की अधिक संख्या, औद्योगिक गतिविधियाँ और निर्माण कार्य हैं।

હવાની ખરાબ ગુણવત્તાના કારણે દિલ્હીના રહેવાસીઓને શ્વસન સંબંધી સમસ્યાઓ જેવી કે અસ્થમા, બ્રોન્કાઇટિસ અને ન્યુમોનિયાનો સામનો કરવો પડે છે.

દિલ્હીની હવાની ગુણવત્તામાં સુધારો કરવા માટે, સરકાર અને સ્થાનિક સત્તાવાળાઓએ ઘણા પગલાં લીધાં છે, જેમાં વાહનો પર ઓડ-ઇવન સ્કીમ, ઉદ્યોગોમાં પ્રદૂષણ નિયંત્રણ ઉપાયોનો અમલ અને વૃક્ષોનું વાવેતરનો સમાવેશ થાય છે.

પરંતુ હજુ પણ ઘણું બધું કરવાનું બાકી છે. દિલ્હીવાસીઓએ પણ પોતાના તરફથી પ્રયત્નો કરવા પડશે, જેમ કે ઓછી કાર વાપરવી, ઓછું વીજળીનો ઉપયોગ કરવો અને કચરો યોગ્ય રીતે ફેંકવો.

એક સાથે મળીને, આપણે દિલ્હીની હવાની ગુણવત્તામાં સુધારો કરી શકીએ છીએ અને ભવિષ્યની પેઢીઓ માટે સ્વચ્છ અને સ્વસ્થ વાતાવરણ બનાવી શકીએ છીએ.