Biyi Bandele: A Literary and Cinematic Legacy That Will Live On

Ni ọ̀rọ̀ àgbà, tí a kọ́ láti àwọn ọ̀rẹ́ ati ẹbí, tí a ń sọ fún àwọn ọ̀rẹ́ ati ẹbí, nígbà tí àkókò bá dé. Àní tí èèyàn kò bá mọ̀ ọ̀rọ̀ náà, ó le kọ́ ọ́ láti inú ìwé. Àkókò ti di pé kí a kọ́ àwọn ọ̀rọ̀ tí a kọ́ láti òdodo òṣèlú, òǹkọ̀wé, àti olórin tí ò le gbagbé, Ọ̀gbẹ́ni Bíyí Bándélé.
Bándélé, tí ó yí òun sí òrun ní ọjọ́ keje oṣù kẹjọ ọdún 2022, kò gbàgbé àwọn ògbólógbó tí ó kọ́ láti àwọn tó kọ́ ọ́. Ó bẹ̀rẹ̀ iṣẹ́ rẹ̀ gẹ́gẹ́ bí òṣèlú ní orílẹ̀-èdè Nàìjíríà, ṣùgbọ́n ó kúrò ní ilẹ̀ tí ó jẹ́ ilẹ̀ àbínibí rẹ̀ ní ọ̀rọ̀ àgbà, ó sì lọ sí England, níbi tí ó ti dara pọ̀ mọ́ ẹgbẹ́ olórin tí wọ́n ń pè ní British Royal Court Theatre.
ó ní ọjọ́ kan tí ó kọ́ láti inú ọ̀rọ̀ àgbà, tí ó sọ pé: "Ìdí tí èmi fi kúrò ní Nàìjíríà kò kedere sí mi nígbà tí mo kúrò, ṣùgbọ́n mo kò gbàgbé èdè mi àti àṣà mi."
Bándélé ti kọ́ ọ̀rọ̀ àgbà púpọ̀ nínú àwọn ìwé rẹ̀, fún àpẹẹrẹ, ó kọ́ pé: "Ọ̀rọ̀ àgbà ni a fi ó ń sọ nǹkan tó ṣẹlẹ̀ rí nínú ọ̀rọ̀ ati inú àṣà, òun ni a sì fi ń sọ nǹkan tó máa ṣẹlẹ̀ rí nínú ọ̀rọ̀ ati inú àṣà."
Èyí, lédè Gẹ̀ẹ́sì, ni pé: "Proverbs speak of what has happened in culture and tradition, and they speak of what will happen in culture and tradition."
Ọ̀rọ̀ àgbà tí Bándélé kọ́ yìí, ó ṣe pàtàkì nígbà tí a bá fẹ́ rí ìrú ẹ̀dá ènìyàn tí ó jẹ́. Òun kò gbàgbé ilẹ̀ àbínibí rẹ̀, nínú ọ̀rọ̀ àgbà tí ó kọ́, á sì máa gbàgbé ọ̀rọ̀ rẹ̀.