Chemiebezorgdheid gaat over het hoofd vasthoudend lid

Zelfs wanneer wetenschappers het eens zijn, kan de politiek in de weg staan van wetenschappelijke consensus.

* *
door David Biello
De recensie van de Environmental Health Perspectives door 1400 wetenschappers is glashelder: bisfenol A (BPA) – een chemische stof die veel voorkomt in kunststof producten – verslechtert de vruchtbaarheid van mensen. Maar ondanks de ondubbelzinnige consensus onder wetenschappers blijven de Amerikaanse overheidsinstanties de oproepen negeren om de productie en het gebruik van BPA te verbieden.
Dit is slechts één voorbeeld van een langdurig probleem in de wetenschapswereld: eerlijke verschillen in wetenschappelijke meningen kunnen overgaan in politiek getinte impasses die wetenschappelijke consensus in de weg staan en het publiek ervan weerhouden de beste beschikbare wetenschap te begrijpen.
“Het probleem is dat wetenschappelijke zekerheid niet perfect is”, zegt Philip Landrigan, de directeur van het Children’s Environmental Health Center aan de Icahn School of Medicine op Mount Sinai in New York City. “Maar de wetenschap van BPA is zo goed als het maar kan zijn. En toch, ondanks het feit dat wetenschappers het eens zijn, blijven beleidsmakers de voorkeur geven aan onzekerheid boven risico.”
Dit is precies wat er gebeurde met Bisfenol A. In 2010 verbood Canada de productie en het gebruik van BPA in babyflessen en stelde maximale waarden in voor andere producten. De Europese Unie volgde in 2011, en het jaar daarop voegde de Food and Drug Administration (FDA) van de Verenigde Staten BPA toe aan de lijst van chemische stoffen waarvoor elke hoeveelheid gecontroleerd moet worden.
Maar in de Verenigde Staten heeft de FDA geen maatregelen genomen om de wijdverbreide blootstelling aan BPA in de algemene bevolking te verminderen. In 2013 wees het een verzoekschrift van het Natural Resources Defense Council af om een algemeen verbod op BPA in te stellen en in 2014 sloeg het een tweede verzoekschrift af waarin om een dergelijk verbod werd gevraagd.
De standpunten van de FDA zijn gebaseerd op de overtuiging dat de wetenschappelijke gegevens over BPA niet overtuigend genoeg zijn om maatregelen te rechtvaardigen. Maar veel wetenschappers zijn het daarmee niet eens. “De wetenschappelijke consensus is erg duidelijk”, zegt Landrigan. “BPA is een chemische stof die de ontwikkeling en de vruchtbaarheid bij mensen schaadt.”
Ondanks de groeiende wetenschappelijke consensus blijft het politiek klimaat in de Verenigde Staten de verandering in gevaar brengen. In 2016 trok de American Chemistry Council, een lobbygroep die de chemische industrie vertegenwoordigt, een rechtszaak aan tegen de staat Maryland over de wet van de staat die de productie en het gebruik van BPA in kunststofproducten die voor kinderen bedoeld zijn verbiedt. De zaak is nog steeds in behandeling, maar ze is een duidelijk teken van de aanhoudende weerstand tegen pogingen om de blootstelling aan BPA te verminderen.
Het is duidelijk dat de wetenschap niet in een vacuüm bestaat. Politiek, economie en andere factoren kunnen allemaal van invloed zijn op de manier waarop wetenschappelijke informatie wordt geïnterpreteerd en gebruikt. Maar wanneer de politiek de boventoon voert over de wetenschap, lijdt de volksgezondheid eronder.
De huidige impasses over BPA en andere chemische stoffen zijn een waarschuwend verhaal. Als we willen dat onze overheidsinstanties op wetenschap gebaseerde beslissingen nemen, moeten we ervoor zorgen dat de wetenschap die beslissingen stuurt, niet door politiek kan worden ondergraven.