“EXHUMA” มาจากคำว่า “EXHUME” ในภาษาอังกฤษ ซึ่งแปลว่า “การขุดศพ”
คือการนำเอาซากศพลอยขึ้นมาจากหลุมฝังเพื่อตรวจสอบเพิ่มเติมทางนิติวิทยาศาสตร์
และเป็นส่วนหนึ่งของการสืบสวนคดีอาญาที่มีผู้เสียชีวิต
แต่การที่จะนำเอาซากศพลอยขึ้นมานั้น จำเป็นต้องผ่านการพิจารณาจากศาลอย่างรอบคอบก่อนดำเนินการ
เพราะเป็นการล่วงละเมิดต่อสิทธิและเสรีภาพส่วนบุคคล
และจริยธรรมทางการแพทย์ รวมถึงสิทธิของญาติผู้เสียชีวิตอีกด้วย
การขุดศพขึ้นมาเพื่อตรวจสอบนั้นเกิดขึ้นในกรณีใดบ้าง
การขุดศพเพื่อตรวจสอบเป็นกระบวนการที่ต้องใช้ความระมัดระวังเป็นอย่างมาก
ต้องมีการวางแผนและประสานงานที่รัดกุมระหว่างเจ้าหน้าที่ที่มีส่วนเกี่ยวข้อง เช่น ตำรวจ แพทย์นิติเวช เจ้าหน้าที่พิสูจน์หลักฐาน และเจ้าหน้าที่จากกระทรวงสาธารณสุข
ขั้นตอนการขุดศพและตรวจสอบนั้นโดยปกติแล้วจะดำเนินการโดยแพทย์นิติเวช
ในที่เกิดเหตุและจะถูกนำไปตรวจสอบอย่างละเอียดที่ห้องปฏิบัติการทางนิติวิทยาศาสตร์
การตรวจสอบนั้นนอกจากจะตรวจสอบสาเหตุการเสียชีวิต
สภาพศพแล้ว ยังสามารถตรวจสอบสารพิษหรือสารเสพติดในร่างกายได้อีกด้วย
เช่นในคดีฆาตกรรมหั่นศพ ที่จังหวัดนครราชสีมาเมื่อปี 2563 ผู้เสียชีวิตถูกฆาตกรรมและหั่นศพเป็นชิ้นเล็กๆ
การขุดศพขึ้นมาตรวจสอบช่วยให้เจ้าหน้าที่พิสูจน์หลักฐานทางวิทยาศาสตร์
และนำมาประกอบกับพยานหลักฐานอื่นๆ จนนำไปสู่การจับกุมผู้ต้องหาได้ในที่สุด
จะเห็นได้ว่า “EXHUMA” หรือการขุดศพขึ้นมาตรวจสอบนั้นเป็นกระบวนการสำคัญในการสืบสวนคดีอาญา
ที่ช่วยให้เจ้าหน้าที่สามารถหาสาเหตุการเสียชีวิตและนำคนร้ายมารับโทษได้