Ewúre

Oun ti o fi agogo iji, ti o sinmi ni opin, ti o le gbin inú ẹgbẹ̀ kan, ti o le jẹun igbẹ́, ti o le jẹun ewe – ewúre ni.

Ewúre jẹ́ ọ̀rọ̀ tó ṣe pàtàkì nínú àgbàlágbà Yorùbá. A kà á sí ẹranko tí ó jẹ́ ọrẹ́ àti ẹranko tí ó wúlò. Ní àtijọ́, ewúre ni a ń fi rúbọ àti ṣe àgbà.

Ìwúrí ewúre jẹ́ àmì tí ó dúró fún ọ̀rọ̀ àti ìwà rere. A ń kà á sí ẹ̀dá tí ó jẹ́ ọ̀lọ́̀gbọ̀n, tí ó ní ìrètí, tí ó sì ní ọkàn rere.

Bí okúta tí ó ń bù sí, ewúre jẹ́ ẹranko tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ṣà. A gbàgbọ́ pé ó ní ìjẹ́ dúdú, tí ó sì le ríran àìmọ̀.

Ní ọ̀rọ̀ Yorùbá, ewúre ni a ń gbà pé ó ṣe àtijojú àwọn àgbà. Ìgbàgbọ́ yìí ni ó mú kí ọ̀rọ̀ náà "tí ewúre fún" ó di ọ̀rọ̀ tí a ń lò fún àtijojú àgbà.

Àwọn ìtàn àgbà Yoruba kún fún àpilẹ̀ṣe ewúre. Ìtàn tí ó gbàgbá lágbára ni ibi tí ewúre ṣe ọ̀rẹ́ àti ọ̀tá àwọn ẹranko mìíràn. Ní ìtàn yìí, ewúre ni ó jẹ́ ọ̀rẹ́ ajá, tí ó jẹ́ ọ̀tá àgbò. Ìtàn náà fi hàn pé ewúre jẹ́ ẹ̀dá tí ó mọ ẹ̀bùn ara rẹ̀, tí ó sì ní agbára láti bọ́ àwọn ẹranko mìíràn.

Ewúre jẹ́ ẹ̀dá tí ó jẹ́ ọ̀rọ̀ àgbà. Ìwúrí rẹ̀, ìwà rere rẹ̀, àti ohùn rè́ tó tọ́ dúró fún ohun tí ó jẹ́ Yorùbá.