Dit is waarom Israel en Iran op ramkoers liggen

Op 11 maart 2023 haalde Israël Iran aan als zijn "vijfde leger" in een nieuw rapport. Het is niet de eerste keer dat de twee landen het tegen elkaar opnemen. Maar dit is een ongekende escalatie. Waarom liggen Israël en Iran zo in de clinch?

De wortels van het Israëlisch-Iraanse conflict liggen diep in de 20e eeuw. In 1948 riep Israël de onafhankelijkheid uit, wat leidde tot de Arabisch-Israëlische oorlog van 1948-1949. Iran was een van de Arabische landen die Israël niet erkende en de oorlogssteun aan de Palestijnen voortzette.

Het conflict escaleerde opnieuw tijdens de Zesdaagse Oorlog van 1967, toen Israël het Golanhoogland, de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook veroverde. Iran was een fervent tegenstander van de Israëlische bezetting en bleef de Palestijnen steunen.

Een bijzonder twistpunt tussen Israël en Iran is het Iraanse nucleaire programma. Israël is bezorgd dat Iran nucleaire wapens ontwikkelt, wat een existentiële bedreiging vormt voor de Joodse staat. Iran ontkent nucleaire ambities te hebben, maar is wel betrokken bij het Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA), dat bedoeld is om zijn nucleaire activiteiten te beperken.

In 2018 trok de regering-Trump de VS terug uit het JCPOA, wat leidde tot een hernieuwde escalatie van spanningen tussen Israël en Iran. Israël heeft herhaaldelijk opgeroepen tot strengere actie tegen Iran en heeft zelfs gedreigd met een militaire aanval als Iran zijn nucleaire ambities niet opgeeft.

Naast nucleaire zorgen heeft Israël ook bezwaren tegen de regionale invloed van Iran. Iran is een belangrijke speler in het Midden-Oosten en heeft bondgenoten in Irak, Syrië, Libanon en Jemen. Israël beschouwt Iran als een bedreiging voor haar veiligheid en belangen in Libanon en de Gazastrook.

Het conflict tussen Israël en Iran speelt zich ook af in de context van de Israëlisch-Palestijnse kwestie. Iran is een fervent voorstander van de Palestijnse zaak en heeft Hezbollah, een militante groep in Libanon, gesteund. Israël beschuldigt Iran ervan terrorisme te steunen en een bedreiging te vormen voor de stabiliteit van de regio.

De spanningen tussen Israël en Iran zijn de afgelopen jaren verder opgelopen. In 2021 pleegden Israëlische strijdkrachten meerdere aanvallen op Iraanse doelen in Syrië. Iran reageerde met het afvuren van raketten op Israëlische posities. In 2022 beschuldigde Israël Iran van de aanval op een Israëlisch eigendom in de Verenigde Arabische Emiraten.

De recente toevoeging van Iran aan het "vijfde leger" van Israël suggereert dat het conflict nog lang niet voorbij is. Beide landen lijken vastbesloten hun rivaliteit voort te zetten, wat de regionale stabiliteit en de veiligheid van de burgers in gevaar zou kunnen brengen.

Het Israëlisch-Iraanse conflict is een complex en langdurig issue dat een bedreiging vormt voor vrede en veiligheid in het Midden-Oosten. Het is van cruciaal belang dat alle partijen samenwerken om een geweldloze oplossing te vinden. Wij roepen wereldwijd leiders op om de dialoog te bevorderen, vertrouwen op te bouwen en een einde te maken aan de cyclus van geweld en vergelding.