Tổng hợp đầy đủ các bài cúng giao thừa, văn khấn giao thừa ngoài trời & trong nhà ngắn gọn cho gia chủ tham khảo trong thời khắc chuyển giao năm mới và năm cũ. Quý gia chủ nào đang tìm các bài văn khấn giao thừa mùng 1 chuẩn xác theo tín ngưỡng thờ cúng của người Việt, vui lòng tham khảo thông tin được chia sẻ bởi Phong Thủy Đại Nam.
Bài cúng giao thừa
Lễ cúng đêm giao thừa còn gọi là lễ Trừ tịch, thường được cử hành vào lúc 00h01 đến 01h00 ngày mùng 1, ngay thời khắc vừa kết thúc năm cũ và chuyển sang năm mới. Tùy theo mỗi vùng miền, mâm cúng của mỗi gia đình sẽ khác nhau đôi chút, nhưng về cơ bản các nghi lễ thờ cúng khấn vái, đặc biệt là bài cúng giao thừa thì gần như giống nhau ở mọi địa phương.
Ý nghĩa của nghi thức cúng giao thừa
Cúng giao thừa là lễ cúng có ý nghĩa tiễn vị quan Hành khiển của năm cũ đi và chào đón vị quan Hành khiển của năm mới đến. Đây cũng là dịp để con cháu bày tỏ lòng biết ơn, hiếu thảo với ông bà tổ tiên. Không chỉ vậy, nghi lễ này còn truyền tải niềm hy vọng, mong ước của gia đình về một năm mới bình an, thịnh vượng.
Tùy theo nghi lễ thực hiện trong nhà hay ngoài trời, ý nghĩa sẽ khác nhau:
Trong vũ trụ, có một chòm sao thuộc Mộc tinh là sao bản mệnh có tác động lớn đến vòng Thái Tuế. Chòm sao này sẽ quay hết một vòng mặt trời trong vòng 12 năm, mỗi năm ứng với 12 cung Hoàng đạo. Điều đó có nghĩa là khi sao Mộc này đi vào cung Dần, thì đó là năm Dần và cứ thế tiếp tục.
Quan niệm dân gian cho rằng, sẽ có 12 vị Đại vương Hành khiển thay Ngọc Hoàng cai quản việc trần gian, mỗi vị tương ứng với 1 năm. Vì thế, thời khắc chuyển giao năm cũ và năm mới cũng là thời điểm vị quan cũ sẽ bàn giao lại công việc cho vị quan mới. Do đó, gia đình cần phải làm lễ cúng giao thừa ngoài trời trước để bày tỏ lòng biết ơn đến các vị, sau đó mới tiến hành làm lễ trong nhà.
Bài cúng giao thừa trong nhà sẽ khác văn khấn giao thừa ngoài trời bởi ý nghĩa khác nhau. Theo đó, nghi lễ cúng trong nhà để tưởng nhớ ông bà tổ tiên và những người đã khuất, thể hiện sự biết ơn, hiếu thảo của con cháu đến các bậc tiền nhân.
Ý nghĩa của nghi thức cúng giao thừa
Lịch sử và phong tục cúng giao thừa trong văn hóa dân tộc
Trong cuốn Khảo luận về Tết, nhà nghiên cứu Huỳnh Ngọc Trảng đã nêu rõ nguồn gốc của phong tục cúng giao thừa. Theo đó, đối tượng chính của lễ cúng chính là Thái Tuế – Tên gọi của thần cai trị mỗi năm theo tín ngưỡng Đạo giáo (có nguồn gốc từ Trung Hoa cổ đại với việc sùng bái các vì sao).
Cụ thể, Thái Tuế chính là sao Mộc (Tuế tinh) với chu kỳ quay quanh mặt trời trong vòng 12 năm, tương ứng với 12 vị thần (Hành khiển – Quan văn và Hành binh – Quan võ) sẽ quản tất cả mọi việc trên thế gian thay cho Ngọc Hoàng, cùng với phụ tá là Phán quan.
Dưới đây là vương hiệu của 12 vị Hành binh, Hành khiển và Phán quan, quý gia chủ lưu ý để đọc bài cúng giao thừa chính xác theo từng năm:
Cũng theo Đạo giáo, khi phối hợp với 10 Thiên Can và 12 Địa Chi, tổng cộng sẽ có 60 vị thần gọi là Lục Thập Nguyên thần khởi từ Giáp Tý đến Quý Hợi. Đây chính là 60 thần bản mệnh của con người. Vì thế, khi cúng giao thừa cũng có nghĩa là cúng thần bản mệnh, cầu mong thần bảo vệ cho chúng ta một năm bình an, thuận lợi, may mắn.
Lịch sử và phong tục cúng giao thừa trong văn hóa dân tộc
Vì lễ cúng giao thừa phải thực hiện tuần tự từ ngoài vào trong nên mâm lễ cũng sẽ có đôi chút sự khác biệt. Dưới đây là các lễ vật gia chủ cần chuẩn bị:
Danh sách lễ vật cần có trong mâm cúng giao thừa
Trước khi đọc bài cúng giao thừa và làm lễ, gia chủ cần chuẩn bị mâm cúng trong nhà và ngoài trời tươm tất.
Mâm lễ cúng giao thừa ngoài trời:
Mâm lễ cúng giao thừa trong nhà:
Nhìn chung, lễ vật cần có trong mâm cúng giao thừa cũng không quá đòi hỏi câu nệ vật chất, chỉ cần được chuẩn bị chỉn chu, đầy đủ các đồ mã và mâm cỗ chay/mặn là đạt.
Hướng dẫn chuẩn bị lễ vật mâm cúng giao thừa
Cách bày trí mâm cúng đúng chuẩn
Mâm cúng ngoài trời cần được sắp xếp trên một chiếc bàn lớn đã được trải một tấm vải sạch. Dưới đây là cách bày trí các lễ vật trên mâm lễ trước khi đọc bài cúng giao thừa, quý gia chủ có thể tham khảo:
Cách bày trí mâm cúng chay:
Cách bày trí mâm cúng mặn:
Cách bày trí mâm cúng đúng chuẩn
Cách cúng chuẩn phong thủy
Lễ cúng giao thừa ngoài trời:
Giờ cúng bắt đầu từ giữa giờ Tý tức là 00h01 phút bắt đầu chuyển giao năm cũ để bước sang năm mới. Đây là thời khắc thiêng liêng vừa tiễn Ngài hành khiển năm cũ và đón Ngài hành khiển năm mới đến nên khi làm lễ bắt buộc phải làm lễ ngoài trời trước, sau đó mới vào làm lễ Thần linh, Gia tiên trong nhà.
Lễ cúng giao thừa trong nhà:
Có rất nhiều bài khấn cúng giao thừa trong tín ngưỡng dân gian. Sau đây, Phong Thủy Đại Nam sẽ tổng hợp tất cả các bài cúng giao thừa cho quý gia chủ tham khảo và đọc khi hành lễ.
Bài văn khấn giao thừa ngoài trời ngắn gọn
“Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương!
Con kính lạy: Đức Đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật
Ngài Hoàng thiên Hậu thổ, chư vị Tôn thần
Ngài Cựu Niên đương cai Hành khiển
Ngài Đương niên thiên quan…………………………………………………………………
Ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương
Ngài Bản xứ Thần linh, Thổ địa
Ngài định Phúc Táo quân
Các ngài Địa Chúa Long mạch Tôn thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này!
Tín chủ là:…………………………………….. tuổi …………………………………………
Cùng toàn thể gia đình:…………………………………………………………………………….
Địa chỉ:………………………………………………………………………………………..
Theo luật âm dương vận hành, nay là thời khắc thiêng liêng giao thừa vừa tới. Năm cũ…………….. qua đi, đón mừng năm mới…………… Ngài đương niên Thái tuế chí đức Tôn thần theo lệnh Ngọc Hoàng đại đế giám sát vạn dân, phù trì bách tính, tiêu diệt ma tà, giải trừ ngoại đạo giúp xã tắc an yên.
Nay quan cũ về triều, quan mới xuống thay ban tài, tiếp lộc cho muôn dân trăm họ. Nhân thời khắc chuyển giao, tín chủ chúng con thành tâm kính dâng lễ vật… (dâng gì thì khấn thêm) dâng lên trước án cúng dường Phật Thánh, dâng hiến Tôn thần, thắp nén nhang thơm dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con xin kính mời: Ngài Cựu Niên đương cai, Ngài Tân niên đương niên Thái Tuế Chí đức Tôn thần, Ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương. Ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa Phúc đức Chính thần. Các Ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch Tài thần. Các Bản gia Táo quân và tất cả chư vị Thần linh cai quản trong khu vực này. Cúi xin các Ngài linh giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, mở rộng lòng thương soi đường chỉ lối, phù trì cho Quốc thái dân an, cho mưa thuận gió hoà, cho thân tâm muôn dân an lạc; Phù hộ độ trì cho toàn gia chúng con mạnh khoẻ, bình an, sự nghiệp thăng tiến, bệnh tật tiêu tan, cửa nhà êm ấm, hạnh phúc an khang.
Tâm thành cầu nguyện, lễ bạc tiến dâng, cúi xin chứng giám.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!”
Đọc xong văn khấn giao thừa ngoài trời ngắn gọn, gia chủ vái 3 lạy và vào nhà tiếp tục tiến hành làm lễ và đọc bài cúng giao thừa gia tiên.
Bài văn khấn giao thừa ngoài trời ngắn gọn
Bài văn khấn giao thừa trong nhà ngắn gọn
“Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương! Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ chư vị Tôn thần!
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo phủ Thần quân!
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại vương!
Con kính lạy ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Phúc đức chính thần!
Con kính lạy ngài Đương Cai Bản xứ Thổ địa, Long mạch tôn thần!
Ngài đương niên… (Quan hành khiển năm đó) thần! Thái Tuế Chí Đức tôn thần!
Các cụ tổ tiên dòng họ………………… Các chư vị tiên linh Tiền chủ Hậu chủ!
Tín chủ chúng con là……………………………………………………………………………
Địa chỉ:…………………………………………………………………………………………..
Theo luật âm dương vận hành, nay là thời khắc thiêng liêng giao thừa vừa tới. Năm cũ…………….. qua đi, đón mừng năm mới………….. Ngài đương niên Thái tuế chí đức Tôn thần theo lệnh Ngọc Hoàng đại đế giám sát vạn dân, phù trì bách tính, tiêu diệt ma tà, giải trừ ngoại đạo giúp xã tắc an yên.
Nay quan cũ về triều, quan mới xuống thay ban tài, tiếp lộc cho muôn dân trăm họ. Nhân thời khắc chuyển giao, tín chủ chúng con thành tâm kính dâng lễ vật… (dâng gì thì khấn thêm) dâng lên trước án cúng dường Phật Thánh, dâng hiến Tôn thần, thắp nén nhang thơm dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con xin kính mời: Ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương, Ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, Phúc đức Chính thần, các Ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, các Ngài Bản gia Táo quân và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này. Các Cụ Tiên linh Cao Tằng Tổ khảo, Cao Tằng Tổ tỷ, Bá Thúc, Huynh Đệ, Cô Dì Tỷ Muội, nội ngoại tộc, chư vị hương linh. Vong linh các vị Tiền chủ, Hậu chủ, Y thảo phụ mộc ở trong đất này.
Cúi xin các Ngài linh thiêng hiển ứng, giáng về linh sàng thụ hưởng lễ vật và phù trì bảo hộ, soi đường chỉ lối cho toàn gia chúng con thân tâm an lạc, sự nghiệp hanh thông, lộc tài vượng tiến, trí tuệ tinh thông, cửa nhà êm ấm, hạnh phúc, an khang.
Chúng con lễ bạc tâm thành, nhất tâm kính lễ, cúi xin phù hộ độ trì!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!”
Sau khi đọc văn khấn giao thừa trong nhà ngắn gọn như trên, gia chủ vái 3 vái và chờ tàn tuần hương là có thể hóa vàng và hạ mâm lễ ngoài trời cũng như trong nhà.
Văn khấn giao thừa Thần Tài
Ngoài bài cúng giao thừa trong nhà và ngoài trời vừa nêu, gia chủ cũng nên biết văn khấn Thần Tài và Thổ Công.
“Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư phật mười phương.
Kính lạy ngài Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.
Con kính lạy Thần tài vị tiền.
Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này.
Tín chủ chúng con là……………………………………………………………………………
Địa chỉ:……………………………………………………………………………………………
Hôm nay là đêm giao thừa 30 tháng Chạp, cũng là ngày mồng 1 tháng Giêng năm……….., nhằm ngày Tết Nguyên Đán đầu xuân, giải trừ gió đông lạnh lẽo, hung nghiệt tiêu tan, đón mừng Nguyên Đán xuân thiên, mưa móc thấm nhuần, muôn vật tưng bừng đổi mới. Nơi nơi lễ tiết, chốn chốn tường trình.
Nhân ngày năm mới, tín chủ con sắm sửa hương hoa, cơm canh lễ vật bày ra trước án, dâng cúng Thần Tài, cúi xin đức tôn thần, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật. Nguyện cho gia chủ chúng con mọi người sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng. Mong ơn Đương cảnh Thành hoàng, đội đức Tôn thần bản xứ phù hộ độ trì cho gia chủ năm tới tấn tài tấn lộc, gặp nhiều may mắn, tai qua nạn khỏi. Đầu năm chí giữa, nửa năm chí cuối, sự nghiệp hanh thông, sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.
Chúng con lễ bạc tâm thành, nhất tâm kính lễ, cúi xin phù hộ độ trì!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!”
Văn khấn giao thừa Thần Tài
Văn khấn giao thừa Thổ Công
Dưới đây là bài cúng giao thừa khấn tại khu vực thờ Thổ Công:
“Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật.
Con kính lạy Đức Bồ tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh.
Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị tôn thần.
Con kính lạy ngài cựu niên Hành khiển, cựu Hành binh chi thần, cựu Phán quan.
Con kính lạy ngài đương niên Hành khiển, đương niên Hành binh chi thần, đương niên Phán quan.
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ hổ, Long mạch, Táo quân, chư vị tôn thần.
Nay là phút giao thừa năm…… với năm………
Chúng con là:…, sinh năm:…, hành canh:… tuổi, cư ngụ tại số nhà:…, ấp/khu phố:.., xã/phường…, quận/huyện/ thành phố…, tỉnh/thành phố…
Nhân phút thiêng liêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khang thái, vạn tượng canh tân.
Nay ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Ngọc Hoàng Thượng đế, giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc, lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc.
Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dường Phật, Thánh, dâng hiến tôn thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Cựu niên đương cai Thái tuế, ngài Tân niên đương cai Thái tuế chí đức tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Hỷ thần, Phúc đức chính thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, chư vị bản gia Táo quân, và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này, cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho tín chủ, minh niên kháng thái, vạn sự tốt lành, bốn mùa tám tiết được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng, bách sự hanh thông, ngày ngày được hưởng ơn trời, Phật, chư vị tôn thần.
Chúng con kính cẩn tiến dâng lễ vật, thành tâm cầu nguyện. Cúi xin chín phương trời, mười phương chư Phật cùng chư vị tôn thần chứng giám phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!”
Cúng tất niên và lễ tạ năm cũ
Nhiều gia chủ làm lễ tất niên trong đêm giao thừa, vì thế ngoài tham khảo bài cúng giao thừa phía trên, gia chủ cũng cần biết văn khấn trong lễ tạ năm cũ.
“Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con kính lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương! Con kính lạy Hoàng thiên Hậu thổ, Chư vị Tôn thần!
Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái tuế Chí đức Tôn thần!
Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương!
Con kính lạy Các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia
Táo quân, cùng tất cả các vị Thần linh cai quản trong xứ này!
Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ khảo, Cao Tằng Tổ tỷ, Tiên linh nội ngoại họ
Hôm không, ngày… tháng Chạp, ngày… năm…
Gia chủ (chúng) con tên là………………………………………………………………………..
Đang ngụ tại………………………………………………………………………………………
Hôm nay, ngày… Tết, chúng con thành tâm dâng phẩm vật hương hoa, cơm canh, sửa lễ Tất niên, dâng cúng Thiên địa Tôn thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư linh. Theo như thường lệ, tuệ trừ cáo tế cúi xin chư vị Tôn thần, Liệt vị Gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật phù hộ cho toàn gia lớn, bé, trẻ, già bình an thịnh vượng, luôn luôn mạnh khỏe, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, gia đình hòa thuận.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!”
Để tham khảo chi tiết các bài cúng giao thừa chi tiết hoặc cách thức tiến hành các nghi lễ quan trọng khác, quý độc giả có thể tải App Xhero và bấm vào danh mục “Tập Tục Nhang Đèn” tra cứu.
Tập tục nhang đèn trên App Xhero
Sau đó gõ từ khóa “Xhero” vào thanh tìm kiếm, chọn ứng dụng Xhero và tải về sử dụng.
Cách đọc bài cúng và những lưu ý quan trọng
Các bước thực hiện nghi thức cúng giao thừa
Trên đây là các bài cúng giao thừa ngắn gọn và những lưu ý khi hành lễ quý gia chủ cần biết. Mọi thắc mắc về cách đọc văn khấn giao thừa ông bà tổ tiên hoặc nghi lễ thực hiện chi tiết, quý độc giả có thể liên hệ Phong Thủy Đại Nam để được tư vấn thêm.